Ερασιτεχνικές λύσεις για την ΔΕΗ, μεγάλα προβλήματα

 

Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη

 

Δεν ανοίγει την αγορά ηλεκτρισμού η συμφωνία της κυβέρνησης με τους δανειστές στην ενέργεια, ούτε και λύνει το πρόβλημα ρευστότητας της ΔΕΗ, αντίθετα το επιδεινώνει, υποστηρίζει στο Liberal ο πρώην υφυπουργός Ενέργειας Ασημάκης Παπαγεωργίου. Εξηγεί ότι το μείζον πρόβλημα είναι η μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στην λιανική που δεν επιλύεται ούτε με τις δημοπρασίες, ούτε με την

πώληση μεμονωμένων μονάδων, πόσο μάλλον όταν η επιχείρηση δεν πρόκειται να βάλει στο ταμείο τα κεφάλαια που απεγνωσμένα χρειάζεται.

Σαν αποτέλεσμα προβλέπει ότι αργά ή γρήγορα θα επανέλθει το μοντέλο της Μικρής ΔΕΗ σαν αυτό που είχε σχεδιάσει ο ίδιος το 2014, ενώ για την βιωσιμότητα της επιχείρησης θεωρεί μονόδρομο την ιδιωτικοποίηση. Μιλά ακόμη για το αυξανόμενο γεωπολιτικό ενδιαφέρον για την περιοχή μας αναφορικά με τους αγωγούς και το φυσικό αέριο, εκτιμά ότι σίγουρα θα υπάρξει επενδυτικό ενδιαφέρον στο νέο διαγωνισμό του ΔΕΣΦΑ, θεωρεί ωστόσο πάρα πολύ δύσκολο έως απίθανο να επιτευχθεί καλύτερο τίμημα.

- Η χρεοκοπία χτυπά την πόρτα της ΔΕΗ, το διαπιστώνει και στην τελευταία της έκθεση η Standard & Poors. Πιστεύετε ότι θα καταφέρει τελικά η εταιρεία να σταθεί στα πόδια της;

Η απάντηση είναι μόνο εφόσον γίνουν οι κατάλληλες κινήσεις, τις οποίες αυτή την στιγμή εγώ δεν βλέπω. Αφενός η συμφωνία με τους δανειστές για την πώληση μονάδων δεν ευνοεί την κεφαλαιακή της επάρκεια παρά μόνο την συρρίκνωση της - ουσιαστικά την οδηγεί σε διάλυση- αφετέρου δεν υπάρχει κανένα σχέδιο από πλευράς ΔΕΗ για την ανασυγκρότηση της επόμενης ημέρας. Άλλωστε απ’ ότι πληροφορούμαι, η διοίκηση της ΔΕΗ προτίθεται να προσλάβει σύμβουλο ο οποίος και θα καταρτίσει το στρατηγικό σχεδιασμό για τα επόμενα χρόνια.
- Δηλαδή δεν θα έπρεπε να το κάνει αυτό η επιχείρηση;

Ασφαλώς και θα έπρεπε, απλώς επισημαίνω ότι είναι πλέον αργά. Άραγε τώρα έμαθαν ότι η ΔΕΗ του 2020 ή του 2025 δεν θα έχει καμία σχέση με την σημερινή ; Δεν το γνώριζαν ήδη από το 2015 ότι έρχεται η σμίκρυνσή της τόσο σε πελάτες, όσο και σε μονάδες ; Αν το γνώριζαν, αλλά δεν έπραξαν τίποτα, μιλάμε για παντελή έλλειψη ενεργειακής πολιτικής. Και έμπαση περιπτώσει, αφού η κυβέρνηση το 2015 αποφάσισε να ακολουθήσει μια διαφορετική πορεία από την δική μας (Μικρή ΔΕΗ, πώληση 66% ΑΔΜΗΕ) για ποιο λόγο δεν προσέλαβαν τότε τον σύμβουλο, παρά το κάνουν τώρα με δυόμισι χρόνια καθυστέρηση; Τι άλλο, παρά ερασιτεχνισμό στην ενεργειακή πολιτική δείχνει αυτό;
- Η συμφωνία κυβέρνησης-δανειστών για την πώληση του 30-40% των λιγνιτικών της μονάδων είναι καλύτερο ή χειρότερο μοντέλο σε σχέση με το σχέδιο της Μικρής ΔΕΗ;

Είναι σαφώς χειρότερο για δύο τουλάχιστον λόγους. Αφενός γιατί η πώληση καλών εργοστασίων σημαίνει ότι η ΔΕΗ θα απολέσει πολύτιμες μονάδες βάσης, αφετέρου γιατί πουλώντας μόνο πέντε - έξι μεμονωμένα περιουσιακά στοιχεία, δεν πρόκειται να αποκτήσει τα κεφάλαια που απεγνωσμένα χρειάζεται. Ούτε και θα συμβάλει αυτό στην ανάγκη απελευθέρωσης της αγοράς, όπου το πρόβλημα, όπως καλά γνωρίζετε, δεν είναι μόνο η παραγωγή, δηλαδή η πρόσβαση τρίτων σε λιγνίτες και νερά, παρά και η λιανική. Αυτό ακριβώς εξυπηρετούσε το σκεπτικό της Μικρής ΔΕΗ, να τηρήσει το γράμμα της Κοινοτικής Οδηγίας που προβλέπει ότι ουδείς μπορεί να κατέχει πάνω από το 70% της αγοράς. Δίνοντας επομένως στον ανταγωνισμό μια καθετοποιημένη επιχείρηση, και πουλώντας οριζόντια το 30% πελατών και μονάδων της ΔΕΗ, θα καταφέρναμε να δημιουργήσουμε βιώσιμους παίκτες, διατηρώντας ισχυρή και την ίδια. Το τίμημα άλλωστε, έπειτα και από συνεννόηση με την Ε.Ε., ήταν εγγράφως διασφαλισμένο ότι θα κατευθυνόταν στο ταμείο της ίδιας της ΔΕΗ, ενώ ταυτόχρονα είχαμε διασφαλίσει πλήρως τις θέσεις εργασίας.
- Απ’ ότι πάντως θυμάμαι, το τότε μείγμα των προς πώληση μονάδων είχε θεωρηθεί από τον ανταγωνισμό ως όχι ιδιαίτερα ελκυστικό…
Σας θυμίζω ότι παρ' ότι ο διαγωνισμός της Μικρής ΔΕΗ δεν πρόλαβε να προκηρυχθεί λόγω των πολιτικών εξελίξεων, εντούτοις μας είχαν χτυπήσει την πόρτα αρκετοί Έλληνες και ξένοι παίκτες. Όσο για την παρατήρησή σας, η διαδικασία προέβλεπε ότι θα ακολουθούσε διαβούλευση με όλους όσους κατά την πρώτη φάση του διαγωνισμού εκδήλωναν ενδιαφέρον, προκειμένου να διαμορφώσουμε το προς πώληση μείγμα, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις τους. Ο στόχος ήταν σαφής, να καλύψουμε συγκεκριμένο αριθμό μεγαβάτ με ένα αντιπροσωπευτικό μείγμα από μονάδες λιγνιτικές, φυσικού αερίου, και φυσικά υδροηλεκτρικές.

- Αντιλαμβάνομαι ότι είστε της άποψης πως ακόμη και αν η κυβέρνηση καταφέρει να πουλήσει μερικές μονάδες της ΔΕΗ, αυτό δεν θα συμβάλει στο επίδικο, δηλαδή την μείωση του μεριδίου της από 87,6% σε 49% το 2020, και επομένως απλώς παρατείνουμε την λύση του προβλήματος...

Ακριβώς είναι σαν να κλωτσάμε το τενεκεδάκι παραπέρα. Χρειάζεται ένα οργανωμένο σχέδιο σαν αυτό που έχει η ΝΔ, και το οποίο αφορά τόσο στο άνοιγμα της αγοράς (Μικρή ΔΕΗ), όσο και στην βιωσιμότητα της επιχείρησης μέσα από ένα μοντέλο ιδιωτικοποίησης. Και αυτό καθώς κυρίαρχος στόχος παραμένει η ισχυρή παρουσία της ΔΕΗ, αφού πρόκειται για τον πυλώνα της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας. Υπό αυτή την έννοια γελάω και μου έρχεται στο μυαλό η φράση "πετάω την μπάλα στην κερκίδα", κάθε φορά που ακούω τον ΣΥΡΙΖΑ να μας κατηγορεί ότι θέλουμε να ξεπουλήσουμε την ΔΕΗ. Αρκεί μόνο να συγκρίνει κανείς το σχέδιο της κυβέρνησης με εκείνο που σε γενικές γραμμές έχει ανακοινώσει η ΝΔ, οι στόχοι του οποίου είναι σε αδρές γραμμές αυτοί που σας ανέφερα, και θα αντιληφθεί όχι μόνο ότι ο ισχυρισμός περί "ξεπουλήματος" είναι παντελώς αβάσιμος, αλλά ότι ισχύει το ακριβώς αντίστροφο. Στην πραγματικότητα, είναι ο ΣΥΡΙΖΑ που ξεπουλάει την ΔΕΗ δίχως το παραμικρό σχέδιο για την επόμενη ημέρα...

- Εκτιμάτε ότι όποιες και να είναι αυτές οι δομικές αλλαγές (πώληση μονάδων, ιδιωτικοποίηση), θα τις υλοποιήσει τελικά η τωρινή κυβέρνηση ή η επόμενη;

Πιστεύω ότι όλο αυτό το σχέδιο δεν θα καταστεί δυνατό να ολοκληρωθεί πριν τις εκλογές καθώς είναι εξαιρετικά περίπλοκο και χρονοβόρο. Ίσα- ίσα, οι όποιες κινήσεις γίνουν στο μεταξύ, μόνο αναστάτωση θα φέρουν στην αγορά και στην ΔΕΗ. Άρα θα χρειαστεί ένα σχέδιο διάσωσης της ΔΕΗ και της αγοράς ενέργειας. Και αυτό το λέω καθώς τα προβλήματα που έχουν ήδη δημιουργηθεί τόσο με τους ιδιώτες παραγωγούς, όσο και με τις πληρωμές των παραγωγών ΑΠΕ έχουν διογκωθεί, και με αυτές τις κινήσεις θα μεγαλώσουν ακόμη περισσότερο.
- Ποια είναι λοιπόν η πρόταση της ΝΔ για να βελτιωθεί η ρευστότητα στην αγορά και να μπει ένα τέλος σε αυτό το γιατανάκι χρεών;

Όταν μιλάμε για διάσωση της ΔΕΗ και της αγοράς μιλάμε ακριβώς για αύξηση της ρευστότητας μέσα από λύσεις που έχουν αποδώσει διεθνώς. Τέτοια ήταν για παράδειγμα η ρύθμιση των δανείων της ΔΕΗ στις αρχές του 2014, που αφενός της έδωσε μεγάλη ανάσα, αφετέρου της επέτρεψε να πάρει ένα ομόλογο που της απέφερε συνολικά 700 εκατ. ευρώ. Αυτό βέβαια υλοποιήθηκε γιατί υπήρχε ένα συνολικό σχέδιο και για την ΔΕΗ και την αγορά ενέργειας. Σας θυμίζω ότι σήμερα η μετοχή της ΔΕΗ κινείται στα 3,35 ευρώ, όταν από τον Ιούνιο του 2012 έως και το τέλος του 2014 είχε εκτιναχθεί κατά 700% (από 1,5 ευρώ στα 12 ευρώ). Η εκτίναξη αυτή είχε προφανώς να κάνει με την προοπτική εξόδου της οικονομίας και της χώρας από την κρίση. Με άλλα λόγια, υπήρχε και στα ενεργειακά ένα καλύτερο σχέδιο, δίχως θεωρίες και παιχνίδια θεωριών, όπως σήμερα.
- Έτερο θέμα της επικαιρότητας είναι τα επιπλέον ποσά που ζητά η ΔΕΗ για Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας παρελθόντων ετών. Πληρώσαμε και πληρώνουμε ιλιγγιώδη ποσά ως ΥΚΩ ακριβώς επειδή καθυστερούν οι διασυνδέσεις των νησιών, μια ιστορία που σέρνεται εδώ και είκοσι χρόνια…

Όντως υπήρχαν μελέτες από πολύ παλιά, και τα έργα έχουν καθυστερήσει, ωστόσο η πραγματικότητα είναι πως επί δική μας θητείας, το 2014, πήρε μπροστά το έργο της α’ φάσης διασύνδεσης των Κυκλάδων, το οποίο και ολοκληρώνεται σε μερικούς μήνες, έστω με ένα χρόνο καθυστέρηση. Ήταν επίσης η ΝΔ που προχώρησε την προμελέτη για την διασύνδεση της Κρήτης, η απουσία της οποίας ευθύνεται αναλογικά για το μεγαλύτερο μέρος των χρεώσεων ΥΚΩ που βαρύνουν τους καταναλωτές.

- Πάντως και δεδομένου ότι η α’ φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων ολοκληρώνεται, αυτό που επιτάσσει η λογική είναι ότι οι χρεώσεις ΥΚΩ θα πρέπει από του χρόνου να μειωθούν…

Πράγματι, μόνο από την ολοκλήρωση του έργου των Κυκλάδων, που τοποθετείται για το τέλος 2017 ή στις αρχές του 2018, ο λογαριασμός ΥΚΩ οφείλει να ελαφρυνθεί κατά περίπου 100 εκατ ευρώ το χρόνο. Όσο για την Κρήτη, το έργο έχει δυστυχώς μείνει στα ίδια σχέδια με εκείνα που βρίσκονταν στο τέλος του 2014. Στο πρόγραμμα της ΝΔ η υλοποίησή του συνιστά άμεση προτεραιότητα.

-Ας πάμε στο φυσικό αέριο. Σύντομα θα προκηρυχθεί ξανά ο διαγωνισμός πώλησης του ΔΕΣΦΑ, βασισμένος στο ίδιο μοντέλο της ΝΔ, εκείνο της διάθεσης του 66%. Πιστεύετε ότι θα υπάρξει ενδιαφέρον;

Σίγουρα θα υπάρξει καθώς ο ΔΕΣΦΑ αποτελεί μια ιδιαίτερα ελκυστική περίπτωση για σοβαρούς επενδυτές, με πολύ καλές προοπτικές τόσο από επιχειρηματικής πλευράς, όσο και επέκτασης στην ευρύτερη περιοχή. Είναι σημαντικό και θα δούμε πως αν το ενδιαφέρον μετατραπεί σε πράξη, θα υπάρξει ανάλογη δέσμευση, όπως και παλαιότερα, ως προς το 10ετές επενδυτικό πρόγραμμα του ΔΕΣΦΑ. Δεν αποκλείω μάλιστα να κατέβουν στο διαγωνισμό τόσο εταιρείες που μέχρι τώρα δεν είχαν εμφανιστεί, όσο όμως και υποψήφιοι που έχουν κατά καιρούς εκδηλώσει ενδιαφέρον.

- Θεωρείτε πιθανό να πετύχουμε καλύτερο τίμημα από τα 400 εκατ ευρώ των Αζέρων της Socar;

Το θεωρώ πάρα πολύ δύσκολο έως αδύνατο. Αφενός λόγω των διεθνών συγκυριών στο χώρο της ενέργειας και της μεγάλης αυτή την στιγμή προσφοράς εταιρειών προς πώληση όπως ο ΔΕΣΦΑ, αφετέρου λόγω της αβεβαιότητας που προέκυψε με την ατυχή εξέλιξη του προηγούμενου διαγωνισμού.
- Το γεωπολιτικό ενδιαφέρον για την περιοχή με επίκεντρο τους αγωγούς και τις επενδύσεις σε φυσικό αέριο αυξάνεται συνεχώς. Συμμερίζεστε την άποψη ότι η Ελλάδα μπορεί να μετατραπεί τα επόμενα χρόνια σε κόμβο;

Πράγματι, το ενδιαφέρον για την περιοχή βαίνει σταθερά αυξανόμενο εδώ και τουλάχιστον 7- 8 χρόνια. Αποτελεί για εμάς μια τεράστια ευκαιρία που μέχρι και το 2014 την εκμεταλλευτήκαμε αρκετά καλά, με τον αγωγό TAP, τον διασδυνδετήριο αγωγό IGB με την Βουλγαρία, την κατασκευή της 3ης Δεξαμενής υγροποιημένου αερίου στη Ρεβυθούσα, και μια σειρά κινήσεων που είχαν γίνει στα Δ.Βαλκάνια. Αν εκμεταλλευτούμε σωστά τις προοπτικές της περιοχής, αυτό θα αναδείξει την χώρα σε ενεργειακό κόμβο κάτι που είναι στόχος μας εδώ και μια δεκαετία.
- Βέβαια ένα από τα κομβικά προς αυτή την κατεύθυνση έργα, δηλαδή ο αγωγός IGB, έχει πάει πίσω λόγω των βουλγαρικών εκλογών…

Έχει όντως καθυστερήσει το έργο, όχι με ευθύνη της ελληνικής πλευράς, φαίνεται ωστόσο ότι βαδίζουμε προς την ολοκλήρωσή του. Από ότι γνωρίζω, το τελικό market test για την δέσμευση της χωρητικότητας του αγωγού θα διεξαχθεί σύντομα, δίνοντας τέλος και σε αυτή την εκκρεμότητα. Μην ξεχνάμε ότι συνιστά έργο υψηλού ενδιαφέροντος για Ε.Ε. και πολύ μεγάλης σημασίας για Ελλάδα και Βουλγαρία. Έπειτα θα υπάρξουν κι άλλα έργα στην περιοχή που περιλαμβάνονται στο σχέδιο ανάπτυξης ενεργειακών δακτυλίων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τόσο ως προς το φυσικό αέριο, όσο και ως προς τον ηλεκτρισμό.
- Μπορεί ανάμεσα στα έργα που θα τρέξουν το επόμενο διάστημα να συμπεριληφθεί και κάποια παραλλαγή του περίφημου Turkish Stream;

Είναι σαφές ότι ώθηση θα δοθεί μόνο στα έργα που η Ε.Ε. θεωρεί απαραίτητα γιατί αφενός διαφοροποιούν τις πηγές προμήθειας, και αφετέρου συμπληρώνουν την διασύνδεση των χωρών της ΝΑ Ευρώπης (όσον αφορά στον ηλεκτρισμό). Όσο για τον Turkish Stream, είναι ένα έργο που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το έχει θέσει υπό εξέταση, οπότε πριν λάβει τις αποφάσεις της, θα θεωρούσα παρακινδυνευμένη την οποιαδήποτε πρόβλεψη.

http://www.liberal.gr/