Η Πτολεμαΐδα 5 αντέχει στον ανταγωνισμό του φυσικού αερίου

 

Θα ήθελα να κάνω κάποιες παρατηρήσεις που συμπληρώνουν το άρθρο του έγκριτου αναλυτή κ. Κώστα Δεληγιάννη που δημοσιεύτηκε στο EnergyPress στις 3/4/23  με τίτλο «Παγιώνεται τον Απρίλιο ο λιγνίτης ως μακράν ακριβότερος από τις μονάδες αερίου» 

Χωρίς αμφιβολία οι αριθμοί που παραθέτει ο κύριος Δεληγιάννης για

τις ρυθμιζόμενες τιμές της ΡΑΕ είναι ακριβείς, αλλά η λογική των υπολογισμών της ΡΑΕ χρειάζεται διερεύνηση. Κατ’ αρχήν θα ήθελα να επαναλάβω ότι η πρωτοβουλία αυτή της ΡΑΕ που υποστηρίχθηκε από τον Υπουργό κύριο Σκρέκα αξίζει συγχαρητήρια και δεν πέρασε εύκολα στις Βρυξέλλες. Είναι γνωστή η δυσφορία τους για κάθε διορθωτική πρόταση. 

Με απόφαση του Υπουργού στις 5 Ιουλίου 2022 καθιερώθηκε προσωρινά και δοκιμαστικά για ένα χρόνο ο μηχανισμός ρυθμιζόμενων τιμών εσόδων παραγωγών που προβλέπει ανώτερα όρια τιμών κατά μήνα και «Επιστροφή Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας και Ενδοημερήσιας». Οι ρυθμιζόμενες τιμές υπολογίζονται με φόρμουλα με χρηματιστηριακά δεδομένα και τεχνικές παραμέτρους των σταθμών παραγωγής. Τα πρώτα αναπροσαρμόζονται μηνιαία και οι δεύτερες είναι σταθερές και μεταξύ αυτών ο Μέσος Συντελεστής Εκπομπών (ΜΣΕC) σε tCO₂/MWh και ο μέσος βαθμός ενεργειακής απόδοσης της μονάδας παραγωγής (ΜΒΑΜ). Και ενώ ο ΜΒΑΜ διαφοροποιείται στους σταθμούς φυσικού αερίου για συνδυασμένο και ανοικτό κύκλο, για το λιγνίτη οι τεχνικοί όροι (ΜΒΑΜ και ΜΣΕC) αναφέρονται κατ’ ανάγκην μόνο στους παλιούς  λιγνιτικούς σταθμούς, αφού η Πτολεμαΐδα 5 ήταν ακόμη υπό κατασκευή. Ευτυχώς, όμως, στη παρούσα κρίσιμη περίοδο μπήκε σε λειτουργία η υπερσύγχρονη μονάδα Πτολεμαΐδα 5 με σημαντικά βελτιωμένα χαρακτηριστικά που ανακοίνωσε ο κύριος Σκρέκας. 

Επιτρέψτε μου να παραθέσω τις βελτιώσεις, όπως τις περιέγραψε ο Υπουργός στις 17/2/23 στην φιλόξενη ενεργειακή πύλη EnergyPress. «Η «Πτολεμαΐδα 5» είναι μονάδα πολύ πιο εξελιγμένη σε σχέση με τις παλαιότερες λιγνιτικές μονάδες της χώρας, καθώς για να παράγει μια λιγνιτική μεγαβατώρα χρησιμοποιεί ενάμιση τόνο λιγνίτη χαμηλής θερμικής αξίας, έναντι 2,2 τόνων λιγνίτη που χρησιμοποιούν οι υφιστάμενες μονάδες. Έχει κόστος λιγνίτη 30 ευρώ/MWh, έναντι 45 ευρώ που έχει μια υφιστάμενη μονάδα και παράγει έναν τόνο διοξείδιο του άνθρακα, σε σχέση με 1,4 τόνους που παράγεται τώρα». Εκτός αυτών, θα προσθέσω μόνον ότι και οι περιβαλλοντικοί δείκτες είναι πολύ βελτιωμένοι με τη νέα τεχνολογία, όπως ακριβώς συνέβη με τα αυτοκίνητα σε περασμένες δεκαετίες που είχαν προκαλέσει το αστικό νέφος και με την εξέλιξη καίνε τώρα λιγότερα καύσιμα και τα καυσαέρια είναι καθαρότερα.

Όταν λοιπόν εφαρμοστούν οι συντελεστές με τις νέες τους τιμές (ΜΒΑΜ = 0,415 και ΜΣΕC = 1 tCO2/MWh),  οι τιμές  της νέας λιγνιτικής μονάδας που υπολογίζονται από τη φόρμουλα είναι συγκρίσιμες με τις φθηνότερες τιμές φυσικού αερίου συνδυασμένου κύκλου, όπως φαίνεται στο ακόλουθο διάγραμμα.

Στο παραπάνω διάγραμμα εφαρμόσθηκαν οι συντελεστές που ορίζει το μηνιαίο δελτίο της ΡΑΕ για τον Απρίλιο, πλην του σταθμού Πτολεμαΐδα 5 που εφαρμόσθηκαν οι δύο νέοι συντελεστές βάσει των ανακοινώσεων του Υπουργού (0,415 και 1). 

Οι χρηματιστηριακές τιμές είναι πτητικές και δεν επιτρέπουν στιγμιαία συμπεράσματα. Για παράδειγμα στις 3/4/23 η τιμή TTF του φυσικού αερίου ήταν ~50€/MWh και η τιμή των δικαιωμάτων διοξειδίου του άνθρακα περί τα 100€/tCO₂,οπότε η φόρμουλα της ΡΑΕ δίνει τιμή 170.19 €/MWh για την Πτολεμαΐδα 5 και 169,76 €/MWh για φυσικό αέριο συνδυασμένου κύκλου. Αύριο μπορεί να έχει αλλάξει η εικόνα και δεν σπεύδω να βγάλω συμπεράσματα, ιδιαίτερα μάλιστα όταν οι καιρικές συνθήκες είναι κρίσιμη μεταβλητή. Ας περιμένουμε. Πλησιάζουμε στην εποχή που θα αρχίζουν να γεμίζουν τις αποθήκες αερίου στην Ευρώπη και θα δούμε. 

Τώρα ταιριάζει απολογισμός της συμβολής των παλιών λιγνιτωρυχείων τη χρονιά που πέρασε, όταν η λιγνιτική μεγαβατώρα ήταν κατά πολύ φθηνότερη. Με μεγάλη προσπάθεια οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ διπλασίασαν την παραγωγή στα λιγνιτωρυχεία για να επανορθώσουν την πολιτική εσπευσμένης απολιγνιτοποίησης και μάλιστα ταυτόχρονα με την κρίσιμη περίοδο της «απελευθέρωσης» της   αγοράς ενέργειας. Τραγική συγκυρία που άνοιξε το δρόμο στα υπερκέρδη.  

 

Την περίοδο Ιουλίου 2022 – Φεβρουαρίου 2023 τα παλιά λιγνιτωρυχεία ήταν ανταγωνιστικά με διαφορά που, όπως φαίνεται στο παραπάνω διάγραμμα, εξοικονόμησε επτακόσια εκατομμύρια ευρώ έναντι των οικονομικότερων σταθμών φυσικού αερίου συνδυασμένου κύκλου, πόσο μάλλον έναντι των παλαιότερων και ακριβότερων σταθμών ανοικτού κύκλου που καιροφυλακτούν να καλύψουν αιχμές της ζήτησης. Επτακόσια εκατομμύρια, ποσό ίσο με τη μισή επένδυση για τη σύγχρονη μονάδα Πτολεμαΐδα 5 και μάλιστα σε λιγότερο από ένα χρόνο.

Τα προβλήματα νομίζω είναι αλλού και όχι στο λιγνίτη. Μεταξύ άλλων, κύριο είναι o κορεσμός δικτύων  και η έλλειψη «ηλεκτρικών λεωφόρων» που δυσχεραίνουν εισαγωγή από τις γειτονικές χώρες, όταν οι τιμές είναι χαμηλές, και εξ αιτίας αυτού η Ελλάδα παραμένει σε κάποιο βαθμό απομονωμένη. 

* Ο κ. Ευστάθιος Χιώτης είναι Δρ. Μεταλλειολόγος Μηχανικός ΕΜΠ, Μηχανικός Πετρελαίων Imperial College, πρώην διευθυντής στη Δημόσια Επιχείρηση Πετρελαίων και στο Ινστιτούτο Γεωλογίας και Ερευνών Υπεδάφους.

 

 του Ευστάθιου Χιώτη 

 energypress.gr