Κορυφώνεται η αντι-ΑΠΕ πολιτική της ΔΕΗ

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Την ώρα που η ΔΕΗ εντείνει τις πιέσεις της προς το αρμόδιο υπουργείο ενέργειας ζητώντας την κατάργηση του ειδικού τέλους λιγνίτη και την υπαγωγή της χώρας σε καθεστώς εξαίρεσης από την υποχρεωτική αγορά δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων, πηγές της αγοράς ΑΠΕ φέρνουν νέα στοιχεία που αποδεικνύουν τα οφέλη που αποκομίζει η ΔΕΚΟ από την αγορά της πράσινης ενέργειας. Σημειώνεται ότι οι προτάσεις της ΔΕΗ προκαλούν έντονο προβληματισμό στην αγορά των ΑΠΕ καθώς οδηγούν με
μαθηματική ακρίβεια σε νέα εκτίναξη του ελλείμματος του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ με απρόβλεπτες συνέπειες για την αγορά. Ο προβληματισμός αυτός εντείνεται ακόμη περισσότερο μετά και τις δηλώσεις στελεχών που βρίσκονται πολύ κοντά στη διοίκηση της ΔΕΗ, όπως η ΓΔ Υγείας και Ασφάλειας της ΔΕΗ Μ. Τολάκη (σύζυγος του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου Μ. Παναγιωτάκη) η οποία χθες χαρακτήρισε εκτός πραγματικότητας εκθέσεις γνωστών περιβαλλοντικών οργανώσεων που προειδοποιούν για τις βλαβερές επιπτώσεις του λιγνίτη.

Τα οφέλη της ΔΕΗ

Την ίδια στιγμή λοιπόν που η ΔΕΗ αμφισβητεί ακόμη και τα αυτονόητα, ότι δηλαδή ο λιγνίτης πέρα από την οικονομική ωφέλεια που φέρνει ως εγχώρια πηγή ενέργειας, παραμένει ένα ρυπογόνο και βλαβερό καύσιμο, τεκμηριωμένες μελέτες αποδεικνύουν ότι οι ΑΠΕ όχι μόνο δεν προκαλούν οικονομική ζημιά αλλά επιπρόσθετα φέρνουν οικονομικά οφέλη για τη ΔΕΗ. Σε αντίθεση με τα όσα κατά καιρούς υποστηρίζονται από την πλευρά της ΔΕΗ και όχι μόνο, όπως τονίζουν πηγές του κλάδου των ΑΠΕ, η αγορά ηλεκτρισμού και πρωτίστως η ΔΕΗ επωφελούνται από την πράσινη ενέργεια, με ένα ποσό της τάξης των 400 εκατ. ευρώ. Πως προκύπτει το ποσό; Όπως εξηγούν οι ίδιες πηγές με βάση την πλέον συντηρητική υπόθεση η τρέχουσα διείσδυση των ΑΠΕ στην Ελλάδα μειώνει την ΟΤΣ μεσοσταθμικά κατά ~8 ευρώ/MWh.  Η διεθνής βιβλιογραφία αναφέρει παρόμοια έως και μεγαλύτερα μεγέθη για χώρες/περιόδους με αντίστοιχη διείσδυση ΑΠΕ όπως της Ελλάδας, ενώ μελέτη του ΑΠΘ το 2012 για λογαριασμό του ΣΠΕΦ προσδιόρισε στα 4 ευρώ/MWh την μείωση της μέσης ΟΤΣ μόνο λόγω των φωτοβολταϊκών και με βάση την τότε χαμηλότερη (λιγότερη από μισή σε σχέση με σήμερα σε μέσα επίπεδα έτους) διείσδυση τους. Το μέγεθος των ~8 ευρώ/MWh αν πολλαπλασιαστεί με την συνολική κατανάλωση στο διασυνδεδεμένο σύστημα των ~51 TWh ανάγεται σε ~400 εκατ. ευρώ δηλαδή περίπου στο 40% του ΕΤΜΕΑΡ, το οποίο και συμπλέει με τα συμπεράσματα παλαιότερων μελετών (ΙΟΒΕ, ΕΜΠ) ότι το 40% του ΕΤΜΕΑΡ αφορά τμήμα που στρεβλά επιδοτεί την Προμήθεια.

Ειδικό τέλος λιγνίτη

Τι σημαίνει όμως για την αγορά ΑΠΕ η ικανοποίηση του αιτήματος της ΔΕΗ για κατάργηση του ειδικού τέλους λιγνίτη που θεσμοθετήθηκε με το νόμο 4042/2012 στο ύψος των 2 ευρώ η λιγνιτική μεγαβατώρα, συνεισφέροντας 46 εκατ. ευρώ το 2013, 45 εκατ. ευρώ το 2014 και 39 εκατ. ευρώ το 2015 (για το 2016 υπολογίζεται στα 30 εκατ. και για το 2017 στα 32 εκατ.);

Σε μια τέτοια περίπτωση θα δημιουργηθεί πρόσθετο έλλειμμα στον ήδη ισχυρά ελλειμματικό ΕΛ ΑΠΕ του ΛΑΓΗΕ της τάξης των 30 -40 εκατ. ετησίως και ταυτόχρονα θα αποτελέσει μια νέα κραυγαλέα επιδότηση του λιγνιτικού κόστους παραγωγής της ΔΕΗ, εις βάρος των ανταγωνιστών της (φυσικού αερίου), αφού κατάργηση του τέλους λιγνίτη ως πόρου του Ελληνικού Δημοσίου σημαίνει ότι η ΔΕΗ θα συνεχίσει να εκμεταλλεύεται δωρεάν έναν εξαντλήσιμο, μη ανανεώσιμο (non-replaceable) εθνικό ενεργειακό πόρο, που της έχει παραχωρηθεί μονοπωλιακά από το κράτος. Κάτι τέτοιο, είναι απολύτως βέβαιο ότι θα προκαλέσει νέα άμεση παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού, με τα γνωστά προβλήματα για τη χώρα.

Επίσης το πρόσθετο έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού θα περάσει μέσω του ΕΤΜΕΑΡ ως αύξηση της τιμής του ρεύματος στον τελικό καταναλωτή, επιδοτώντας και πάλι τη ΔΕΗ, λόγω του στρεβλού τρόπου υπολογισμού της ΟΤΣ (οριακής τιμής του συστήματος).

Δωρεάν δικαιώματα ρύπων

Δεν είναι όμως μόνο το ειδικό τέλος λιγνίτη αλλά και το αίτημα για δωρεάν δικαιώματα εκπομπής ρύπων που θα προκαλέσει τεράστια προβλήματα εφόσον τελικά προχωρήσει μια τέτοια κίνηση.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία οι εισροές στον Ειδικό Λογαριασμό από τη δημοπράτηση των αδιάθετων εθνικών δικαιωμάτων εκπομπών των περιόδων 2013-2015 και 2016-2020 ανήλθαν σε 147 εκατ. ευρώ το 2013, 131 εκατ. το 2014, 176 εκατ. το 2015, και εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε 90 εκατ. το 2016 και 92 εκατ. το 2017.

Συνεπώς, τυχόν υπαγωγή της χώρας σε καθεστώς εξαίρεσης και δωρεάν κατανομής των εθνικών δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στους υπόχρεους (κυρίως τη ΔΕΗ), θα δημιουργήσει μια νέα μεγάλη "τρύπα" εσόδων στον Ειδικό Λογαριασμό, ύψους 100 εκατ. ευρώ το χρόνο, με τα ίδια αρνητικά αποτελέσματα που περιγράφηκαν στην προηγούμενη παράγραφο και για την κατάργηση του ειδικού τέλους λιγνίτη.

Επιπρόσθετα, όμως, η τυχόν υπαγωγή της χώρας σε καθεστώς εξαίρεσης είναι ιδιαίτερα αμφίβολο αν θα ωφελήσει τη ΔΕΗ (ενώ θα καταστρέψει τον Ειδικό Λογαριασμό), αφού οι αυστηροί όροι και προϋποθέσεις που συνοδεύουν το Ευρωπαϊκό Σύστημα Διαχείρισης Δικαιωμάτων Εκπομπών Αερίων Θερμοκηπίου, μετά το 2020, επιτάσσουν η κατανομή των δωρεάν δικαιωμάτων να γίνεται μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας, στην οποία ανάδοχος (και αποδέκτης των δωρεάν δικαιωμάτων) κηρύσσεται ο φορέας που θα παρουσιάσει το πλέον αποδοτικό έργο "πράσινης" ενέργειας, το οποίο και θα χρηματοδοτηθεί από το όφελος που θα προκύψει από τα δωρεάν δικαιώματα. Μάλιστα, βάσει των κοινοτικών κανονισμών, δε θα χορηγηθούν νέα δωρεάν δικαιώματα, αλλά οι συγκεκριμένοι (ανάδοχοι) ηλεκτροπαραγωγοί θα πάρουν τα δικαιώματα αυτά από την υφιστάμενη εθνική κατανομή. "Άνθρακας", λοιπόν, ο θησαυρός για τη ΔΕΗ!