Τετάρτη 15 Ιουνίου 2016

Οι κρίσιμες για την ελληνική ενεργειακή αγορά ρυθμίσεις του προσφάτου Πολυνομοσχεδίου

Αποτέλεσμα εικόνας για gifakia 
Το Κεφάλαιο Η’ του Ν. 4389/2016 με τίτλο «Επείγουσες διατάξεις για την εφαρμογή της Συμφωνίας Δημοσιονομικών Στόχων και Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α’ 94/27.5.2016) περιλαμβάνει μια σειρά ρυθμίσεων κομβικής σημασίας για την ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Ειδικότερα:  
  • Θέσπιση μηχανισμού πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας από τη ΔΕΗ μέσω δημοπρασιών προθεσμιακών προϊόντων ηλεκτρικής ενέργειας με φυσική παράδοση (δημοπρασίες ΝΟΜΕ) – Άρθρα 133-142
Τα άρθρ. 133-142 του Ν. 4389/2016 θεσπίζουν μηχανισμό πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας από τη ΔΕΗ Α.Ε., δυνάμει δημοπρασιών προθεσμιακών προϊόντων ηλεκτρικής ενέργειας µε φυσική παράδοση µέσω του Ημερήσιου Ενεργειακού Προγραμματισμού (ΗΕΠ) και µε ρυθμιστικά καθοριζόμενη τιμή εκκίνησης. Ο συγκεκριμένος μηχανισμός, ο οποίος θεσμοθετείται δυνάμει της παραγράφου 4.3, της Ενότητας Γ’ του άρθρου 3 του Ν. 4336/2015 (3ο Μνημόνιο) περί μείωσης των μεριδίων λιανικής και χονδρικής αγοράς της ΔΕΗ σε ποσοστό μικρότερο του 50% έως το 2020, αποσκοπεί στη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης Επιλέξιμων Προμηθευτών Ηλεκτρικής Ενέργειας στο εγχώριο ενεργειακό μίγμα, την ανάπτυξη υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των Προμηθευτών, και την βελτίωση της ποιότητας και των τιμών παροχής ηλεκτρικής ενέργειας στους τελικούς καταναλωτές (άρθρ. 133 & 135 παρ. 2). Μάλιστα, ο Ν. 4389/2016 συνδέει τον υπολογισμό των προς δημοπράτηση ποσών ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ με μια σειρά ετήσιων στόχων για την απομείωση του μεριδίου της στη λιανική αγορά του Διασυνδεδεμένου Συστήματος (άρθρ. 135 παρ. 2).
Δικαίωμα συμμετοχής στις εν λόγω δημοπρασίες έχουν οι Προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι είναι κάτοχοι σχετικών αδειών και είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Συμμετεχόντων του Συστήματος Συναλλαγών του ΗΕΠ καθώς και στο Μητρώο Επιλέξιμων Προμηθευτών στις Δημοπρασίες Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας, τα οποία τηρεί ο Λειτουργός της Αγοράς (άρθρ. 136 παρ. 1). Επισημαίνεται ότι η συμμετοχή κατ’ αρχήν δεν επιτρέπεται σε βιομηχανικούς καταναλωτές, οι οποίοι είναι κάτοχοι αδειών προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Συμμετεχόντων του Συστήματος Συναλλαγών του ΗΕΠ, με εξαίρεση, ωστόσο, τους βιομηχανικούς καταναλωτές που διατηρούν ή αναπτύσσουν διακριτή δραστηριότητα προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας στη λιανική αγορά (άρθρ. 136 παρ. 2). Σύμφωνα με την Αιτιολογική Έκθση του εν λόγω Νόμου η συγκεκριμένη επιλογή του νομοθέτη ανάγεται στη σκέψη ότι η αναγνώριση σε ορισμένη κατηγορία επιχειρήσεων της δυνατότητας προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας σε χαμηλότερες τιμές από αυτές που απολαύουν δυνητικοί ανταγωνιστές τους, δύναται να θεωρηθεί ως χορήγηση επιλεκτικού οικονομικού πλεονεκτήματος και, συνεπώς, ασυμβίβαστη με το ενωσιακό δίκαιο «κρατική ενίσχυση» σύμφωνα με το άρθρο 107 ΣΛΕΕ.
Με απόφαση της ΡΑΕ, κατόπιν εισήγησης του Λειτουργού της Αγοράς (ΛΑΓΗΕ), προσδιορίζονται η ετήσια ποσότητα, ο καταμερισμός σε επιμέρους προθεσμιακά προγράμματα και τα τεχνικά χαρακτηριστικά αυτών, καθώς και το πρόγραμμα διεξαγωγής των δημοπρασιών (άρθρ. 138). Περαιτέρω, η μεθοδολογία προσδιορισμού, καθώς και η εξ αυτής προκύπτουσα κατώτατη τιμή προσφοράς των δημοπρατούμενων προθεσμιακών προϊόντων ηλεκτρικής ενέργειας θα προσδιορίζονται με κοινή υπουργική απόφαση (ΚΥΑ) των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος & Ενέργειας, κατόπιν γνώμης της ΡΑΕ (άρθρ. 139 παρ. 1). Παράλληλα, ο νόμος εισάγει ειδικές παραμέτρους αναφορικά με τον καθορισμό της ως άνω μεθοδολογίας, ώστε να λαμβάνονται υπ' όψιν τα μεταβλητά κόστη των λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ Α.Ε.
Με σκοπό την ανάκτηση του κόστους διεξαγωγής των δημοπρασιών, με το οποίο θα επιβαρυνθεί ο Λειτουργός της Αγοράς ως εν γένει αρμόδιος φορέας για την οργάνωση και τη διενέργεια των σχετικών διαδικασιών, εισάγεται επίσης η υποχρέωση των Επιλέξιμων Προμηθευτών που συμμετέχουν στις δημοπρασίες προς καταβολή τελών, τα οποία θα εγκρίνονται από τη ΡΑΕ (άρθρ. 140 παρ. 1). Επιπροσθέτως, προβλέπεται η κατάρτιση «Κώδικα Συναλλαγών Δημοπρασιών Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας», ο οποίος θα περιλαμβάνει τους κανόνες οργάνωσης και λειτουργίας των προτεινόμενων δημοπρασιών από το Λειτουργό της Αγοράς (άρθρ. 140 παρ. 2).
  • Ιδιοκτησιακός διαχωρισμός ΑΔΜΗΕ Α.Ε. από ΔΕΗ Α.Ε. – Άρθρα 142-149
Με τις διατάξεις του παρόντος υποκεφαλαίου ρυθμίζονται ζητήματα σχετικά με τον πλήρη ιδιοκτησιακό διαχωρισμό της ΑΔΜΗΕ Α.Ε. από τη ΔΕΗ Α.Ε., δυνάμει του σχετικού προτύπου της Οδηγίας 2009/72/ΕΚ σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ενέργειας, όπως αυτή ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία με τον Ν. 4001/2011. Ο εν λόγω ιδιοκτησιακός διαχωρισμός υλοποιείται ως εναλλακτικό, προς την πλήρη ιδιωτικοποίηση της ΑΔΜΗΕ Α.Ε., σχέδιο, προς εκπλήρωση των σχετικών μνημονιακών δεσμεύσεων της Ελληνικής Δημοκρατίας, καθώς με αυτό διασφαλίζονται ισοδύναμα αποτελέσματα ως προς τον ανταγωνισμό και τις προοπτικές επενδύσεων σύμφωνα και με τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές. Ειδικότερα, η προβλεπόμενη δομή του ιδιοκτησιακού διαχωρισμού, σύμφωνα με την οποία το μετοχικό κεφάλαιο της ΑΔΜΗΕ Α.Ε. δεν δύναται να υπολείπεται του 51%, διασφαλίζει τη διατήρηση του δημοσίου ελέγχου επί του φυσικού μονοπωλίου του εθνικού συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας που ανήκει στην ΑΔΜΗΕ Α.Ε (άρθρ. 142).
Οι σχετικές διατάξεις του Ν. 4389/2016 προσδιορίζουν τις πράξεις στις οποίες οφείλουν να προβούν η Εταιρεία Συμμετοχών της ΔΕΗ Α.Ε., η ΑΔΜΗΕ Α.Ε. και η ΔΕΗ Α.Ε. (άρθρ. 143 παρ. 1), επισημαίνοντας ότι το Ελληνικό Δημόσιο θα εξακολουθήσει να συμμετέχει και να ψηφίζει στις Γενικές Συνελεύσεις της ΔΕΗ Α.Ε. υπό την ιδιότητά του ως μετόχου (άρθρ. 143 παρ. 2). Περαιτέρω, ο Νόμος θέτει τις βασικές παραμέτρους του διαγωνισμού, ορίζοντας, ωστόσο, ότι οι λεπτομέρειες αυτού δύνανται να εξειδικεύονται με ΚΥΑ των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος & Ενέργειας (άρθρ. 144 παρ. 4). Προβλέπεται ακόμη ότι ο στρατηγικός επενδυτής, στον οποίο θα μεταβιβαστούν μετοχές έκδοσης της ΑΔΜΗΕ Α.Ε. αντιστοιχούσες σε ποσοστό 20% του μετοχικού της κεφαλαίου, θα πρέπει να είναι είτε διαχειριστής συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας μέλος Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ENTSO-E) είτε διαχειριστής συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας που συμμετέχει σε διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας μέλος Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ENTSO-E) (Διαχειριστής Συστήματος) είτε κοινοπραξία στην οποία συμμετέχει Διαχειριστής Συστήματος (άρθρ. 144 παρ. 1).
Τέλος, στο πλαίσιο υλοποίησης του ως άνω σχεδίου διαχωρισμού, ο Ν. 4389/2016 προβλέπει τη σύσταση Ανώνυμης Εταιρείας με την επωνυμία «ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΔΜΗΕ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (ΔΕΣ ΑΔΜΗΕ Α.Ε.)» και μοναδικό μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο, και η οποία θα έχει ως σκοπό την απόκτηση από την ΔΕΗ Α.Ε. μετοχών της ΑΔΜΗΕ Α.Ε. αντιστοιχούντων σε 25% του μετοχικού της κεφαλαίου αυτής. Η εν λόγω εταιρία θα ονομάζεται «ΔΕΣ ΑΔΜΗΕ Α.Ε.», θα έχει μετοχικό κεφάλαιο 200.000 ευρώ και διάρκεια ζωής 99 χρόνια. 
  • Ρυθμίσεις για τη θέσπιση του «Μεταβατικού Μηχανισμού Αποζημίωσης Ευελιξίας» - Άρθρα 150-152
Οι σχετικές διατάξεις του Ν. 4389/2016 έχουν τύχει σχολιασμού σε προηγούμενη εκτενή δημοσίευση της δικηγορικής μας εταιρείας, η οποία είναι διαθέσιμη στην παρακάτω διεύθυνση:
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι, δυνάμει της διάταξης του άρθρου 152 καταργούνται οι διατάξεις του Ν. 4273/ 2014 περί δημιουργίας νέας καθετοποιημένης εταιρείας ηλεκτρικής ενέργειας, με τις οποίες προβλεπόταν η δημιουργία της λεγόμενης «Μικρής ΔΕΗ», καθώς ο προπεριγραφείς μηχανισμός των δημοπρασιών ΝΟΜΕ αποτελεί την εναλλακτική πρόταση για το άνοιγμα της λιανικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα της χώρας και, συνεπώς, δεν απαιτείται πλέον η βάσει των καταργούμενων διατάξεων προβλεπόμενη διάσπαση της ΔΕΗ Α.Ε.
  • Κατάργηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) – Άρθρο 61
Αξίζει, τέλος, να επισημανθεί ότι δυνάμει του άρθρου 61 του Ν. 4389/2016 εισάγονται τροποποιήσεις των άρθρων 73 και 78 του «Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα» (Ν. 2960/2001) ως προς τον ΕΦΚ. Τα εν λόγω μέτρα αποσκοπούν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της εγχώριας βιοµηχανίας, στη φορολογική ελάφρυνση των καταναλωτών φυσικού αερίου για οικιακή χρήση, στην ενίσχυση των ενεργειοβόρων επιχειρήσεων που χρησιµοποιούν φυσικό αέριο στην χώρα µας και, τέλος, στην παροχή κινήτρων για την χρήση φιλικότερων προς το περιβάλλον ενεργειακών προϊόντων.
* Επιμέλεια στήλης: «Μεταξάς & Συνεργάτες – Δικηγόροι & Νομικοί Σύμβουλοι» (www.metaxaslaw.gr)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου