Η μεγάλη σύγκρουση για τον λιγνίτη

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η πρώτη μεγάλη σύγκρουση της κυβέρνησης με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, μετά τη σαφή θέση του Παναγιώτη Λαφαζάνη αλλά και της νέας διοίκησης της ΔΕΗ για στροφή στον λιγνίτη, το λεγόμενο και βρόμικο καύσιμο.

Οι δηλώσεις του υπουργού ΠΑΠΕΝ ότι η κυβέρνηση στηρίζει την κατασκευή της νέας λιγνιτικής μονάδας Πτολεμαΐδα V αλλά και του νέου προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της ΔΕΗ για ενίσχυση της παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη, τον οποίο χαρακτήρισε ως «το εθνικό μας καύσιμο, με το

οποίο μας προίκισε η φύση», προκάλεσαν έκρηξη οργής από τις μεγάλες περιβαλλοντικές οργανώσεις της χώρας, που μιλούν για οπισθοδρόμηση και αδιέξοδη στρατηγική που δεν θα μειώσει το κόστος της ενέργειας και δεν θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της χώρας.

Κόντρα για την Πτολεμαΐδα

Το WWF Ελλάς σήκωσε τη σημαία της αντίδρασης με αφορμή την κατασκευή της νέας λιγνιτικής μονάδας στην Πτολεμαΐδα, την οποία ο Παναγιώτης Λαφαζάνης χαρακτήρισε ως «αντιρυπογόνα».

Η διεθνής περιβαλλοντική οργάνωση πραγματοποίησε διαδικτυακή συλλογή υπογραφών, όπου περισσότεροι από 48.000 πολίτες ζητούν από τον υπουργό ΠΑΠΕΝ να σταματήσει την κατασκευή της νέας λιγνιτικής μονάδας της ΔΕΗ Πτολεμαΐδα V.

Η ένταση που έχει προκύψει είναι μεγάλη, με τον Παναγιώτη Λαφαζάνη να αρνείται να συναντηθεί με τους εκπροσώπους του WWF Ελλάς για την παραλαβή των υπογραφών των πολιτών και τη διεθνή περιβαλλοντική οργάνωση να του ζητά να επιλέξει «ανάμεσα στο δημόσιο συμφέρον και το λόμπι του λιγνίτη».

Το WWF Ελλάς υποστηρίζει ότι η νέα λιγνιτική μονάδα όχι μόνο θα εκπέμπει αέρια του θερμοκηπίου και θα ρυπαίνει την ατμόσφαιρα, όχι μόνο θα κατασπαταλά νερό και θα καταστρέφει την υγεία των πολιτών, αλλά προβλέπεται να κοστίσει στο Δημόσιο 1,4 δισ. ευρώ. Επισημαίνει ακόμα ότι οι πρόσφατες αλλαγές στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΕΣΕΔΕ) και οι τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα της καθαρής ενέργειας καθιστούν την επένδυση στη νέα μονάδα οικονομικά μη βιώσιμη για τη ΔΕΗ και τους πολίτες.

Μάλιστα, μαζί με τις υπογραφές των 48.000 πολιτών οι επικεφαλής της διεθνούς περιβαλλοντικής οργάνωσης απέστειλαν στον Παναγιώτη Λαφαζάνη και έκθεση που, όπως λένε, αποδεικνύει ότι «η ηλεκτρική ενέργεια που θα προσφέρει η ακριβή και ρυπογόνος μονάδα Πτολεμαΐδα V μπορεί να καλυφθεί από καθαρές πηγές που συνδυάζουν ηλιακή, αιολική και υδροηλεκτρική ενέργεια και μάλιστα με χαμηλότερο σταθμισμένο κόστος».

Το WWF Ελλάς επισημαίνει ακόμα ότι το σχέδιο για την κατασκευή της νέας μονάδας δεν θα μπορούσε να προχωρήσει, αν δεν υπήρχε η χρηματοδότηση από τον γερμανικό τραπεζικό όμιλο KfW, ο οποίος, όμως, στη Γερμανία και στις περισσότερες χώρες του κόσμου χρηματοδοτεί επενδύσεις με θετικό περιβαλλοντικό πρόσημο.

Στον αντίποδα, η ΔΕΗ υποστηρίζει ότι οι περιβαλλοντικές επιδόσεις της νέας μονάδας θα ικανοποιούν τις πλέον αυστηρές απαιτήσεις της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας, ενώ θα αντικαταστήσει παλαιές και ενεργοβόρες μονάδες, πετυχαίνοντας μείωση της κατανάλωσης λιγνιτών κατά 40% και εξασφαλίζοντας πολύ μεγάλες μειώσεις των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Κόντρα για το κόστος του λιγνίτη

Η δεύτερη μεγάλη σύγκρουση αφορά το κόστος του λιγνίτη μετά και τις δηλώσεις του νέου προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της ΔΕΗ Μανόλη Παναγιωτάκη, ο οποίος συνέδεσε την αύξηση της συμμετοχής του λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα της χώρας με τη μείωση του κόστους του ηλεκτρικού ρεύματος για τους πολίτες.

Με μια σκληρή ανακοίνωση η Greenpeace κάνει λόγο για επιτομή της αντίφασης, επισημαίνοντας ότι δεν μπορεί η κυβέρνηση να θέτει το περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη ως βασικές προτεραιότητες και να προχωρά στην κατασκευή και λειτουργία νέων λιγνιτικών μονάδων.

Η διεθνής περιβαλλοντική οργάνωση παρουσίασε, μάλιστα, στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία ο λιγνίτης δεν είναι το φθηνό καύσιμο που η κυβέρνηση υπερασπίζεται, αλλά αντιθέτως ένα ακριβό και επικίνδυνο καύσιμο, και αυτό γιατί:

♦ Επιδοτείται αδρά από το ελληνικό κράτος. Με σκανδαλωδώς ευνοϊκή νομοθεσία για τη λειτουργία των λιγνιτωρυχείων εις βάρος των τοπικών κοινωνιών και, κυρίως, τη δωρεάν παραχώρηση των λιγνιτικών και υδάτινων πόρων. Για παράδειγμα, οι λιγνιτικές μονάδες κάθε χρόνο κυριολεκτικά αφανίζουν 50 εκατ. τόνους νερό από τα οικοσυστήματα της χώρας μας. Ποσότητα ικανή να καλύψει τις ανάγκες μισού εκατ. νοικοκυριών. Η ΔΕΗ σήμερα δεν έχει καμία υποχρέωση να κάνει κάτι ή να πληρώσει για αυτό. 

♦ Δεν προσμετράται το κόστος από τις επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον. Δηλαδή το κόστος για τη δραματική μείωση του προσδόκιμου ζωής για χιλιάδες συμπολίτες μας, τα έξοδα νοσηλείας, την επιβάρυνση του εθνικού συστήματος υγείας, κ.ά. Για το διάστημα 2008-2012 το κόστος αυτό εκτιμήθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος σε 6-18 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια της κρίσης το ελληνικό ΑΕΠ ζημιώθηκε έως και 18 δισ. ευρώ εξαιτίας της λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων.

♦ Οι λιγνιτικές μονάδες λειτουργούν συνεχώς χωρίς την ανάγκη να αυξομειώνουν ιδιαίτερα την παραγωγή τους. Κάτι που έτσι κι αλλιώς δεν μπορούν (τεχνικά) να κάνουν. Αυτό όμως σημαίνει ότι (τεχνικά) δεν μπορούν να συνυπάρξουν σε μία οικονομία με υψηλή διείσδυση ΑΠΕ και έξυπνη χρήση της ενέργειας. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που μία μία οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές ΔΕΚΟ εγκαταλείπουν τις αργές θερμικές μονάδες και στρέφονται στην καθαρή ενέργεια, αφού δεν διαφαίνεται οικονομικά βιώσιμο το μέλλον τους σε έναν ενεργειακό τομέα που αλλάζει και γίνεται πιο ευέλικτος και καθαρός.

 ΒAΛΙΑ ΜΠΑΖΟΥ www.topontiki.gr