Μπαλαντέρ οι Κινέζοι σε όλα τα ελληνικά ενεργειακά παιχνίδια - "άγνωστος Χ" η στάση της Κομισιόν που διαβλέπει κινδύνους

Γιώργος Φιντικάκης

Από την αγορά μονάδων της ΔΕΗ και την είσοδο στους έξυπνους μετρητές, μέχρι τις επενδύσεις σε ΑΠΕ, και τα στρατηγικά έργα υποβρυχίων διασυνδέσεων, όποιο ελληνικό ενεργειακό έργο και αν "σηκώσεις", από κάτω θα βρεις να το φλερτάρει κάποια κινέζικη κρατική εταιρεία.

Αυτή είναι η μία όψη των πραγμάτων. Το γεγονός δηλαδή ότι η Κίνα ακολουθεί ένα στρατηγικό σχέδιο επέκτασης στην ευρωπαική αγορά, και ότι η ενέργεια βρίσκεται στην κορυφή της επενδυτικής της ατζέντας, όπως ανέδειξε και το ταξίδι Τσίπρα στο Πεκίνο. Η άλλη όψη αφορά στη στάση των δυτικών μας συμμάχων. Από τη μία παρατηρούν με ανησυχία, όπως λένε πληροφορίες του "Energypress" από τις Βρυξέλλες, την ολοένα μεγαλύτερη διείσδυση κινεζικών κρατικών εταιρείων σε χώρες όπως η Ελλάδα, από την άλλη όμως δεν βάζουν και το χέρι στην τσέπη. Δεν φροντίζουν δηλαδή να στείλουν δικές τους κρατικές επιχειρήσεις για να συζητήσουν με την ελληνική κυβέρνηση αντίστοιχες επενδύσεις στην ενέργεια, θέμα που ακριβώς απασχόλησε το πρόσφατο ταξίδι Σταθάκη στην Ρώμη.

Τούτο φυσικα δεν σημαίνει πως κάποια στιγμή οι Βρυξέλλες δεν θα αλλάξουν στάση απέναντι στην πολιτική της Κίνας. Προ μερικών εβδομάδων, και ενόψει του φόρουμ "Μια Ζώνη- Ένας δρόμος" όπου συμμετείχε και ο Πρωθυπουργός, οι υπουργοί Οικονομικών της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Γαλλίας απέστειλαν επιστολή στην αρμόδια Επίτροπο Σεσίλια Μάλστρομ, ζητώντας να βρεθεί τρόπος για να απαγορευθούν επενδύσεις από τρίτες χώρες όταν αυτές αποτελούν τμήμα ενός κρατικού προγράμματος. Και αυτό καθώς, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή κριτική προς το Πεκίνο, πίσω από επιθετικές εξαγορές στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεων της Ε.Ε., και τα προσφερόμενα τιμήματα - τα οποία υπερβαίνουν κατά πολύ την αξία των εταιρειών αυτών- υποκρύπτονται πολιτικά κίνητρα, και ένας συχνά παρασκηνιακός εμπορικός πόλεμος.

Σύμφωνα μάλιστα με προσχέδιο απόφασης που είδε το φως της δημοσιότητας, υπάρχουν συγκεκριμένα παραδείγματα για "ανεπιθύμητα deals" που αφορούν σε υποθέσεις κινεζικών εταιρειών, οι οποίες έχουν και εξασφαλίσει κρατικά κεφάλαια, προκειμένου να εξαγοράσουν ευρωπαϊκές εταιρείες με στόχο την στρατηγική διείσδυση στην ενιαία αγορά, ώστε να αποκομίσουν όχι μόνο οικονομικά οφέλη, αλλά και τεχνολογία- τεχνογνωσία.

Συζητούν τα πάντα

Στο δια ταύτα, δηλαδή στην περίπτωση της ελληνικής αγοράς ενέργειας, και εφόσον ευοδωθούν όλες αυτές οι βλέψεις, μπορεί στο μέλλον να δούμε στρατηγικούς τομείς να κυριαρχούνται από κρατικές κινεζικές επιχειρήσεις:  Από μέρος του λιγνιτικού δυναμικού της ΔΕΗ με το οποίο φλερτάρουν δύο κινεζικές εταιρείες, (CMEC και Shenhua), έως την αγορά έξυπνων μετρητών όπου η CMEC φιλοδοξεί να κτίσει εργοστάσιο παραγωγής, τον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (κινητικότητα από CMEC, State Grid), αλλά και τις διασυνδέσεις τόσο νησιών όσο και χωρών όπως το project EuroAsia Interconnector, που φιλοδοξεί να ενώσει την Κρήτη με την Κύπρο και το Ισράηλ, για τα οποία ενδιαφέρεται η State Grid. 

Σε αυτή την επενδυτική σκακιέρα με έντονα τα γεωπολιτικά χαρακτηριστικά, ο κάθε ένας από τους εμπλεκόμενους έχει τους δικούς του λόγους να επιθυμεί την συνεργασία. Το μεν Πεκίνο βλέπει στην Ελλάδα μια κρίσιμη γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, ένα σημαντικό κρίκο της διαδρομής του εμπορικού "Δρόμου του Μεταξιού", με αντικείμενο την οικονομική διείσδυση στην Ε.Ε. από το νότο. Η δε, κυβέρνηση αφενός θέλει να εκμεταλλευθεί το άφθονο κινεζικό χρήμα, αφετέρου ψάχνει εναγωνίως για επενδύσεις, τις οποίες έχουμε περισσότερο ανάγκη από ποτέ, πόσω μάλλον όταν οι δυτικοί επενδυτές δεν έχουν ακόμη κάνει την εμφάνισή τους. Στην προσπάθεια μάλιστα αυτή, η κυβέρνηση διευκολύνεται από το γεγονός ότι οι Κινέζοι κάνουν μπίζνες μέσα από διακρατικές συμφωνίες, τις οποίες η ίδια αισθάνεται πιο κοντά στις "αριστερές" της καταβολές.

Εδώ και έξι χρόνια πάντως το Πεκίνο, ακολουθεί πιστά ένα πλάνο εξαγοράς μεγάλων δυτικών εταιρειών που χάραξε το 2011, με τους αριθμούς να μιλούν από μόνοι τους. Από μόλις 2 δισ δολάρια το 2010, οι επενδύσεις κινεζικών επενδύσεων στην Ευρώπη εκτινάχθηκαν σε 14 δισ δολ το 2014, και σε 40 δισ δολ. το 2016, με τάση περαιτέρω αύξησης φέτος. Η συγκυρία άλλωστε δεν θα μπορούσε να είναι πιο ευνοϊκή. Η Κίνα είναι φορτωμένη με ρευστό, ενώ η Ευρώπη διαθέτει χιλιάδες φθηνές εταιρείες από το "πάνω ράφι" που συνιστούν ευκαιρίες λόγω της χαμηλής ρευστότητας, των εκτεταμένων προγραμμάτων ιδιωτικοποιήσεων και του πλέον αποδυναμωμένου ευρώ. 

Σε μικρογραφία ο κανόνας αυτός αφορά και στην Ελλάδα. Και το ερώτημα που φυσικά δεν αφορά μόνο στην Ελλάδα αλλά ολόκληρη την Ευρωπαική Ενωση, είναι ποια στάση θα τηρήσει η Κομισιόν απέναντι στον συνεχιζόμενο κινεζικό επεκτατισμό. Εδώ και καιρό οι Βρυξέλλες φαίρονται να έχουν βάλει στο στόχαστρο τους τομείς της άμυνας, των μεταφορών, των υποδομών και της τεχνολογίας, θέλοντας να εμποδίσουν τις κινεζικές εξαγορές. Αυτό αναμένεται να γίνει μέσω του αυστηρού ευρωπαϊκού πλαισίου για τον ανταγωνισμό, με δεδομένο ότι όλες οι πωλήσεις περνούν κάτω από το μικροσκόπιο της πανίσχυρης Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού, με επικεφαλής την σιδηρά Δανή πρώην υπουργό Μαργκρίτ Βερστάγκερ. Προς το παρόν τουλάχιστον, τα πράγματα στον τομέα της ενέργειας είναι ακόμη χαλαρά, όπως έδειξε και το πρόσφατο πράσινο φως των Βρυξελλών, χωρίς προσκόμματα, στην εξαγορά του 24% του ΑΔΜΗΕ από την State Grid.

ΑΔΜΗΕ- Μελίτη ΙΙ

Τα παντα ωστόσο είναι δυναμικά. Για παράδειγμα η ΡΑΕ δύσκολα θα δεχθεί την συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο του ΑΔΜΗΕ εταιρείας ή εταιρειών που έχουν σχέση με την παραγωγή ή την προμήθεια ρεύματος, ακόμα και μέσω άλλης συνδεδεμένης επιχείρησης. Το πρόβλημα λέγεται ότι δημιουργείται στο βαθμό που στο μετοχικό σχήμα για την κατασκευή της νέας λιγνιτικής μονάδας Μελίτη ΙΙ στη Φλώρινα, μια άλλη κρατική κινεζική εταιρεία, η CMEC, θα έχει το πλειοψηφικό πακέτο, με τη ΔΕΗ να συμμετέχει μειοψηφικά. Δηλαδή ένας ιδιοκτήτης, το Κινεζικό κράτος εν προκειμένω, με δύο διαφορετικές εταιρείες του (την State Grid και την CMEC) θα συμμετέχει στον ΑΔΜΗΕ και ταυτόχρονα θα συμμετέχει και στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Αυτή τη στιγμή βεβαίως δεν υπάρχει καμία μετοχική σύνδεση, καθώς το όλο project Μελίτη είναι προς διερεύνηση. Γι΄αυτό και η απόφαση της ΡΑΕ δεν θέτει κάποιο κώλυμα, ωστόσο αναφέρει ότι στο μέλλον θα παρακολουθεί εντατικά την εξέλιξη της αρχικής συμφωνίας ΔΕΗ – CMEC. Αυτό σημαίνει σύμφωνα με πληροφορίες ότι αν αυτή προχωρήσει, και ληφθεί η επιχειρηματική απόφαση υλοποίησης της νέας μονάδας, τότε θα πρέπει να επανεξεταστεί η πιστοποίηση του ΑΔΜΗΕ. Παρότι το θέμα μοιάζει να είναι τυπικό, οι γνωρίζοντες σημειώνουν ότι δεν είναι καθόλου εύκολο να ξεπεράσει κανείς τέτοιου είδους εμπόδια που σχετίζονται με την DG Comp, αντίθετα το θέμα είναι ικανό να θέσει σε περιπέτειες, ακόμα και να οδηγήσει σε "χειρόφρενο" την υπόθεση της μονάδας Μελίτη ΙΙ, που ούτως ή άλλως αντιμετωπίζει προβλήματα.

energypress.gr