Αντίθετη "τροχιά" έχουν πάρει οι λιγνίτες της χώρας σε σχέση με τους στόχους για πράσινη ενέργεια και κλίμα

Μιχάλης Μαστοράκης

Το "αποτύπωμα" του λιγνίτη στο ενεργειακό μίγμα της χώρας σε συνάρτηση με τις εθνικές δεσμεύσεις για καθαρή ενέργεια και την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής βρέθηκε στο επίκεντρο παρουσίασης του Νίκου Μάντζαρη, αναλυτή πολιτικής του The Green Tank. Η παρουσίαση πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 11/6 στα πλαίσια ημερίδας με τίτλο «Εθνικά Σχέδια για την Ενέργεια και το Κλίμα: αποτίμηση και προοπτικές για το 2050».

Ειδικότερα, παραθέτοντας τα στοιχεία για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, σημείωσε πως την περίοδο 1990 – 2017 ο μέσος όρος για τον λιγνίτη είναι 34% με μια γκάμα τιμών από το 25% έως το 39%. Προκύπτει δε, με βάση τα παρεχόμενα στοιχεία, πως με εξαίρεση το 2014 και 2015 ο λιγνίτης συνεισέφερε στις συνολικές εκπομπές της Ελλάδας παραπάνω από τις μεταφορές, τη βιομηχανία και τα απορρίμματα μαζί.

Σε ότι αφορά την υφιστάμενη κατάσταση εκπομπών διοξειδίου του θείου (SO2) σε σχέση με τις λιγνιτικές μονάδες, τα στοιχεία φανερώνουν πως κανένας ΑΗΣ δεν συμμορφώνεται πλήρως με το νέο όριο, όπως φαίνεται και στο παρακάτω διάγραμμα.

Ειδικότερα, το Αμύνταιο εκπέμπει κατά μέσο όρο περίπου 8,4 φορές πάνω από το όριο, ενώ οι 3 ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου εκπέμπουν 2,5-5 φορές πάνω από το όριο. Επιπλέον, υπογραμμίζεται από τον ομιλητή πως οι ΑΗΣ Μεγαλόπολης Α και Β δεν συμμορφώνονται παρά τις υγρές αποθειώσεις.

Αναφορικά με τις εκπομπές οξειδίων του αζώτου, μόνο δύο ΑΗΣ προκύπτει να συμμορφώνονται με τις Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές και αυτοί είναι οι μονάδες Μελίτης Ι και Μεγαλόπολη Α. Οι 2 παλιότεροι ΑΗΣ του Αγ. Δημητρίου εκπέμπουν 2 φορές πάνω από το νέο όριο, ενώ οι ΑΗΣ Καρδιάς ΙΙΙ και IV είναι οι δεύτεροι χειρότεροι.

Στην κατηγορία των αιωρούμενων σωματιδίων καπνού (PM) η εικόνα παρουσιάζει τα εξής χαρακτηριστικά: οι ΑΗΣ Μελίτης Ι, Μεγαλόπολη Α-Β, Αγ. Δημήτριος III – IV συμμορφώνονται ενώ 7 ΑΗΣ το αντίθετο και οι οποίοι είναι οι Αμύνταιο, Καρδιά I-IV, Αγ. Δημήτριος I-II και V. Μάλιστα να σημειωθεί ότι οι 2 ΑΗΣ Καρδιάς I και ΙΙ εκπέμπουν 17 και 19 φορές πάνω από το νέο όριο.

Ενδιαφέρον έχει ακόμη να επισημάνουμε τις επιπτώσεις από τους 6 λιγνιτικούς σταθμούς στην Ελλάδα όπως αυτές καταγράφονται στην εν λόγω παρουσίαση του κ. Μάντζαρη. Υπογραμμίζεται, μεταξύ άλλων, πως το συνολικό κόστος για τη δημόσια υγεία από τη μη συμμόρφωση των ελληνικών ΑΗΣ με τα νέα όρια εκπομπών SO2, NOx, σωματιδίων της ΕΕ υπολογίζεται σε 583 εκατομμύρια ευρώ.

Αν κοιτάξουμε την παράμετρο που λέγεται CO2 και δικαιώματα ρύπων – κόστος ρύπων τότε διαπιστώνεται ένας υπερ-πενταπλασιασμός τα τελευταία χρόνια, με το κόστος των ρύπων το 2018 να ανέρχεται σε 648 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το κόστος συμμόρφωσης με τα νέα όρια εκπομπών (LCP BREF) προσδιορίζεται στα 665 εκατομμύρια ευρώ.

Στοιχεία τα οποία, αν μη τι άλλο, θέτουν εν αμφιβόλω την μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των λιγνιτικών μονάδων, γεγονός που πλέον επηρεάζεται από μια σειρά παράγοντες και όχι αυστηρά και μόνο από το κόστος παραγωγής, όπως για παράδειγμα το κόστος των δικαιωμάτων άνθρακα.