Μπορεί να φτάσει ξανά τα 8,5 δισ. ευρώ η αξία της ΔΕΗ;

Του Γιώργου Φιντικάκη

Από τα 8,5 δισ. ευρώ που κάποτε κόστιζε στο χρηματιστηριακό ταμπλό μέχρι τη χθεσινή αποτίμηση των 525 εκατ. ευρώ, δεν έχουν περάσει παρά δέκα χρόνια. Τόσα όσα χρειάστηκαν προκειμένου η ΔΕΗ να εξελιχθεί σε "μονοπώλιο επί ζημία", με κυβερνήσεις επί κυβερνήσεων να έχουν βυσσοδομήσει πάνω της, για να ασκήσουν φορολογική, επιχειρηματική, και κοινωνική πολιτική, εξυπηρετώντας την εκάστοτε εκλογική τους πελατεία.

Το γνωρίζουν καλά οι παλαιότεροι συνδικαλιστές της ΓΕΝΟΠ όταν το 2007 έκαναν ότι περνούσε από το χέρι τους για να μπλοκάρουν το σχέδιο Αθανασόπουλου, το οποίο προέβλεπε στρατηγική συνεργασία με την γερμανική RWE, προκειμένου η προβληματική από τότε ΔΕΗ, να κτίσει νέες μονάδες βάσης με καύσιμο το λιθάνθρακα.

Τότε ήταν που η μετοχή της έκανε μέσα σε ένα μήνα ράλι για να βρεθεί τον Δεκέμβριο του 2007 στα ιστορικά υψηλά των 37 ευρώ με αποτίμηση 8,5 δισ. ευρώ. Χρειαζόταν ομολογουμένως πολύ φαντασία την εποχή εκείνη για να προβλέψει κανείς ότι λίγα χρόνια αργότερα, το 2012, στο απόγειο ενός χρηματοπιστωτικού πολέμου, η μετοχή θα κατρακυλούσε στα 1,3 ευρώ (262 εκατ. ευρώ) ή ότι χθες θα έκανε χαμηλό στα 1,75 ευρώ (406 εκατ.).

Κρίνοντας από την σημερινή εικόνα της εταιρείας, χρειάζεται και πάλι να επιστρατεύσει κανείς την φαντασία του για να μπορέσει να προβλέψει πως θα είναι η ΔΕΗ στο μέλλον. Εχουμε μια επιχείρηση που η κρίση την έχει σαρώσει ποικιλοτρόπως, που αφενός της δημιούργησε τεράστια χρέη - με καταστροφικότερη όλων την απόφαση Βενιζέλου να εισπράττει η ΔΕΗ το "χαράτσι"- αφετέρου την έφερε, σε συνδυασμό με την υποχρέωση ανοίγματος της αγοράς, σε φάση πλήρους αποδιοργάνωσης και αναδόμησης.

Το χειρότερο όλων είναι ότι ενώ κόβεται και πωλείται κομμάτι-κομμάτι, χάνοντας συνεχώς περιουσιακά στοιχεία - πρώτα τον ΑΔΜΗΕ, αύριο τις μονάδες, κ.ο.κ. - η ίδια δεν κάνει τίποτα για να ανακτήσει μέρος της χαμένης της αξίας. Βρέθηκε από τα 8,5 δισ, στα 500 εκατ, και δεν έχει ακόμη απαντήσει στο ερώτημα πως θα ξαναπάει στα 2 ή 3 δισ, παρά αφήνεται να διαλύεται στα εξ ων συνετέθη.

Οι επενδυτές το βλέπουν αυτό. Στο ενδιάμεσο μπορεί να ανακαλύψουν κρυμμένες υπεραξίες, όπως συνέβη με τον ΑΔΜΗΕ, ωστόσο η ΔΕΗ δεν δείχνει να μπορεί να ανακτήσει μέρος από το χαμένο της εκτόπισμα. Ηδη, η Μυτιληναίος, ο πλέον άμεσος ανταγωνιστής της, έχει κεφαλαιοποίηση 950,5 εκατ. ευρώ, υψηλότερη κατά 81% από εκείνη της ΔΕΗ. Η ΓΕΚ -ΤΕΡΝΑ φτάνει τα 400 εκατ. ευρώ, και η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή τα 382 εκατ. ευρώ.

Το παράδοξο μάλιστα είναι πως όποιο κομμάτι "αφαιρείται" από την ΔΕΗ, η αγορά το επιβραβεύει, το θεωρεί υγιές, και ανακαλύπτει σε αυτό κρυμμένες υπεραξίες. Σαν να κινείται πλέον με την αυτοματοποιημένη λογική πως οτιδήποτε βγαίνει από το σώμα της επιχείρησης, "διασώζεται" αφού παύει να κουβαλά το ρίσκο της. Η’ πως οτιδήποτε μένει μέσα στην ΔΕΗ το "καταπίνουν" τα προβλήματα της εταιρείας, το αβέβαιο αύριο, το γεγονός ότι ουδείς μπορεί να πει πότε αυτή θα πατήσει στεριά.

Το είδαμε να συμβαίνει χθες στην πρεμιέρα της ΑΔΜΗΕ Συμμετοχών. Την ίδια στιγμή που η μετοχή της ΔΕΗ έτρωγε "ξύλο", βουτώντας μάλιστα την πρώτη ώρα της διαπραγμάτευσης μέχρι και 54%, ο ΑΔΜΗΕ ανέβαινε για να κλείσει τελικά με αύξηση 10,85%. Και αυτό καθώς πολλοί απ’ όσους είχαν αγοράσει τις προηγούμενες εβδομάδες ΔΕΗ κοντά στα 3,83 ευρώ (σσ: κλείσιμο της περασμένης Πέμπτης), έπαιξαν το σενάριο ότι η μετοχή της θα "σπάσει" προς τα κάτω, αντίθετα με του ΑΔΜΗΕ που λόγω Κινέζων και υψηλής αποτίμησης (σσ: κοντά στο 1 δισ.) θα κινηθεί προς τα πάνω. Κέρδισαν το στοίχημα, και αν η ΔΕΗ δεν υποχώρησε κάτω από τα 1,75 ευρώ, οφείλεται περισσότερο στο γεγονός ότι η αγορά δυσκολεύεται ακόμη να φανταστεί την τελευταία μεγάλη ΔΕΚΟ της Ελλάδας, άλλοτε κραταιά και υγιής, να φτάσει να κοστίζει 200-300 εκατ. ευρώ, και λιγότερο σε αυτά καθ' εαυτά τα θεμελιώδη της εταιρείας.

Εάν στον ΑΔΜΗΕ τα πράγματα είναι ξεκάθαρα λόγω και της παρουσίας ξένου στρατηγικού επενδυτή, το σχέδιο με τις προς πώληση μονάδες είναι πιο περίπλοκο. Ουδείς είναι σε θέση να απαντήσει πως θα αποτιμήσει η αγορά το σχέδιο, αφού ουδείς γνωρίζει ακόμη ποιες μονάδες θα πουληθούν, ποια ορυχεία θα τις συνοδεύσουν, αν τελικά θα εμφανιστούν αγοραστές, τι τίμημα θα προσφέρουν, αν αυτό θα γίνει τελικά αποδεκτό από την ΔΕΗ ή αν διαφορετικά θα μπει πωλητήριο και στα υδροηλεκτρικά.

Εχει ίσως την σημασία του ότι οι περισσότεροι αναλυτές θυμίζουν την ευκαιρία που έχασε η επιχείρηση -μία ακόμη μετά από εκείνη της RWE του 2007- με την "Μικρή ΔΕΗ" το 2014. Η ειρωνεία είναι ότι αρκετοί από όσους είχαν χειροκροτήσει τη πρωτοβουλία του ΣΥΡΙΖΑ να ακυρώσει το σχέδιο της προηγούμενης κυβέρνησης για τη "Μικρή ΔΕΗ", από συνδικαλιστές έως ηγετικά στελέχη της επιχείρησης, τώρα μετανιώνουν που το πολέμησαν.

Ναι μεν μετά την πώληση της "Μικρής ΔΕΗ", η επιχείρηση θα μίκραινε κατά 30% σε μονάδες και πελατολόγιο, ωστόσο τα 2 δισ. ευρώ που εκτιμάται ότι θα έβαζε στο ταμείο της, όταν γύρω στο 2016-2017 θα ολοκληρωνόταν η διαδικασία, θα ήταν ζεστό χρήμα που σήμερα της λείπει. Και το χειρότερο είναι ότι δύσκολα θα το βρει μέσω της προωθούμενης διαδικασίας πώλησης λιγνιτικών μονάδων. Ποιος θα βρεθεί να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη για να αγοράσει μονάδες που ενώ σήμερα παράγουν τη μεγαβατώρα προς 50-60 ευρώ, το 2030 θα το κάνουν προς 100 ευρώ, επειδή στο μεταξύ θα έχουν εκτιναχθεί οι τιμές των δικαιωμάτων ρύπων.

Σε αυτή την στροφή βρίσκεται η ΔΕΗ, χάνει αντί να ενσωματώνει αξίες, θα εισπράξει για τον ΑΔΜΗΕ 600 εκατ. ευρώ όταν αυτός είχε αποτιμηθεί στα 980 εκατ., και η γενική εικόνα είναι ότι αδυνατεί να αναπληρώσει τις απώλειες των περιουσιακών στοιχείων που εκποιεί προς όφελος των μετόχων της, οι οποίοι και το βλέπουν.