Άρθρο του Γ.Γ. της EURELECTRIC για το energypress: Τα τέλη στους λογαριασμούς ρεύματος αυξάνουν την ενεργειακή φτώχεια

 

Το ζήτημα της ενεργειακής φτώχειας και της διεύρυνσης του φαινομένου εξαιτίας των αυξανόμενων τελών που επιβαρύνουν τους λογαριασμούς ρεύματος χωρίς να σχετίζονται με την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας είναι το αντικείμενο του άρθρου του Kristian Ruby, Γενικού Γραμματέα της

EURELECTRIC, το οποίο δημοσιεύει κατ’ αποκλειστικότητα το energypress.

Εξάλλου, η EURELECTRIC δημοσίευσε πρόσφατα τις θέσεις της για το ζήτημα της ενεργειακής φτώχειας, καταθέτοντας και τις προτάσεις της στο σχετικό δημόσιο διάλογο.

Στα πλαίσια του σχετικού διαλόγου η EURELECTRIC, ο κορυφαίος φορέας εκπροσώπησης των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη, απευθύνθηκε στο energypress προκειμένου με το σημερινό άρθρο να γνωστοποιήσει τις θέσεις του στο ελληνικό κοινό.

Το άρθρο έχει ως εξής:

Η αύξηση των τελών για την ηλεκτρική ενέργεια εξωθεί όλο και περισσότερους στην ενεργειακή φτώχεια

Ολοένα και περισσότεροι καταναλωτές πασχίζουν να πληρώσουν τους λογαριασμούς ενέργειάς τους και να θερμάνουν ή ψύξουν το μέρος όπου διαμένουν. Ευρισκόμενες αντιμέτωπες με αυτή την πραγματικότητα, οι εθνικές κυβερνήσεις χρειάζεται να αναλάβουν δράση. Οι λογαριασμοί ρεύματος των καταναλωτών θα πρέπει να σταματήσουν να αποτελούν όχημα για τη χρηματοδότηση άλλων – πολλές φορές τελείως άσχετων – πολιτικών. Επιπροσθέτως, καθώς η ενεργειακή αποδοτικότητα αποτελεί το κλειδί για την ανακούφιση από την ενεργειακή φτώχεια, τα χρηματοδοτικά εργαλεία τα οποία θα ενισχύσουν τις ιδιωτικές επενδύσεις θα πρέπει να αποκτήσουν προτεραιότητα έναντι της ρύθμιση των τιμών ή ακόμη και την επιβολή υποχρεώσεων στους προμηθευτές.

Οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και η "ενεργειακή φτώχεια" έχουν πρόσφατα ανέλθει στην κορυφή των ειδήσεων σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, με τους προμηθευτές να κατηγορούνται μερικές φορές ότι ευθύνονται για την κατάσταση αυτή. Ωστόσο, η πραγματικότητα δείχνει ότι αυτό που επιδρά στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας των νοικοκυριών τα τελευταία χρόνια είναι κυρίως τα κόστη διαφόρων πολιτικών και οι εισφορές. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αυτά έχουν αυξηθεί κατά τουλάχιστον 70% μεταξύ του 2008 και του 2015. Σήμερα, επιβαρύνουν εξίσου τους λογαριασμούς των οικιακών καταναλωτών με το κόστος της ενέργειας και της προμήθειάς της που περιλαμβάνεται στους λογαριασμούς.

Το ότι οι καταναλωτές πασχίζουν να πληρώσουν τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος είναι κάτι που ανησυχεί και τις εταιρείες - πέραν του γεγονότος ότι το κόστος των καθυστερούμενων οφειλών που επιβαρύνει  τις εταιρείες μπορεί να ανέρχεται ως και σε εκατομμύρια ευρώ - και είναι προς το συμφέρον τους να βρουν αποτελεσματικές λύσεις. Οι προμηθευτές βοηθούν γενικά τους καταναλωτές που πασχίζουν να διαχειριστούν τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας και τους λογαριασμούς τους μέσω συμβουλών για την ενεργειακής αποδοτικότητα, ρυθμίσεων πληρωμών και κατάλληλων διαδικασιών διαχείρισης του χρέους. Πολλοί προμηθευτές έχουν επίσης υπογράψει συμφωνίες με τις τοπικές αρχές και τις κοινωνικές υπηρεσίες για τη στήριξη των καταναλωτών χαμηλού εισοδήματος και την αποφυγή διακοπών της παροχής λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Ποιές είναι λοιπόν οι λύσεις σε αυτό το πρόβλημα; Πώς μπορεί η Ευρώπη να αντιμετωπίσει την πρόκληση της ενεργειακής φτώχειας; Πρώτον, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι τα κράτη μέλη είναι σε καλύτερη θέση να καθορίσουν κριτήρια και πολιτικές για την άμβλυνση της ενεργειακής φτώχειας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ τους όσον αφορά την απασχόληση, τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, τις κλιματικές συνθήκες, την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, την οικιακή μόνωση στο σπίτι και τις τιμές λιανικής ενέργειας. Η αντιμετώπιση του ζητήματος πρέπει να γίνει στο επίπεδο όπου κάτι τέτοιο μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό, σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και με βελτίωση των ρυθμιστικών πρακτικών. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν ότι η αύξηση των φόρων και των τελών στην ενέργεια δεν συμβαδίζει με την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας. Οι λογαριασμοί των καταναλωτών θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν, στο μέτρο του δυνατού, το κόστος της ενέργειας που βασίζεται στην αγορά και δεν θα πρέπει να αποτελούν μέσο για τη χρηματοδότηση άλλων - ενίοτε εντελώς άσχετων - πολιτικών.

Ο τρόπος με τον οποίο χρεώνονται στους καταναλωτές οι χρεώσεις και τα τέλη δικτύου είναι επίσης προβληματικός. Αυτές οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις καταβάλλονται πράγματι ανάλογα με την κατανάλωση, παρόλο που σε μεγάλο βαθμό είναι προκαθορισμένες και πρέπει να καταβληθούν ακόμη και αν μειωθεί η κατανάλωση. Αξιοποιώντας τεχνολογικές εξελίξεις όπως η κατανεμημένη παραγωγή, η αποθήκευση ή η ηλεκτροκίνηση, ορισμένοι καταναλωτές καταναλώνουν πλέον λιγότερη ενέργεια από το δίκτυο, συμβάλλοντας έτσι λιγότερο στα κόστη του συστήματος μέσω των πληρωμών των τιμολογίων. Έτσι, αυτά τα κόστη θα έπρεπε να χρεώνονται σε μικρότερη βάση καταναλωτών - οι καταναλωτές που δεν επιθυμούν ή δεν μπορούν να επενδύσουν σε τέτοιες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων πολλών καταναλωτών χαμηλού εισοδήματος – κάτι που θα σήμαινε μια αποτελεσματική αύξηση στις πληρωμές των τιμολογίων τους. Για να αντιστραφεί αυτή η τάση, οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις θα πρέπει να χρεώνονται με αποτελεσματικό τρόπο, με προοδευτική κατάργηση των διασταυρούμενων επιδοτήσεων.

Αντίστοιχα, ενώ η ενεργειακή αποδοτικότητα είναι καθοριστικής σημασίας για την άμβλυνση της ενεργειακής φτώχειας, η χρηματοδότηση τέτοιων μέτρων μέσω του λογαριασμού δεν είναι βιώσιμη. Οι δαπάνες κατανέμονται στους καταναλωτές ανεξαρτήτως της ικανότητάς τους να πληρώνουν. Επιπλέον, δημιουργούν αναπόφευκτα νικητές, εκείνοι που λαμβάνουν μέτρα, και ηττημένοι, εκείνους που δεν μπορούν ή δεν λαμβάνουν μέτρα. Πρέπει να μεταβούμε στη χρήση χρηματοδοτικών μέσων, τα οποία θα μοχλεύσουν ιδιωτικές επενδύσεις, όπως οι Συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης (Energy Performance contracts - EPC), η συμφωνία εξοικονόμησης ενέργειας (Energy Saving Agreement - ESA) ή η αποπληρωμή μέσω του λογαριασμού (on-bill payment).

Τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, είναι το ότι καθώς οι καταναλωτές που έχουν ενεργειακά χρέη είναι πιθανό να πασχίζουν για την πληρωμή και άλλων βασικών υπηρεσιών (π.χ. στέγαση, τρόφιμα κ.λπ.), η ευρύτερη κοινωνική πολιτική αποτελεί  τον καλύτερο μηχανισμό για να βοηθηθούν οι καταναλωτές να αντιμετωπίσουν τα βασικά αίτια του χρέους τους, συμπεριλαμβανομένων και των ενεργειακών χρεών. Λαμβάνοντας υπόψη τον προοδευτικό χαρακτήρα της φορολογίας, η χρήση κοινωνικών πολιτικών θα επέτρεπε επίσης τη δίκαιη κατανομή των βαρών χωρίς να αναγκάζονται όσοι έχουν χαμηλότερα εισοδήματα να επωμίζονται δυσανάλογα υψηλότερα βάρη.

Kristian Ruby,

Γενικός Γραμματέας της EURELECTRIC