Μήνυμα της Κομισιόν σε Κινέζους και Τσέχους για την αποεπένδυση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ

Θοδωρής Παναγούλης

Μήνυμα με σαφή στόχευση εκτιμάται ότι θέλησε να στείλει η Κομισιόν με τη σύντομη μεν, ιδιαίτερα σημαντική, όμως, υπενθύμιση που κάνει στην έκθεση για την ενισχυμένη εποπτεία της ελληνικής οικονομίας σχετικά με την εν εξελίξει αποεπένδυση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπενθυμίζει, συγκεκριμένα, ότι «οι επενδυτές θα πρέπει να συμμορφώνονται με τους κανόνες περί διαχωρισμού, δεδομένης της παρουσίας τους στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θα πρέπει να εκμεταλλεύονται τα εν λόγω εργοστάσια όσο το δυνατόν πιο ανεξάρτητα από τη ΔEH».

Οι εκτιμήσεις συγκλίνουν ότι η αναφορά στους κανόνες περί διαχωρισμού αφορούν την Κινεζική CHN Energy που διεκδικεί τις μονάδες Μεγαλόπολης και Μελίτης από κοινού με τον Όμιλο Κοπελούζου. Το «αγκάθι» έγκειται στο γεγονός ότι η εταιρεία ανήκει στο Κινεζικό δημόσιο, που είναι και ο ιδιοκτήτης της State Grid η οποία ως γνωστόν έχει αποκτήσει το 24% και είναι στρατηγικός μέτοχος του ΑΔΜΗΕ.

Η «δυσανεξία» της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη συμμετοχή των Κινέζων σε εταιρείες στρατηγικού χαρακτήρα επί ευρωπαϊκού εδάφους είναι γνωστή, ωστόσο εκτιμάται ότι σε περίπτωση που κατέβει τελικά στο διαγωνισμό η κινεζική εταιρεία, το πρόβλημα θα πρέπει να ξεπεραστεί με εκ νέου διαδικασία πιστοποίησης του ΑΔΜΗΕ.

Αντίστοιχα, η αναφορά της Κομισιόν στην υποχρέωση των αγοραστών των μονάδων να εκμεταλλεύονται τα εν λόγω εργοστάσια όσο το δυνατόν πιο ανεξάρτητα από τη ΔEH, εκτιμάται ότι αφορά την Τσεχική Seven Energy που κατεβαίνει μαζί με την ΤΕΡΝΑ και έχει προτείνει ένα είδος συνεργασίας, την επόμενη μέρα, με τη ΔΕΗ, δηλαδή την συμμετοχή της τελευταίας στα κέρδη και τις ζημίες των μονάδων επί 6ετία.

Είναι προφανές ότι σε περίπτωση που κατέβουν οι Τσέχοι και κερδίσουν το διαγωνισμό, η ΔΕΗ δεν θα μπορεί να συμμετέχει, παρά μόνον ίσως με ρόλο παθητικού μετόχου.

Τα προβλήματα που επισημαίνει δηλαδή η Κομισιόν δεν είναι αξεπέραστα, παρόλα αυτά τα μηνύματα της Κομισιόν είναι πρόδηλα και έχουν το χαρακτήρα προειδοποίησης.

Πάντως, η Κομισιόν μιλάει με θετικά λόγια για την πώληση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ και σημειώνει: «Η εκχώρηση αυτού του μεγάλου στοιχείου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τον εθνικό φορέα είναι ένα βασικό βήμα στη διαδικασία ανοίγματος της αγοράς σε νεοεισερχόμενους. Το κλείσιμο της οικονομικής συναλλαγής αναμένεται στις αρχές του 2019 ως ειδική δέσμευση».

Τιμολόγια και οφειλές

Παράλληλα, η Κομισιόν θέτει έστω και έμμεσα θέμα αναπροσαρμογής των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος καθώς η έκθεση σημειώνει ότι «είναι σημαντικό το τιμολογιακό καθεστώς της ΔEH για όλες τις κατηγορίες καταναλωτών να αντανακλά και να συνδέεται με τη δομή του δυναμικού κόστους που αντιμετωπίζει η εταιρία...Είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, λόγω της αύξησης των δικαιωμάτων εκπομπών το 2018, στα οποία η ΔEH είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη λόγω του σημαντικού μεριδίου της στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη».

Τα ΝΟΜΕ
«Οι δημοπρασίες Nouvelle Organization du Marché de l'Electricité (NOME), οι οποίες δημιουργήθηκαν για να διευκολύνουν τη δίκαιη πρόσβαση εναλλακτικών προμηθευτών στο μείγμα καυσίμων, επιτυγχάνουν κάποια επιτυχία στη μείωση της δεσπόζουσας θέσης της ΔEH, αν και είναι ελαφρώς χαμηλότερα από τα φιλόδοξα επίπεδα που έχουν τεθεί», σημειώνει η Κομισιόν. Κατά το 2019 προβλέπεται αναθεώρηση του συστήματος NOME, επίσης ως συγκεκριμένη δέσμευση, με στόχο την αποκλιμάκωση των ποσοτήτων που έχουν τεθεί σε δημοπρασίες, όταν η παραγωγή ενέργειας είναι μικρότερη στην κατοχή του κατεστημένου φορέα εκμετάλλευσης (σ.σ. ΔEH).

Οι αναφορές στην αγορά των ΑΠΕ
Πλεονασματικός, σύμφωνα με την Κομισιόν, είναι ο Ειδικός Λογαριασμός ΑΠΕ και εξαιτίας της αύξησης των εσόδων από τα δικαιώματα ρύπων η κυβέρνηση αναμένεται να θεσπίσει την κατάργηση από την 1η Ιανουαρίου του 2019 της χρέωσης προμηθευτή και του ειδικού τέλους λιγνίτη.

«Η προώθηση της κατάργηση της χρέωσης προμηθευτή αποτελεί θετική εξέλιξη, δεδομένου ότι καταργεί μια στρεβλωτική εισφορά στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και είναι ιδιαίτερα ευπρόσδεκτο ότι αυτό πρέπει να γίνει πριν από την έναρξη του Target Model», υπογραμμίζουν οι Βρυξέλλες.

Ωστόσο, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο λογαριασμός ΑΠΕ θα παραμείνει ισορροπημένος, είναι σημαντικό οι αρχές να προχωρήσουν, όπως έχει συμφωνηθεί, στην αύξηση του μεριδίου των εσόδων του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών και ότι τυχόν περαιτέρω προσαρμογές των τρεχουσών ροών εσόδων (π.χ. πρόσθετη επιβάρυνση για τον καταναλωτή ETMEAΡ) θα είναι συνεπείς με τη διατήρηση του αποθεματικού (70 εκατ. ευρώ).

Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι παρόλο που μειώθηκαν οι καθυστερήσεις που επέφεραν οι παραγωγοί ΑΠΕ για να λάβουν τις πληρωμές τους, ο λογαριασμός ΑΠΕ εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προβλήματα ταμειακών ροών, κυρίως λόγω της δύσκολης οικονομικής κατάστασης που αντιμετωπίζει η ΔEH.

Μια άλλη θετική εξέλιξη ήταν η έναρξη των δημοπρασιών για έργα ΑΠΕ που πραγματοποιούνται τακτικά (ο πρώτος ήταν τον Ιούλιο του 2018 και ο δεύτερος προγραμματίζεται για τον Δεκέμβριο του 2018), επιτρέποντας την απορρόφηση ηλιακής και αιολικής ενέργειας στο δίκτυο και συμβάλλοντας στις επενδύσεις αυτόν τον τομέα, αν και παραμένουν ερωτήματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα των δημοπρασιών για τη διατήρηση αναπτυγμένων έργων