Από τον στόχο για μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών έως το 2050, την κήρυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε κατάσταση κλιματικής έκτακτης ανάγκης μέχρι την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Ανάκαμψης, η Ευρωπαϊκή Ένωση κάνει μία σημαντική προσπάθεια για να αντιμετωπίσει την κλιματική κρίση.
Η πρόσφατη (10/9) ψήφιση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (ENVI) του
Ευρωκοινοβουλίου σχετικά με την αναβάθμιση του ευρωπαϊκού στόχου μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε 60% έως το 2030 (από 40% που ισχύει σήμερα), μας φέρνει πιο κοντά σε αυτό που επιτάσσει η επιστήμη για να μείνουμε κοντά στο ασφαλές όριο του 1,5οC. Εκτός όμως από μεγαλύτερη φιλοδοξία, για να είναι αποτελεσματική η ευρωπαϊκή κλιματική και ενεργειακή πολιτική απαιτείται και συνοχή. Το παράδειγμα της δίκαιης μετάβασης είναι χαρακτηριστικό: την ώρα που η επιτροπή ENVI ζητά την αναβάθμιση των κλιματικών στόχων, η Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης (Committee on Regional Development - REGI) προτείνει χρηματοδοτήσεις για έργα ορυκτού αερίου με χρήματα του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης.
Ευρωκοινοβουλίου σχετικά με την αναβάθμιση του ευρωπαϊκού στόχου μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε 60% έως το 2030 (από 40% που ισχύει σήμερα), μας φέρνει πιο κοντά σε αυτό που επιτάσσει η επιστήμη για να μείνουμε κοντά στο ασφαλές όριο του 1,5οC. Εκτός όμως από μεγαλύτερη φιλοδοξία, για να είναι αποτελεσματική η ευρωπαϊκή κλιματική και ενεργειακή πολιτική απαιτείται και συνοχή. Το παράδειγμα της δίκαιης μετάβασης είναι χαρακτηριστικό: την ώρα που η επιτροπή ENVI ζητά την αναβάθμιση των κλιματικών στόχων, η Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης (Committee on Regional Development - REGI) προτείνει χρηματοδοτήσεις για έργα ορυκτού αερίου με χρήματα του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης.
Εκκινώντας την εβδομάδα της 14ης Σεπτεμβρίου, η Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου θα ψηφίσει την πρόταση κανονισμού για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ), το οποίο χρηματοδοτείται με 17,5 δισεκ. ευρώ για τα κράτη μέλη, θεαματικά μειωμένο σε σχέση με την προηγούμενη πρόταση των 40 δισεκ. ευρώ. Η θέση που υιοθέτησε η επιτροπή REGI τον περασμένο Ιούλιο, περιλαμβάνει μια ευρεία παρέκκλιση για το ορυκτό αέριο από τη γενική εξαίρεση των ορυκτών καυσίμων. Στην τρέχουσα μορφή της, η παρέκκλιση αφήνει την πόρτα ανοιχτή σε κάθε επένδυση ορυκτού αερίου με ελάχιστες προϋποθέσεις, καθώς περιλαμβάνει απεριόριστη παρέκκλιση από τον κανονισμό για το σύστημα ταξινόμησης βιώσιμων επενδύσεων της ΕΕ (EU Taxonomy Regulation). Η θέση της REGI αποτελεί μία σαφώς αρνητική έκπληξη, αποδυναμώνει τη θέση της Κομισιόν που σαφώς υπερτερούσε σε κλιματική φιλοδοξία, ενώ είναι λιγότερο προοδευτική από την πρόταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Σε κάθε περίπτωση, το Ευρωκοινοβούλιο εφόσον υιοθετήσει την πρόταση της REGI θα βρεθεί στην ασυνήθιστη θέση να είναι το ένα εκ των τριών νομοθετικών οργάνων που «αποδυναμώνουν» την κλιματική ατζέντα, αντίθετα, δηλαδή, στις ίδιες του τις αποφάσεις, έχοντας μάλιστα την ίδια σύνθεση.
Το WWF Ελλάς έχει ήδη καταθέσει τις προτάσεις για τον ρόλο του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, ενώ μετέφερε αυτές τις προτεινόμενες και τεκμηριωμένες λύσεις επί των κειμένων σε όλες τις Ελληνίδες και Έλληνες ευρωβουλευτές ενόψει της ψήφισης. Είναι δεδομένο πως για να μπορέσει να επιτελέσει το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης τον ρόλο του, δηλαδή την στήριξη των επιβαρυμένων περιοχών της ΕΕ στη διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης και της αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου προς βιώσιμα και καθαρά συστήματα, το ορυκτό αέριο δεν έχει καμία θέση. Άλλωστε, η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που απέκλεισαν τα ορυκτά καύσιμα, δεν θα ήταν δυνατόν να μη λαμβάνουν υπόψη πιθανά ζητήματα ενεργειακής επάρκειας ή ασφάλειας.
Πρώτα και κύρια καλούμε να μη χαθεί μία μεγάλη ευκαιρία να στηριχθούν ουσιαστικά οι τοπικές κοινωνίες σε ένα μέλλον πιο δίκαιο και αειφόρο. Συγκεκριμένα, καλούμε τους Ευρωβουλευτές μας να λειτουργήσουν ως θεματοφύλακες του ρόλου του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης καθώς και της αξιοπιστίας των θεσμών εκ μέρους των πολιτών, των εργαζομένων, αλλά και του περιβάλλοντος ψηφίζοντας:
- Την απόρριψη της πρότασης της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (Committee on Regional Development - REGI) και ειδικότερα τις εξαιρέσεις του Άρθρου 5 για το ορυκτό αέριο, όπως άλλωστε είχαμε έγκαιρα ζητήσει μαζί με άλλες 61 ευρωπαϊκές περιβαλλοντικές οργανώσεις.
- Τη σύνδεση της χρηματοδότησης που θα στηρίξει τη μετάβαση με ολοκληρωμένη και εμπροσθοβαρή κλιματική δράση, στοχευμένα εκεί που είναι περισσότερο απαραίτητη, ούτως ώστε να μην αποτελέσει άλλοθι χρηματοδότησης δραστηριοτήτων υπονομευτικών ως προς τους -ακόμα πιο φιλόδοξους πλέον - κλιματικούς στόχους.
Η πρόταση για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης είναι ένα από τα πρώτα βήματα στην διαδικασία της εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, μιας φιλόδοξης κλιματικής ατζέντας για ένα καλύτερο μέλλον. Σε αυτό το σημαντικό ορόσημο, οι Ευρωβουλευτές έχουν την ευκαιρία να σταθούν με την ψήφο τους αρωγοί στην προσπάθεια αυτή.
Των Δημήτρη Τσέκερη, Υπεύθυνου Ενεργειακής Πολιτικής, WWF Ελλάς
Δημήτρη Ιμπραήμ – Υπεύθυνου Τομέα Κλίματος & Ενέργειας, WWF Ελλάς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου