Στα 140 ευρώ η Οριακή Τιμή Συστήματος – Απολύτως επαρκές το αέριο αλλά οι τιμές στη χονδρεμπορική του ρεύματος ξεφεύγουν

Χρήστος Στεφάνου

Πρακτικά δεν υπάρχει πρόβλημα διαθεσιμότητας αερίου για την ελληνική αγορά, η οποία είναι επαρκώς προμηθευμένη μετά και την έλευση του νέου φορτίου της ΔΕΠΑ το οποίο είχε αρχικά προγραμματιστεί για τις 20 του μήνα.

Εντούτοις, στην κατάρτιση της σημερινής προημερήσιας αγοράς, καταγράφονται ορισμένα ανησυχητικά σημάδια που αφορούν στην αγορά του ηλεκτρισμού, όπου για σήμερα θα λείψουν από το σύστημα συνολικά 4 λιγνιτικές μονάδες (δύο στον Άγιο Δημήτριο και οι δύο Καρδιές).

Με τη ζήτηση το βράδυ να φτάνει σε υψηλό 8819MW, δηλαδή πιο κάτω από τα επίπεδα της ζήτησης στη διάρκεια του χιονιά, η επίπτωση από τη μη διαθεσιμότητα των λιγνιτικών, οδηγεί την οριακή τιμή του συστήματος για 3 ώρες το απόγευμα και το βράδυ (από τις 7 έως τις 9) σε τιμές πάνω από τα 100 ευρώ από τα 103,766 έως τα 140 ευρώ η μεγαβατώρα.

Η εικόνα της αγοράς για σήμερα είναι ότι υπάρχει επάρκεια ενέργειας και επαρκής εφεδρεία ακόμη και στις επίμαχες βραδινές ώρες όπου πάντως επιστρατεύονται αρκετά υδροηλεκτρικά. Η συνολική ζήτηση είναι σε διαχειρίσιμα επίπεδα (177 χιλιάδες μεγαβατώρες) με την προσφορά από θερμικά να είναι στις 143 χιλιάδες μεγαβατώρες, τα νερά στις 14 χιλιάδες μεγαβατώρες και τα ΑΠΕ στις 30 χιλιάδες μεγαβατώρες.

Σημειώνεται ότι υπάρχουν και καθαρές εξαγωγές 4 χιλιάδες μεγαβατώρες (εξαγωγές προς Ιταλία μείον εισαγωγές από Βουλγαρία) και συνολικά στην Ιταλία θα κατευθυνθούν 10 χιλιάδες μεγαβατώρες.

Υπάρχει αέριο στο σύστημα

Σε ό,τι αφορά την επάρκεια αερίου, πρέπει να επισημανθεί ότι το πρόβλημα που δημιουργήθηκε από την απόφαση της ΡΑΕ να επιβάλλει την διακράτηση ποσοτήτων αερίου από τους προμηθευτές ως απόθεμα ασφαλείας 5 ημερών, δεν αφορά στο σύστημα και την επάρκεια αερίου για τις ανάγκες της χώρας, παρά μόνον, ίσως, στην επάρκεια αερίου της ΔΕΠΑ, για να καλύψει τις ανάγκες των πελατών της.

Για παράδειγμα την περασμένη Παρασκευή εξασφάλισε μέσω swap από τη Μυτιληναίος, τις αναγκαίες ποσότητες για την κάλυψη των πελατών της, χωρίς αυτό να έχει κάποια πρακτική επίπτωση στην τροφοδοσία.

Επιπλέον, αν αυξηθεί η ζήτηση και μέχρι να έρθει το επόμενο φορτίο, υπάρχει πάντα η δυνατότητα να κηρυχθεί συναγερμός 2 ώστε να χρησιμοποιηθούν οι ποσότητες που έχουν «ονομασθεί» υποχρεωτικά αποθέματα των ηλεκτροπαραγωγών και να λυθεί άμεσα το όποιο πρόβλημα. Σε αυτή την περίπτωση, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά παράγοντας της αγοράς «θα κηρυχθεί εικονικά Συναγερμός 2 για να μην κηρυχθεί πραγματικά».

Τις επόμενες ημέρες είναι πράγματι πιθανό ο ΔΕΣΦΑ να κηρύξει το συναγερμό στο σύστημα σε επίπεδο 2 προκειμένου να απελευθερωθούν οι ποσότητες από το υποχρεωτικό απόθεμα των ηλεκτροπαραγωγών κάτι που όμως δε θα έχει επίπτωση για τους καταναλωτές σε επίπεδο κόστους.

Από την άλλη, σε ότι αφορά την ίδια τη ΔΕΠΑ ως εισαγωγέα και έμπορο, φαίνεται ότι, μέχρι να έρθει το δεύτερο φορτίο της σε περίπου 5 ημέρες, θα χρειαστεί να επιλέξει είτε να καλύψει τις ανάγκες των πελατών της - ηλεκτροπαραγωγών για το υποχρεωτικό απόθεμα ασφάλειας (η υποχρέωσή τους ξεκινάει από σήμερα), με ερώτημα εάν θα μπορεί να καλύψει πλήρως την υπόλοιπη ζήτηση στο βαθμό που συνεχιστεί η αυξημένη κατανάλωση στο σύστημα, είτε να καλύψει τις ανάγκες των πελατών της χωρίς να δώσει στους ηλεκτροπαραγωγούς το αέριο για το απόθεμα.

Και στις δύο περιπτώσεις, προβλέπεται αύξηση του επιπέδου ασφάλειας του συστήματος στο 2, χωρίς ωστόσο να υπάρχει ουσιαστικό ζήτημα για την επάρκεια αερίου συνολικά της αγοράς, καθώς διασφαλίζεται από τους άλλους προμηθευτές (κυρίως Κοπελούζος και Μυτιληναίος) και τις έξτρα ποσότητες που ήρθαν στο σύστημα το τελευταίο διάστημα.

Σε κάθε περίπτωση το ζήτημα που ανέκυψε τις τελευταίες ημέρες φαίνεται ότι είναι αποτέλεσμα των πρώτων εμπορικών ανταγωνισμών στη χονδρική του αερίου και της προσαρμογής στο νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον της αγοράς όπου πλέον η ΔΕΠΑ δεν λειτουργεί μόνη της, ούτε επωμίζεται αποκλειστικά το σύνολο των αναγκών της χώρας