Τι λέει ο Σκουρλέτης για ΔΕΗ, δημοπρασίες ΝΟΜΕ, ΕΤΜΕΑΡ, αγωγούς και πώληση ΔΕΣΦΑ

 

Συνέντευξη στην ΑΥΓΗ της Κυριακής και στην δημοσιογράφο Αντιγόνη Ζούντα παραχώρησε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Πάνος Σκουρλέτης.

Στη συνέντευξη δόθηκε η ευκαιρία στον υπουργό να αναλύσει πολλές πτυχές της κυβερνητικής πολιτικής στον ενεργειακό τομέα και να τοποθετηθεί στις πρόσφατες εξελίξεις.

Ο κ. Σκουρλέτης ανέλυσε τις θεσμικές αλλαγές που

προωθήθηκαν από την κυβέρνηση με στόχο το άνοιγμα της αγορά και εξήγησε την προσπάθεια που γίνεται ώστε, μέσα από τη στρατηγική των συμπράξεων, να επιτευχθεί μια επανατοποθέτηση της ΔΕΗ στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται.

Ο υπουργός παραδέχτηκε ότι οι επιπτώσεις της τελευταίας συμφωνίας, σε σχέση με την δημοπρασία τύπου ΝΟΜΕ, θα πιέσουν οικονομικά την ΔΕΗ, υπογράμμισε ότι αυτή η επιλογή ήταν το ανάχωμα για να μην τεθεί εκ νέου ζήτημα «μικρής ΔΕΗ».

Για τις εξελίξεις σε σχέση με τη συμφωνία SOCAR-ΔΕΣΦΑ, ο κ. Σκουρλέτης ανέφερε ότι αν  δεν ολοκληρωθεί η ιδιωτικοποίηση, η ευθύνη θα είναι αποκλειστικά στην πλευρά των Αζέρων. Τόνισε, δε, ότι στην παρούσα φάση όλα τα εμπλεκόμενα μέρη θεωρούν ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις να ολοκληρωθεί η διαγωνιστική διαδικασία, χωρίς να παρθεί πίσω η τροπολογία του καλοκαιριού.

Τέλος, ο υπουργός ΠΕΝ αναφέρθηκε στις προσπάθειες της κυβέρνησης να κλείσει το έλλειμμα του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ, επισημαίνοντας ότι γίνονται προσπάθειες να  αποφευχθεί οποιαδήποτε αύξηση στο ΕΤΜΕΑΡ, που τελικά θα μεταφέρονταν στον καταναλωτή, και σημείωσε ότι είναι αισιόδοξος για την ευόδωση αυτών των προσπαθειών.

 Αναλυτικά η συνέντευξη έχει ως εξής:

 «Όπως έχετε δηλώσει, η διαπραγμάτευση με τους θεσμούς είναι διαρκής. Ωστόσο, σε κάθε φάση – κάποιες φορές ίσως και αιφνιδιαστικά -  φαίνεται ότι εγείρονται νέα ζητήματα ή τίθενται άλλα δεδομένα από την πλευρά των δανειστών υπό τον γενικό τίτλο των προαπαιτούμενων, τη στιγμή μάλιστα που δρομολογούνται ήδη σχετικές αλλαγές/παρεμβάσεις για τα συμφωνηθέντα. Υπό αυτές τις συνθήκες είναι δυνατό να “κλείσουν” οριστικά τα θέματα αρμοδιότητάς σας;

 Μια γενική παρατήρηση είναι ότι τελικά υπάρχει μια διαφορετική σε πάρα πολλά σημεία ερμηνεία της ίδιας της συμφωνίας, του πλαισίου στο οποίο  είχαμε καταλήξει πέρσι το καλοκαίρι. Και αυτό προφανώς εντάσσεται σε μια προσπάθεια από την μεριά των θεσμών να πιέσουν και να διευρύνουν την ατζέντα. Τελικά, είναι μια συνεχής, ατέρμονη συζήτηση, η οποία “τσακίζει” την ψυχολογία του κόσμου, δημιουργεί αναστολές στο να υλοποιηθούν επενδυτικά σχέδια που υπάρχουν στα συρτάρια από ιδιώτες επενδυτές και προφανώς καταλήγει αυτή η συζήτηση να είναι κι ένας ανασχετικός παράγοντας και για επενδύσεις από το εξωτερικό. Αυτό συνέβαινε και τα προηγούμενα χρόνια με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο. Μόνο που τώρα, με βάση την τελευταία συμφωνία που υπογράψαμε εμείς,  έχει και πεδία ανοιχτά, έχει το στοιχείο των εναλλακτικών απαντήσεων σε διάφορα ζητήματα. Και πάνω σ’ αυτό έχουν δοθεί σκληρές μάχες, έχουν υπάρξει σφοδρές αντιπαραθέσεις. Η διαφορά από την προηγούμενη περίοδο είναι ότι αφενός είναι άλλος ο συνομιλητής στην απέναντι πλευρά του τραπεζιού και αφετέρου, κάτι που θα έλεγε κανείς ότι είναι θετικό, από την πλευρά των δανειστών υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις σε διάφορα ζητήματα. Αυτό δεν υπήρχε παλιότερα ούτε κι απέναντί μας κατά την πρώτη περίοδο της διακυβέρνησης έως τις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Οι όποιες διαφοροποιήσεις εμφανίστηκαν μετά τον Σεπτέμβριο, κάτι που αποτυπώνεται και στις διαφορετικές δηλώσεις για το χρέος ή για τα εργασιακά ή τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Αυτό έχει να κάνει με πραγματικές αντιφάσεις, ή διαφορετικές προσεγγίσεις που υπάρχουν από τη μεριά των δανειστών, με τις μεταξύ τους διαφορετικές  τοποθετήσεις. Είναι κάτι που εμείς οφείλουμε να λαμβάνουμε υπόψη και να το αξιοποιούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στην συζήτηση μαζί τους.

 Το τοπίο στην αγορά ηλεκτρισμού αλλάζει. Η απόσχιση του ΑΔΜΗΕ και οι δημοπρασίες τύπου ΝΟΜΕ βαίνουν προς υλοποίηση, η συνεργασία με την κινεζικήCMEC εγκαινιάζει την στρατηγική συμπράξεων, με στόχο την απώλεια μεριδίων της ΔΕΗ, όμως ταυτόχρονα μειώνονται τα έσοδα της επιχείρησης, η οποία καλείται να “αναμετρηθεί” στον ανταγωνισμό. Πώς βλέπετε την επόμενη μέρα στην αγορά και πώς τοποθετείται σε αυτή η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού;

 Εδώ πρέπει να δούμε τα πράγματα συνολικά. Μέσα σε ποιο πλαίσιο είμαστε αναγκασμένοι να δράσουμε: Αφενός, αυτό που δημιουργείται από την τελευταία συμφωνία και τις δεσμεύσεις που προκύπτουν από αυτήν και αφετέρου από την πραγματικότητα στον ευρωπαϊκό ενεργειακό χώρο. Ως προς το δεύτερο υπάρχει μια κοινή ευρωπαϊκή ενεργειακή στρατηγική, η οποία τείνει, αν δεν το έχει κάνει ήδη, να  εξαλείψει, να γκρεμίσει τα τείχη στην ενέργεια. Άρα μιλάμε πια με όρους ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Οι επιμέρους εθνικές αγορές συνδέονται μεταξύ τους, επικοινωνούν, λειτουργούν πλέον σε ένα πλαίσιο απελευθερωμένο, ανταγωνιστικό και οφείλει ο καθένας να λάβει υπόψη του αυτή την πραγματικότητα για να μπορέσει να επιβιώσει ή να προσπαθήσει να δει πώς προσαρμοζόμενος σε αυτή θα πετύχει την πιο ισχυρή παρουσία. Αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση για την ΔΕΗ. Εμείς λοιπόν, από τον Σεπτέμβριο κι έπειτα, σε αυτό το γενικότερο πλαίσιο, κινηθήκαμε στην κατεύθυνση μιας σειράς θεσμικών αλλαγών που ανοίγουν την αγορά, ενώ ταυτόχρονα μέσα από τη στρατηγική των συμπράξεων προσπαθούμε να πετύχουμε μια επανατοποθέτηση της ΔΕΗ, που, ενώ θα αντιμετωπίζει έναν ισχυρό ιδιωτικό ανταγωνισμό, με την στρατηγική των συμπράξεων θα ενισχύει την παρουσία της στην αγορά. Όσο κι αν είναι αντιφατικό αυτό, το έχουμε εξηγήσει: Η συμμετοχή της σε κοινοπρακτικά σχήματα θα της δώσει την δυνατότητα να κερδίζει και από τους ανταγωνιστές της - στρατηγική που εξυπηρετεί και το μνημόνιο συνεργασίας που υπογράφτηκε με τους Κινέζους.

Η ΔΕΗ αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα από τον μεγάλο όγκο των ληξιπρόθεσμων, φάνηκε όμως ότι η επιθετική πολιτική των ρυθμίσεων είχε αποτέλεσμα. Ανακοινώθηκε πρόσφατα η παράταση των 36 δόσεων με δυνατότητα να υπαχθούν κι αυτοί που έχουν κοπεί και δεν έχουν υποπέσει βέβαια στην παράβαση της ρευματοκλοπής. Αυτό το μέτρο, νομίζω, θα αποδώσει, όπως απέδωσε και το προηγούμενο και ήδη το γεγονός ότι για πρώτη φορά μειώνεται ο απόλυτος αριθμός των ληξιπρόθεσμων είναι μια απτή απόδειξη ότι αυτή η πολιτική “περπατάει”. Αν δε το συνδυάσει κανείς με την ρύθμιση του 15% για τους συνεπείς πελάτες, αντιλαμβάνεστε ότι μιλάμε για μια στάση, μια πολιτική της ΔΕΗ που συνδυάζει και την εξυπηρέτηση των οικονομικών συμφερόντων της, αλλά και την απαιτούμενη ευαισθησία που πρέπει να έχει μια δημόσια επιχείρηση.

Προφανώς, οι επιπτώσεις της τελευταίας συμφωνίας, σε σχέση με την δημοπρασία τύπου ΝΟΜΕ, θα πιέσουν οικονομικά την ΔΕΗ, αλλά πρέπει να σκεφτούμε ότι αυτή η επιλογή ήταν το ανάχωμα απέναντι στην υλοποίηση της ψηφισμένης από την προηγούμενη κυβέρνηση πρότασης για την “μικρή ΔΕΗ”. Γεγονός το οποίο θα την τραυμάτιζε, ίσως, ανεπανόρθωτα. Άρα, οι δημοπρασίες είναι ένας μεταβατικός μηχανισμός. Μπορεί να προσπεράσουμε τις αρνητικές επιπτώσεις μέσα από  την στρατηγική των συμπράξεων. Νομίζω, κι αυτό πρέπει να το έχει κατά νου η σημερινή διοίκηση της ΔΕΗ, ότι αυτό που απαιτείται είναι να προηγηθούμε από τις εξελίξεις, να μην στεκόμαστε παθητικά απέναντί τους, γιατί η καλύτερη, τελικά, άμυνα είναι η επίθεση. Σχετικά δε με την ρευστότητα της επιχείρησης, ως ΥΠΕΝ έχουμε διατυπώσει -στο ΚΥΣΟΙΠ και στον πρωθυπουργό- την ανάγκη τουλάχιστον ο στενός δημόσιος τομέας να αποπληρώσει άμεσα τις υποχρεώσεις του προς την ΔΕΗ, οι οποίες υπερβαίνουν τα 100 εκ ευρώ.

 Παρά τις όποιες διαφωνίες σας σχετικά με τις πολιτικές των προηγούμενων κυβερνήσεων, έχετε δεσμευτεί ως προς την ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας για την πώληση του ΔΕΣΦΑ, η οποία ούτως ή άλλως ήταν σε προχωρημένο στάδιο, όταν αναλάβατε. Πώς εξελίσσεται σήμερα αυτή η διαδικασία, μετά και την πρόσφατη συνάντηση της αζέρικης πλευράς με τον πρωθυπουργό;

 Σε σχέση και με όλα αυτά που γράφτηκαν, το βέβαιο είναι ότι, είτε εγώ έκανα απευθείας την συνάντηση με την αζέρικη πλευρά, την οποία έχω δει πάρα πολλές φορές, είτε γινόταν, όπως και έγινε, συνάντηση εκ μέρους του πρωθυπουργού, έπειτα  από αίτημα των Αζέρων, και στις δύο περιπτώσεις διατυπώθηκαν τα ίδια πράγματα από την ελληνική πλευρά. Στο σημείο που έχουμε φτάσει τώρα, νομίζω ότι αν τελικώς -πράγμα που δεν το θεωρώ πιθανό- δεν ολοκληρωθεί η ιδιωτικοποίηση, η ευθύνη θα είναι αποκλειστικά στην πλευρά των Αζέρων. Στη συγκεκριμένη φάση όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο, δηλαδή και η πλευρά των ευρωπαϊκών θεσμών, η οποία ενδιαφέρεται για την υλοποίηση του προγράμματος των ιδιωτικοποιήσεων, θεωρούν ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις να ολοκληρωθεί η διαγωνιστική διαδικασία, χωρίς, το επαναλαμβάνω, να παρθεί πίσω η τροπολογία του καλοκαιριού, που είναι νόμος πια και μάλιστα μας απάλλαξε από την ομηρία ενός στρεβλού κανονισμού τιμολόγησης που μπορούσε να οδηγήσει στο εξωπραγματικό 68% αύξησης των τελών χρήσεως. Άρα, θεωρώ ότι βγαίνουμε κερδισμένοι από αυτή την απόφαση. Από κει κι έπειτα, καθοριστικός θα είναι και ο ρόλος της ιταλικής πλευράς, γιατί είναι απαραίτητο να υπάρχει κι ένας αγοραστής για ποσοστό τουλάχιστον 17%.

 Έχετε επισημάνει ότι στο πλαίσιο του κυβερνητικού σχεδιασμού τάσσεστε υπέρ μια ενεργητικής και πολυδιάστατης ενεργειακής πολιτικής, χωρίς αποκλεισμούς και προκαταλήψεις, τηρώντας πάντα το Ευρωπαϊκό Δίκαιο, με στόχο η χώρα να βρεθεί στο επίκεντρο των εξελίξεων. Ήδη έχουν γίνει επαφές/συζητήσεις προς διάφορες κατευθύνσεις, με πιο πρόσφατη αυτή με τους υπουργούς Ισραήλ και Κύπρου για το αέριο της ΝΑ Μεσογείου. Σε ποιο σημείο βρίσκεται η υλοποίηση μεγάλων διεθνών projects και άλλων κοινών έργων ή συνεργιών;

Εκείνο που είναι άμεσο είναι η ανάγκη το φυσικό αέριο της ΝΑ Μεσογείου να έρθει στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας. Το ερώτημα είναι με ποιον τρόπο. Εμείς προκρίνουμε τον αγωγό EastMed, δηλαδή Ισραήλ, Κύπρος, Ελλάδα, Ιταλία, αλλά αυτή είναι μια πρόταση που έχει πάρα πολλές παραμέτρους. Σε μια πρώτη φάση η μεταφορά μπορεί να επιτευχθεί μέσω του υγροποιημένου φυσικού αερίου και εκεί πλέον μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο οι υπάρχουσες υποδομές της Ρεβυθούσας, που ούτως ή άλλως μεγαλώνουν, και ο πλωτός σταθμός στην Αλεξανδρούπολη, αν θέλει κανείς να κατευθύνει φυσικό αέριο, μέσω του IGB, στον λεγόμενο Κάθετο Διάδρομο προς Βουλγαρία, Ρουμανία κ.α. Κι αυτά τα έργα πάνε μαζί, όπως η σύνδεση του IGB με τον πλωτό σταθμό στην Αλεξανδρούπολη, το ένα έργο δημιουργεί μια δυναμική για το άλλο και αντιστρόφως. Για τον IGB φαίνεται ότι υπάρχει ενδιαφέρον και καλό είναι αυτό να αποτυπωθεί και σε ένα επιτυχημένο market test, γιατί, αν θέλουμε η Ελλάδα να παίξει έναν ρόλο περιφερειακό ως ενεργειακός κόμβος, αυτό πρέπει να υποστηρίζεται, πια, από συγκεκριμένα έργα. Διότι, όταν υπάρχει μια ασάφεια ή μια εκκρεμότητα, τότε έρχονται άλλες προτάσεις.

 Η κατασκευή νέων μονάδων παραγωγής (Πτολεμαΐδα V, Μελίτη ΙΙ) αν και βασίζεται σε νέες λιγότερο ρυπογόνες τεχνολογίες, έναντι των παλαιότερων, αφορά στη χρήση, ως καυσίμου, του λιγνίτη, αξιοποιώντας τα ανάλογα εγχώρια αποθέματα. Πώς όμως συνδυάζεται ο σχεδιασμός αυτός με τις δεσμεύσεις για βελτιωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και για μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή;

 Ο σχεδιασμός αυτός ακριβώς είναι ενταγμένος σε μια στρατηγική σταδιακής απεξάρτησης από τον λιγνίτη. Και αυτό υπηρετείται από τις σύγχρονες τεχνολογικά μονάδες, οι οποίες είναι λιγότερο ρυπογόνες, διότι συνδυάζεται η κατασκευή τους και με απόσυρση παλαιότερων. Αυτό είναι όλο το πρόγραμμα. Βεβαίως, ο λιγνίτης πάντοτε θα είναι το ενεργειακό back up για την χώρα, για να καλύψουμε τις ανάγκες μας. Αλλά, επαναλαμβάνω, με μια λελογισμένη χρήση στο πλαίσιο μιας σταδιακής απεξάρτησης, κι όχι βέβαια μιας ληστρικής αξιοποίησής του που μπορεί να έγινε τα προηγούμενα χρόνια. Άρα, εγώ δεν βλέπω κάποια αντίφαση σε αυτό. Ούτως ή άλλως, η χρήση του λιγνίτη έχει υποχωρήσει πολύ, επομένως δεν στέκεται εμπόδιο, για παράδειγμα, στην διείσδυση των ΑΠΕ, οι στρεβλώσεις της ίδιας της αγοράς των ΑΠΕ είναι το εμπόδιο για τη διείσδυσή τους και με πολύ επιβαρυντικά αποτελέσματα για τον καταναλωτή.

 Στις τελευταίες απαιτήσεις των δανειστών προστέθηκε η αύξηση του ΕΤΜΕΑΡ (πρώην τέλος ΑΠΕ) και ο διπλασιασμός των δημοπρατούμενων από την ΔΕΠΑ ποσοτήτων φυσικού αερίου, δύο ζητήματα που φαίνεται ότι αποτελούν και τις τελευταίες εκκρεμότητες για το “κλείσιμο” των ενεργειακών θεμάτων στην παρούσα φάση. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η συζήτηση για τη διευθέτησή τους;

 Εμείς ακολουθούμε μια πολιτική, ώστε να κλείσει το έλλειμμα του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ. Αυτό δεν μπορεί να γίνει από την μία ημέρα στην άλλη, όμως θέλουμε να αποφύγουμε την παραμικρή σκέψη για αύξηση στο ΕΤΜΕΑΡ, που βέβαια θα εμφανιζόταν στους λογαριασμούς των καταναλωτών. Η πρότασή μας είναι έτσι τεκμηριωμένη, ώστε να εξασφαλίζει ότι δεν θα πάμε σε αύξηση του ΕΤΜΕΑΡ στους λογαριασμούς. Αυτή είναι η στάση μας και νομίζω πως είναι καλά τεκμηριωμένη. Τα εργαλεία είναι πολλά και εμείς στην ουσία “παίζουμε” με αυτά, χωρίς όμως να παραβιάζουμε την γραμμή της επιβάρυνσης του τελικού καταναλωτή. Είμαστε αισιόδοξοι ότι θα “περπατήσει”.

Η ΔΕΠΑ είναι μια επιχείρηση απολύτως υγιής, εντάσσεται πλέον σε επενδυτικά-αναπτυξιακά σχέδια τα οποία είναι και έξω από την χώρα, όπως ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός (IGB), ο πλωτός σταθμός Αλεξανδρούπολης κτλ. Κατά συνέπεια οι όποιες ρυθμίσεις την αφορούν δεν θα πρέπει να πλήττουν την βιωσιμότητά της ή να περιορίζουν την δυνατότητά της να στηρίξει αυτά τα επενδυτικά σχέδια, που δεν αφορούν μόνο την Ελλάδα αλλά και μια συνολική ευρωπαϊκή στρατηγική. Υπάρχει πάντως μια συζήτηση, νομίζω ότι θα βρεθεί και εκεί μια ικανοποιητική λύση, ένας κοινός τόπος για να κλείσει.

Τελικά, ο απολογισμός αυτού του χρόνου, από τον Σεπτέμβριο δηλαδή του 2015 μέχρι σήμερα, είναι ένας θετικός απολογισμός. Διότι έγιναν μεγάλες αλλαγές στο θεσμικό επίπεδο ενώ ταυτόχρονα προσαρμοζόμενοι σε νέο ευρωπαϊκό περιβάλλον διαμορφώνουμε ένα δικό μας εναλλακτικό σχέδιο και πρότυπο. Αυτό κυρίως φαίνεται μέσα από τον ΑΔΜΗΕ, μας το λένε, δηλαδή, και κυρίως οι Γάλλοι -που θα πάνε για ιδιοκτησιακό διαχωρισμό σε δύο χρόνια (ό,τι γίνεται εδώ θα γίνει παντού στην Ευρώπη)- πως παρακολουθούν τη δική μας πρόταση γιατί πράγματι  διασφαλίζει τον δημόσιο χαρακτήρα των δικτύων. Κι αυτό γίνεται από δω, από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ».