Ενώπιον σημαντικών αποφάσεων για την αγορά ηλεκτρισμού κυβέρνηση και ΔΕΗ

 

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Οι δύο αποφάσεις της περασμένης εβδομάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και την Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωκοινοβουλίου με επίκεντρο το λιγνίτη αντιμετωπίστηκαν από τη διοίκηση της ΔΕΗ ως εξελίξεις που δε διαφοροποιούν το σκηνικό γύρω από τη στρατηγική της επιχείρησης. Αυτό φάνηκε και από τη συζήτηση που είχε ο επικεφαλής της ΔΕΗ Μ. Παναγιωτάκης με τους δημοσιογράφους, στο περιθώριο της υπογραφής της συμφωνίας με τους κινέζους της State Grid. Σύμφωνα λοιπόν με τον πρόεδρο της ΔΕΗ, αφενός η

απόφαση της επιτροπής του ΕΚ ικανοποιεί εν μέρει κάποιες θέσεις της ΔΕΗ, ενώ η απόφαση της άλλης επιτροπής (βιομηχανίας ενέργειας) λειτουργεί συμπληρωματικά ικανοποιώντας άλλες θέσεις. Σε κάθε περίπτωση η οριστική θέση του ΕΚ θα καθοριστεί από την ολομέλεια της ευρωβουλής εκεί όπου και θα αποσαφηνιστεί ποια είναι τα περιθώρια για τη ΔΕΗ να αξιοποιήσει δωρεάν δικαιώματα εκπομπής ρύπων και να προχωρήσει κάποιες επενδύσεις εκμεταλλευόμενη τα έσοδα από αυτά τα δικαιώματα. Σε κάθε περίπτωση τα έσοδα αυτά δεν μπορούν να αξιοποιηθούν για επενδύσεις σε λιγνιτικές μονάδες, κάτι που είχε πέσει στο τραπέζι για τη χρηματοδότηση της 2ης μονάδας της Μελίτης.

Εκτός όμως από τα θέματα των ρύπων και των επενδύσεων, η απόφαση του ευρωδικαστηρίου για τους λιγνίτες είναι πιθανόν να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου, ιδιαίτερα εφόσον μπει επισήμως στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης (ήδη υπήρξε σχετική συζήτηση στην τελευταία συνάντηση Σταθάκη – θεσμών) το θέμα του μονοπωλίου της ΔΕΗ στο λιγνίτη και κατ΄ επέκταση και στα υδροηλεκτρικά. Η θέση της ΔΕΗ είναι ότι αφενός το άνοιγμα της λιανικής βρίσκεται σε εξέλιξη μέσω συγκεκριμένων εργαλείων (δημοπρασίες ΝΟΜΕ ή /και πώληση πελατολογίου της ΔΕΗ απευθείας σε ανταγωνιστές) αφετέρου στην παραγωγή το μερίδιο της ΔΕΗ είναι ήδη 50%. Όσο για τη μονοπωλιακή πρόσβαση στο λιγνίτη εκτιμάται ότι η κίνηση που βρίσκεται σε εξέλιξη για την επένδυση της κινεζικής CMEC με την κατασκευή δεύτερου λιγνιτικού εργοστασίου στη Φλώρινα που θα εισφερθεί σε νέα εταιρεία μαζί με τη Μελίτη 1, ικανοποιεί το αίτημα για ισότιμη πρόσβαση τρίτων στο λιγνίτη.

Εδώ βεβαίως υπάρχουν πολλά ανοιχτά ζητήματα και ερμηνείες. Μια εκδοχή θέλει για παράδειγμα να έχει συνειδητοποιηθεί το λάθος που έγινε με την επιλογή των δημοπρασιών ΝΟΜΕ που προκαλεί σοβαρή ζημιά στη ΔΕΗ οδηγώντας την νομοτελειακά σε αφανισμό, με αποτέλεσμα να επανέρχονται στο τραπέζι σενάρια για πωλήσεις. Μόνο που η κυβέρνηση δε θα μπορούσε επ΄ουδενί να εμφανιστεί ότι υποστηρίζει ή προωθεί μια τέτοια λύση. Εδώ λοιπόν φαίνεται ότι η απόφαση του Ευρωδικαστηρίου λειτουργεί ως από μηχανής θεός, αφού δίνει μια διέξοδο από τα ΝΟΜΕ, επαναφέρει το θέμα των πωλήσεων μονάδων ως αναγκαστικό μέτρο που επιβάλλεται από το ευρωδικαστήριο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε αντικατάσταση των δημοπρασιών ΝΟΜΕ σε ένα σύντομο χρονικό ορίζοντα μόλις ολοκληρωθεί η πώληση κάποιων μονάδων της ΔΕΗ.

Σε κάθε περίπτωση την περασμένη εβδομάδα, εκείνο που έγινε σαφές είναι ότι η κυβέρνηση αλλά και η ΔΕΗ καλούνται να αναπροσαρμόσουν τη στρατηγική τους για το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού και το μέλλον της ΔΕΗ λαμβάνοντα υπόψη τους τα νέα δεδομένα όπως διαμορφώνονται γύρω από το λιγνίτη.