Θοδωρής Παναγούλης
Τη στιγμή που η Κομισιόν εντείνει τις πιέσεις με νέα επιστολή του Κλάους- Ντίτερ Μπόρχαρντ που έφτασε την Πέμπτη στη ΡΑΕ, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας φαίνεται ότι έχει πλέον αποφασίσει να προχωρήσει την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Αττικής ως εθνικό έργο, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ και τον Αναπτυξιακό, κατά το
πρότυπο της «μικρής διασύνδεσης».
Παράλληλα, ωστόσο, μελετώνται ήδη οι δυνατότητες να αιτηθεί η Ελλάδα την ένταξη του έργου στο νέο κατάλογο των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος της Ε.Ε. (PCI) για την κατάρτιση του οποίου τρέχουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι διαδικασίες.
Ειδικότερα, σύμφωνα με ανώτατες πηγές του ΥΠΕΝ, η επιμονή της Κομισιόν να θέλει να επιβάλλει την EuroAsia Interconnector ως promoter της διασύνδεσης Αττική – Κρήτη, παρά την ανάθεση του ρόλου αυτού από τη ΡΑΕ στην «Αριάδνη» του ΑΔΜΗΕ, δημιουργεί βεβαίως προβλήματα στην υλοποίηση του PCI Αττική – Κρήτη – Κύπρος – Ισραήλ, δεν θα εμποδίσει όμως στην έγκαιρη ηλεκτροδότηση της Κρήτης.
Αντίθετα, το έργο θα προκηρυχθεί κανονικά από την «Αριάδνη» στο πρώτο τρίμηνο του 2019. Όπως εξηγούν πηγές του ΥΠΕΝ, το έργο θα προχωρήσει κανονικά από τον ΑΔΜΗΕ, κατά τρόπο αντίστοιχο με εκείνον που υιοθετήθηκε για τη «μικρή» διασύνδεση της Κρήτης με την Πελοπόννησο. Για τη χρηματοδότησή του, πέραν των ιδίων κεφαλαίων του ΑΔΜΗΕ και της τραπεζικής χρηματοδότησης που μπορεί να αντλήσει, θα αξιοποιηθούν κονδύλια του ΕΣΠΑ (μπορεί να πάρει μέχρι και 25% του προϋπολογισμού) αλλά και του αναπτυξιακού νόμου.
Άλλωστε, λένε στο ΥΠΕΝ, δεν στέκει ότι στο πλαίσιο του PCI η σύνδεση Αττική – Κρήτη θα επιδοτηθεί με το 50% των κονδυλίων. Αυτό το ποσοστό ισχύει για το τμήμα Κρήτη – Κύπρος. Αντίθετα, για το πρώτο μέρος του έργου η χορήγηση κεφαλαίων είναι ισχνή.
Παρόλα αυτά, από το ΥΠΕΝ εξετάζονται οι προϋποθέσεις για να ζητηθεί η ένταξη του έργου (πιθανόν μαζί με το κομμάτι Κρήτη – Κύπρος, εάν συμφωνήσει και η Λευκωσία - βλέπε εδώ παλαιότερο ρεπορτάζ) στο νέο κατάλογο των έργων PCI, από νέο φορέα, ερήμην της εταιρείας του EuroAsia Interconnector.
Σύμφωνα με τις παραπάνω πηγές του ΥΠΕΝ, το PCI του EuroAsia χωρίς την σύμφωνη γνώμη της ελληνικής πλευράς «είναι ανύπαρκτο». Δεν έχει άδεια (η άδεια έχει δοθεί με προϋπόθεση την εφαρμογή του MoU των δύο εταιρειών), δεν έχει χρηματοδότηση για το τμήμα Κρήτη – Κύπρος (η συμφωνία επιμερισμού κόστους, το λεγόμενο CBCA, προβλέπει κάλυψη κατά 35% του κόστους αυτού του τμήματος από τους Έλληνες καταναλωτές) και δεν μπορεί καν να υποβάλλει αίτημα χρηματοδότησης στην Ε.Ε.. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ΥΠΕΝ αρνήθηκε, παρά την τότε επιστολή Λακκοτρύπη, να συγκατατεθεί μέσω υπογραφής του σχετικού εντύπου κι έτσι η Euroasia Interconnector δεν μπόρεσε, στον προηγούμενο κύκλο, να υποβάλλει αίτημα χρηματοδότησης στην Ε.Ε.
Σύμφωνα με το σκεπτικό του ΥΠΕΝ, στις 31 Δεκεμβρίου, χωρίς να συνεχίσει η Ελλάδα να υποστηρίζει το PCI Αττική – Κρήτη – Κύπρος – Ισραήλ, αυτό παύει να υπάρχει, οπότε η ΡΑΕ μπορεί να αναθέσει τη «μεγάλη» διασύνδεση της Κρήτης ως εθνικό έργο και εν συνεχεία, εάν κριθεί σκόπιμο και εφικτό, μπορεί να επιχειρηθεί και η ένταξη στο νέο κατάλογο των έργων PCI.
Τα δικαιώματα του Euroasia
Πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι, σύμφωνα τουλάχιστον με το ρεπορτάζ του energypress, υπάρχουν αμφιβολίες για το κατά πόσον θα «περπατήσει» απρόσκοπτα μια τέτοια τακτική από την πλευρά του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (που θα πρέπει, ειρήσθω εν παρόδω, να έχει τη σύμφωνη γνώμη της ΡΑΕ).
Και τούτο διότι, μεταξύ άλλων, η Κομισιόν εμφανίζεται έτοιμη να αναγνωρίσει ότι η εσπευσμένη απόφαση της ΡΑΕ να αναθέσει το έργο στην «Αριάδνη» προκάλεσε προβλήματα στον promoter, ανατρέποντας θεμελιωμένα δικαιώματα του, οπότε η δίχρονη καθυστέρηση του έργου δεν στοιχειοθετείται για το Δεκέμβριο, οπότε δεν ενεργοποιείται ακόμα η δυνατότητα ανάθεσης σε άλλον φορέα.
Από την άλλη, για να αλλάξει κάτι ουσιωδώς θα πρέπει να ανακαλέσουν οι ρυθμιστές τη συμφωνία επιμερισμού κόστους, το λεγόμενο CBCA.
Το σίγουρο είναι ότι ο Euroasia θα κινηθεί νομικά, στα ευρωπαϊκά δικαστήρια, στηριζόμενος και στην υποστήριξη (καθώς και στις αποφάσεις, επιστολές κ.λπ.) της Κομισιόν και θα απαιτήσει αποζημιώσεις.
Τι λέει η νέα επιστολή Μπόρχαρντ
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με πληροφορίες, η επιστολή του επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ε.Ε. κ. Mπόρχαρντ, που έφτασε την Πέμπτη στη ΡΑΕ επαναλαμβάνει σαφέστερα από κάθε φορά, ότι η διαδικασία με την οποία προχωράει η ελληνική πλευρά τη διασύνδεση Αττικής – Κρήτης δεν διασφαλίζει τη συμμετοχή της στα συγχρηματοδοτούμενα έργα (PCI) και μπορεί να θεωρηθεί μόνο εθνικό έργο. Η επιστολή μάλιστα προειδοποιεί για οικονομικές και ρυθμιστικές επιπτώσεις.
Όπως αναφέρει σε δημοσίευμά της η εφημερίδα «Καθημερινή», η Κομισιόν με τη νέα επιστολή της αντιπαρέρχεται τα επιχειρήματα της ΡΑΕ περί καθυστέρησης δύο ετών στο έργο όπως σχεδιάστηκε αρχικά ως τμήμα της διακρατικής διασύνδεσης Κρήτης - Αττικής, Κρήτης - Κύπρου και Κύπρου - Ισραήλ.
Για την Κομισιόν, η ΡΑΕ έχει παρερμηνεύσει τόσο την έκθεση του ΑCER περί διετούς καθυστέρησης του έργου όσο και τον Κανονισμό (ΤΕΝ - Regulation, άρθρο 5 παράγραφος 7) που δίνει στο κράτος-μέλος ή στην εθνική ρυθμιστική αρχή τη δυνατότητα να ορίσει τρίτο μέρος για την υλοποίηση του έργου, βάσει του οποίου έγινε η ανάθεση στον ΑΔΜΗΕ. Κάτι τέτοιο, σύμφωνα με την Κομισιόν, δεν ισχύει ενώ η διετία καθυστέρησης θα παρέλθει σίγουρα μετά την 31η Δεκεμβρίου 2018.
Στην επιστολή σημειώνεται δε, ότι η ΡΑΕ με τις αποφάσεις της έχει προκαλέσει πρόσθετες καθυστερήσεις και εν είδει απειλής υπογραμμίζεται ότι αυτό είναι κάτι που θα ληφθεί υπόψη όταν θα αποφασιστεί να εφαρμοστεί το συγκεκριμένο άρθρο του Κανονισμού.
Κατά την Κομισιόν, η απόφαση της ΡΑΕ διαφοροποιείται και από το MoU που υπεγράφη μεταξύ του Euroasia και του ΑΔΜΗΕ, το οποίο προέβλεπε ρητά ότι θα δημιουργηθεί ένα ειδικό όχημα SPV με προβλεπόμενα ελάχιστα μερίδια για τις δύο εταιρείες.
Η απόφαση της ΡΑΕ προβλέπει πως ο φορέας υλοποίησης του έργου μπορεί να επιλέξει να αποκτήσει μερίδιο 39% εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος και αν αυτό δεν συμβεί, θα κληθούν τρίτοι να συμμετάσχουν στο SPV «Αριάδνη» που συστήθηκε ως 100% θυγατρική του ΑΔΜΗΕ, αναφέρει η Κομισιόν στην επιστολή της σημειώνοντας ότι αυτό είναι κάτι διαφορετικό από τα όσα προβλέπει το MoU.
H Koμισιόν ενημερώνει την ελληνική πλευρά ότι με βάση τα άρθρα του Κανονισμού που επικαλείται η ΡΑΕ, η «Αριάδνη» μπορεί είτε να χρηματοδοτήσει το έργο είτε να κατασκευάσει το σύνολο ή μέρος του PCI και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον Εuroasia ως φορέα υλοποίησης του έργου.
Καταλήγοντας, στην επιστολή του ο κ. Μπόρχαρντ επισημαίνει ότι ο οδικός χάρτης που πρότεινε η Κομισιόν θα εναρμόνιζε την απόφαση της ΡΑΕ με τον ευρωπαϊκό Κανονισμό για τα PCI και θα επέτρεπε στο SPV να καταστεί επίσημος φορέας υλοποίησης του τμήματος Κρήτη - Αττική σύμφωνα με τις αρχές του MoU που υπεγράφη μεταξύ ΑΔΜΗΕ και Euroasia.
Σε αυστηρό ύφος, η Κομισιόν επισημαίνει ότι εάν η ΡΑΕ τροποποιούσε τις αποφάσεις της σύμφωνα με τις βασικές αρχές του οδικού χάρτη, η διαδικασία υλοποίησης του έργου θα ήταν σε πλήρη συμμόρφωση με τις προβλέψεις του Κανονισμού και η καθυστέρηση που υφίσταται εις βάρος του PCI θα είχε αποφευχθεί. Καταλήγει, δε, με την προειδοποίηση ότι εάν συνεχισθεί η εφαρμογή των αποφάσεων της ΡΑΕ, το τμήμα Κρήτη - Αττική μπορεί να θεωρηθεί μόνο εθνικό σχέδιο με όλες τις οικονομικές και ρυθμιστικές επιπτώσεις που αυτό συνεπάγεται.
Σύμφωνα, τέλος, με όσα αναφέρει η εφημερίδα, μία ημέρα μετά τη νέα παρέμβαση της Κομισιόν, η ΡΑΕ με επίσημη επιστολή της ζήτησε από τον ΑΔΜΗΕ στοιχεία για να υπολογίσει WACC (απόδοση επενδεδυμένων κεφαλαίων) της επένδυσης Κρήτης - Αττικής, ως μέρος του PCI και μάλιστα με προθεσμία λίγων ημερών, επικαλούμενη τον επείγοντα χαρακτήρα του έργου.
energypress.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου