Παναγιωτάκης: Μελλοντικά, με τις διασυνδέσεις, θα τερματιστεί η ενεργειακή απομόνωση της Κρήτης

Με τις διασυνδέσεις, μπαίνει τέλος στην ηλεκτρική ενεργειακή απομόνωση της Κρήτης, τόνισε κατά την ομιλία του σε διημερίδα, που έγινε στο Ηράκλειο, ο επικεφαλής της ΔΕΗ Εμμ. Παναγιωτάκης, ο οποίος υποστήριξε ότι το ηλεκτρικό της σύστημα θα είναι τμήμα του διασυνδεδεμένου συστήματος της χώρας, πράγμα εξαιρετικής σημασίας για την ασφάλεια εφοδιασμού του νησιού και την εθνική οικονομία.

Αναλυτικότερα, το πλήρες περιεχόμενο της ομιλίας Παναγιωτάκη έχει ως εξής:

Το ενεργειακό ζήτημα είναι για κάθε περιοχή καθοριστικής σημασίας για την οικονομία, την ανάπτυξη και βέβαια την ποιότητα ζωής των κατοίκων της.

Ειδικότερα σε περιοχές όπως η Κρήτη, που είναι ενεργειακά απομονωμένη και κάθε άλλο παρά αυτάρκης, η μελέτη και η γενικότερη προσέγγιση της λυσιτελούς αντιμετώπισης του ενεργειακού είναι υψίστης σημασίας για την ίδια τη μεγαλόνησο αλλά και για τη χώρα μας γενικότερα. Δεν παραλείπω μάλιστα να τονίσω ότι για το ζήτημα αυτό έχουν υπάρξει και υπάρχουν ποικίλες σκοπιμότητες και συμφέροντα, που αποπροσανατολίζουν από την αντικειμενική – επιστημονική προσέγγιση.

Απ’ αυτή την άποψη θεωρώ ότι η προσπάθεια που έχει ξεκινήσει η Περιφέρεια με πρώτη - σημαντική κορύφωση την παρούσα εκδήλωση είναι εξαιρετικής σπουδαιότητας και χρησιμότητας.

Στο όνομα λοιπόν της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού χαιρετίζω θερμά τη διημερίδα, εύχομαι και προσβλέπω σε ιδιαίτερη επιτυχία, και σας διαβεβαιώ ότι τα συμπεράσματα και γενικά όλα τα ζητήματα που θα αναδειχθούν από τις εργασίες, τις εισηγήσεις και τις παρεμβάσεις θα τα μελετήσουμε συστηματικά, ώστε να λάβουμε τα μέτρα και να αναλάβουμε τις δράσεις που μας αναλογούν.

Θεωρώ πολύ σωστό από την Περιφέρεια το συνδυασμό της προσέγγισης του ενεργειακού σε συνάφεια με το χωροταξικό σχεδιασμό της Κρήτης.

Αυτό, καθώς όπως σε όλες τις προηγμένες χώρες η μετάβαση από τη συγκεντρωμένη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στη διεσπαρμένη, με τα εκατοντάδες ή και χιλιάδες κατά περίπτωση σημεία παραγωγής από ΑΠΕ έχει πλέον καταστεί ανεπίστρεπτη στρατηγική προοπτική.

Η Κρήτη με το ιδιαίτερο κάλος του τοπίου της, την εκπληκτική αρμονία ανθρώπων και φυσικού περιβάλλοντος - παρά τα όποια προβλήματα από εντατικές εκμεταλλεύσεις - και βέβαια την τουριστική ανάπτυξη, χρειάζεται ολοκληρωμένο χωροταξικό σχεδιασμό, ώστε η αξιοποίηση και εκμετάλλευση του πλούσιου δυναμικού ΑΠΕ που διαθέτει να εναρμονίζεται πλήρως με το περιβάλλον, τις παραδόσεις και την ποιότητα ζωής των κατοίκων της.

Αυτός ο στόχος οριοθετεί και το μέγεθος και το βαθμό ανάπτυξης των ΑΠΕ στο νησί. Τα πρόσκαιρα και μονοδιάστατα οικονομικά αποτελέσματα, με γνώμονα κατά κύριο λόγο την επιδίωξη κερδών δεν μπορεί να καθορίζουν το σχεδιασμό και την έκταση ανάπτυξης των ΑΠΕ. Ούτε βέβαια οι αθρόες αδειοδοτήσεις προϊόν ανέξοδης και ανεύθυνης πολιτικής σκοπιμότητας επιτρέπεται να δημιουργήσουν τετελεσμένα και να καθορίσουν τις προοπτικές.

Από την άλλη πλευρά, οι προκαταλήψεις και η φοβική θα έλεγα αντιμετώπιση των ΑΠΕ στο όνομα του περιβάλλοντος, που όμως – εκτός των άλλων – δεν αντιμετωπίζουν τα περιβαλλοντικά προβλήματα με την απαιτούμενη ολιστική προσέγγιση, δεν αποτελούν κριτήριο χάραξης στρατηγικής και πολιτικών.

Η τεχνολογία εξελίσσεται με αλματώδεις ρυθμούς, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για τη χάραξη νέων στρατηγικών. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση σήμερα, στρατηγική είναι η σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, αλλά – προσέξτε – όχι μόνο σε ότι αφορά στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και σε άλλες δραστηριότητες όπως η θέρμανση των οικοδομών και οι μεταφορές, με την επέκταση της χρήσης του ηλεκτρισμού σ’ αυτές, και την εξοικονόμηση ενέργειας. Η στρατηγική αυτή βασίζεται στις ΑΠΕ, και η Κρήτη θα ήταν λάθος να μη συμμετάσχει σ’ αυτό το γίγνεσθαι, που είναι όχι μόνο οικονομικά συμφέρον αλλά έχει ευεργετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην ποιότητα ζωής.

Σε λίγα χρόνια, με τις διασυνδέσεις, θα τερματιστεί η ηλεκτρική ενεργειακή απομόνωση της Κρήτης. Το ηλεκτρικό της σύστημα θα είναι τμήμα του διασυνδεδεμένου συστήματος της χώρας, πράγμα εξαιρετικής σημασίας για την ασφάλεια εφοδιασμού του νησιού και την εθνική οικονομία, λόγω της εξάλειψης των σημερινών τεράστιων οικονομικών επιβαρύνσεων για την παραγωγή Η.Ε. για τις ανάγκες της.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να υπογραμμίσω, ως εκπρόσωπος της ΔΕΗ η οποία από το χαρακτήρα και το ρόλο της, μοναδικό στόχο έχει την εξυπηρέτηση του εθνικού συμφέροντος και ειδικότερα - του συμφέροντος του νησιού, ότι είναι οικονομικά και ενεργειακά επιβεβλημένη η άμεση κατασκευή της σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ « μικρής » διασύνδεσης εξοικονόμησης, με την Πελοπόννησο, και παράλληλα να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για τη μεγάλη διασύνδεση με την Αττική. Σε καμία περίπτωση η πρώτη, η οποία σημειωτέον θα αποσβεστεί σε ελάχιστο διάστημα δεν αντιστρατεύεται τη δεύτερη. Με τη διασύνδεση θα δημιουργηθούν επί πλέον οι τεχνικές δυνατότητες και προϋποθέσεις για μεγάλη ανάπτυξη των ΑΠΕ.

Και εδώ τίθεται το στρατηγικό ζήτημα: θα μετατραπεί το νησί από εισαγωγέας σε εξαγωγό Η.Ε. και μέχρι ποιο βαθμό; Πιστεύω ότι τα κριτήρια που αναφέρθηκαν προηγούμενα, σε συνδυασμό με την επιστημονική τεκμηρίωση, τη γνώση, την ωρίμανση της κοινωνίας και - πάντα - ο δημοκρατικός διάλογος θα θέσουν τα σωστά όρια.

Κυρίες και Κύριοι

Η παρουσία της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού στην Κρήτη, ήδη από τη δεκαετία του 1950, όταν εξαγόρασε και ενσωμάτωσε τις τοπικές επιχειρήσεις, και στη συνέχεια, με την ίδρυση μεγάλων παραγωγικών μονάδων, και την επέκταση των δικτύων που επέτρεψαν τον άθλο του εξηλεκτρισμού του νησιού σχεδόν στο 100% μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ΄60, ήταν καταλυτική για την ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής των κατοίκων.

Αυτά δεν είναι ούτε αυτονόητα, ούτε έγιναν αυτόματα, ως δια μαγείας, και χωρίς οικονομικό κόστος και μάλιστα μεγάλο για όλους τους Έλληνες.

Θέλω επίσης να πιστεύω ότι είναι αντιληπτό πως η ΔΕΗ δεν ήρθε και δεν δραστηριοποιείται στην Κρήτη για να αποκομίσει κέρδη. Εκπλήρωσε και εκπληρώνει ακόμη και σήμερα, αν και Ανώνυμη Εταιρεία, εθνική αποστολή, καθώς παρέχει την ηλεκτρική ενέργεια με ικανοποιητική ασφάλεια και επάρκεια, και με τις ίδιες τιμές με την υπόλοιπη χώρα, ανταποκρινόμενη στη σχετική, αναμφισβήτητα ορθή, πολιτική της πολιτείας τα τελευταία 60 χρόνια. Αυτό δεν ήταν δυνατό με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις που προηγήθηκαν της ΔΕΗ, αλλά ούτε συμβαίνει σε όλες τις χώρες. Μόνο τα χρόνια 2012 μέχρι και το 2015, η επιβάρυνση των καταναλωτών λόγω των γνωστών ΥΚΩ, που αντιστοιχούν στην παραγωγή Η.Ε. στην Κρήτη ανήλθε σε 1,5 δις € περίπου, ενώ ένα μεγάλο μέρος από το ποσό αυτό, πλέον των 300 εκατομμυρίων η ΔΕΗ δεν το έχει ανακτήσει ακόμη.

Και βέβαια η αποστολή της ΔΕΗ στο νησί είναι πολύ ευρύτερη, με τις χιλιάδες θέσεις εργασίας που έχει δημιουργήσει στο νησί, και με τη διαχείριση των κρισιμότερων υποδομών της Κρήτης, πράγμα το οποίο, όπως αποδεικνύουν και τα εργατικά ατυχήματα είναι εξαιρετικά πολύπλοκο. Αυτό το έχει αντιληφθεί ο Κρητικός λαός όπως φαίνεται από τη στήριξη που παρέχει στους εργαζόμενους του ομίλου ΔΕΗ.

Επιτρέψτε μου όμως στο σημείο αυτό να τονίσω ότι οι δυνατότητες της ΔΕΗ δεν είναι απεριόριστες. Το αντίθετο μάλιστα. Η επιχείρηση βρίσκεται μπροστά σε σοβαρότατα προβλήματα και προκλήσεις. Ο επικείμενος υποχρεωτικός περιορισμός του μεριδίου της ΔΕΗ στην αγορά Η.Ε., που μας έχουν επιβάλει οι δανειστές και πρέπει να υλοποιηθεί άμεσα, συνιστά σοβαρή απειλή. Προϋπόθεση για την αντιμετώπισή της, τη διαχείριση γενικά των προβλημάτων είναι αφενός η ανάπτυξη επιχειρηματικών πρωτοβουλιών και αφετέρου η δραστική μείωση των οφειλών προς την επιχείρηση.

Αυτά αφορούν και την Κρήτη.

Πρώτον γιατί οι ανεξόφλητοι λογαριασμοί στο νησί έχουν φθάσει τα 160 εκατ. ευρώ, και μάλιστα στο μεγαλύτερό τους μέρος κάθε άλλο παρά οφείλονται στην κρίση. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 13% των οφειλετών οφείλουν πλέον του 75% του χρέους των κατοίκων της Κρήτης.

Και δεύτερον γιατί η ΔΕΗ, και μέσω της θυγατρικής της ΔΕΗ – Ανανεώσιμες, έχει αναπτύξει, και σχεδιάζει να αναπτύξει περαιτέρω, ουσιαστική όσο και λελογισμένη και ήπια δραστηριότητα κατασκευής ΑΠΕ στο νησί και να εμπλακεί σε όλες τις δραστηριότητες που αφορούν στην ενέργεια και πέραν του ηλεκτρισμού. Και μάλιστα, σε συνεργασία με έγκριτους οίκους σχεδιάζει να συμμετάσχει ενεργά στην κατασκευή υβριδικών έργων, που αποτελούν ίσως την πλέον ολοκληρωμένη μορφή Ανανεώσιμης Παραγωγής Η.Ε.

Δράττομαι της ευκαιρίας να διατυπώσω την έντονη απογοήτευση αλλά και το ερωτηματικό, γιατί από όλα τα έργα ΑΠΕ στην Κρήτη, επέλεξαν ορισμένοι να εμποδίσουν βίαια την αντικατάσταση ανεμογεννητριών της ΔΕΗ και μάλιστα προβαίνοντας σε σοβαρές δολιοφθορές και ζημιές των εγκαταστάσεων. Αυτές οι ενέργειες δεν μπορεί να είναι ανεκτές. Όλοι και ιδιαίτερα οι τοπικοί άρχοντες καλούνται να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Κυρίες και Κύριοι

Στο εγγύς μέλλον αναμένεται να ανοίξει και στην Κρήτη η αγορά Η.Ε. Ήδη, σύμφωνα με δημοσιεύματα ορισμένες ιδιωτικές εταιρείες ετοιμάζονται γι’ αυτό.

Θέλουμε να πιστεύουμε ότι αυτό θα γίνει, όπως επιβάλλεται, με υγιή τρόπο. Οι αρνητικές εμπειρίες του παρελθόντος στην ηπειρωτική χώρα να γίνουν μαθήματα.

Σε κάθε περίπτωση θέλω να διατυπώσω την αισιοδοξία μου ότι για το ενεργειακό αύριο της Κρήτης, υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις ώστε με σωστό προγραμματισμό και επενδύσεις, με τη βέλτιστη αξιοποίηση της τεχνολογικής εξέλιξης και την ενεργό, συνειδητή συμμετοχή των πολιτών, να συμβάλει ουσιαστικά στην ευημερία και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων του νησιού.

Η συμβολή της ΔΕΗ και η συμμετοχή της στη διαμόρφωση αυτού του ενεργειακού μέλλοντος θα είναι καθοριστική. Η ΔΕΗ, και στο ενεργειακό μέλλον της Κρήτης θα είναι αναντικατάστατη.

Μ’ αυτές τις σκέψεις εύχομαι και πάλι καλή επιτυχία τόσο στη διημερίδα όσο και στη γενικότερη πρωτοβουλία της Περιφέρειας.

Ευχαριστώ.