Θα φτάσουν να ζητούν ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ οι ίδιοι οι εργαζόμενοι

Του Γιώργου Φιντικάκη

Στην πιο ευάλωτη φάση της ιστορίας της βρίσκεται η ΔΕΗ, της οποίας όμως ο μεγαλύτερος εχθρός είναι το ίδιο το Δημόσιο.

Τα συζητούν πλέον ολοένα και περισσότερα νέα αλλά και παλαιά στελέχη της ΔΕΗ με εμπειρία ετών, με αφορμή την έρευνα που ξεκίνησε η Κομισιόν εναντίον της, η οποία και

συμπίπτει με τις πιέσεις των δανειστών για την με κάθε τρόπο ιδιωτικοποιήσή της.

Τα λένε μεταξύ τους τόσο νέοι όσο και παλαιοί διευθυντές της επιχείρησης, που μιλούν για την ανάγκη να φύγει η επιχείρηση από την αγκαλιά του Δημοσίου, να πουληθεί το 17% σε στρατηγικό επενδυτή, και η υπόλοιπη να μπει στο υπερ-Ταμείου, μη τυχόν και "σουλουπωθεί", αφού δεν θα την θεωρεί "φέουδό" του ο κάθε υπουργός Ενέργειας.

Είναι αναμφισβήτητα είδηση να ακούει κανείς από παλιούς ΔΕΗτζήδες να μιλούν για την ανάγκη ιδιωτικοποίησής της εταιρείας, θέση που φυσικά δεν ενστερνίζονται οι πάντες, πολύ δε περισσότερο η ΓΕΝΟΠ, η οποία εκ της θέσεώς της, δεν μπορεί να την υποστηρίξει.

Είναι πολλοί ωστόσο οι λόγοι που υπαγορεύουν τέτοιες απόψεις ανάμεσα στο στελεχιακό δυναμικό της εταιρείας. Είναι καταρχήν ότι πολλά αξιόλογα στελέχη έχουν εγκλωβιστεί μισθολογικά και βαθμολογικά στα μνημόνια και βλέπουν στα μάτια ενός επενδυτή την ευκαιρία να ανελιχθούν οικονομικά, να παράξουν περισσότερο έργο. Είναι επίσης ότι βλέπουν τον κίνδυνο η ΔΕΗ να σκάσει στα χέρια τους, καθώς ήδη δυσκολεύεται να πληρώσει εργολάβους και προμηθευτές, και αύριο, ποιός ξέρει, μπορεί και το ίδιο της το προσωπικό.

Είναι όμως και άλλοι λόγοι, και κυρίως οι παθογένειες του Δημοσίου που όσο υπήρχαν λεφτά και η ΔΕΗ ήταν μονοπώλιο, σκεπάζονταν κάτω από το χαλί, τώρα πια όμως δεν κρύβονται με τίποτα.

Από το "τζάμπα ρεύμα"…

Καταρχήν, ακόμη και σήμερα η πολιτική ηγεσία δεν τολμά να επιτρέψει στην ΔΕΗ να κόψει μαζικά το ρεύμα στους κατ’ επάγγελμα μπαταξήδες, που καθησυχασμένοι από τη ρητορική του "δεν πληρώνω", εξακολουθούν να συσσωρεύουν απλήρωτους λογαριασμούς. Ενάμισι εκατομμύριο είναι περίπου οι πελάτες της ΔΕΗ που δεν έχουν ακόμη σπεύσει να διακανονίσουν τις οφειλές τους ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ, (επιπλέον 1 δισ. ευρώ βρίσκεται σε ρύθμιση), κι ας δίνει η εταιρεία την μια ευκαιρία, μετά την άλλη. Επιβεβαιώνεται έτσι το εξής οξύμωρο: Αυτοί που κόπτονται για τον δημόσιο χαρακτήρα της επιχείρησης- οι ίδιοι μάλιστα που επιδιώκουν να κατοχυρώσουν συνταγματικά το ηλεκτρικό ρεύμα ως κοινωνικό αγαθό- είναι οι ίδιοι που υπονόμευσαν τη ΔΕΗ με τη συνθηματολογία τους.

… στο κριτήριο της εντοπιότητας

Έπειτα είναι το κριτήριο της εντοπιότητας, που υποχρεώνει την ΔΕΗ να προσλαμβάνει στα ορυχεία της Πτολεμαίδας, εργαζόμενους κατά προτεραιότητα από τα γύρω χωριά, και όσες θέσεις απομείνουν κενές, να τις καλύπτει από τον υπόλοιπο νομό Κοζάνης. Κριτήριο που υποχρεώνει την εταιρεία να "ψωνίζει" προσωπικό μέσα από ένα πολύ περιορισμένο "κουβά" αντί να μπορεί να απευθυνθεί στην ελεύθερη αγορά και στα χιλιάδες ικανά στελέχη με βαριά βιογραφικά. Κάθε φορά που κάποια διοίκηση πηγαίνει να ανακινήσει το ζήτημα, προκειμένου να αλλάξει το κριτήριο της εντοπιότητας στις προλήψεις, πέφτει πάνω της ολόκληρη η τοπική κοινωνία, έτοιμη να ξεσηκωθεί. Χώρια που συνεχίζει να ισχύει για την ΔΕΗ, και ο κανόνας, μία πρόσληψη για κάθε πέντε αποχωρήσεις.

Και από τη δυστοκία στις απολύσεις…

Είναι επίσης η δυστοκία στο θέμα των απολύσεων, ακόμη και των πλέον ακατάλληλων και επικίνδυνων εργαζομένων. Επ' αυτού η Κατάσταση Κανονισμού Προσωπικού της ΔΕΗ (ΚΚΠ-ΔΕΗ) είναι εντελώς αναχρονιστική. Αφενός προβλέπει ελαφριές ποινές για πειθαρχικά παραπτώματα (π.χ. 4 μήνες παύση εργασιών για κλοπή στο εργοτάξιο), αφετέρου κάθε ποινή πρέπει να εγκρίνεται από πειθαρχικά συμβούλια στα οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι των εργαζομένων. Αν η απόφαση του πειθαρχικού αφορά απόλυση, τότε αυτή χρειάζεται να επικυρωθεί από το διοικητικό συμβούλιο της ΔΕΗ, χώρια τις ισχυρές συνδικαλιστικές αντιδράσεις που σίγουρα θα προκύψουν. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι πρόσφατα συνελλήφθη εργαζόμενος της ΔΕΗ να κλέβει 150 λίτρα πετρέλαιο από εκσκαφέα στα ορυχεία της Πτολεμαίδας, αλλά ακόμη δεν έχει απολυθεί. Άραγε σε ποια ιδιωτική εταιρεία θα συνέβαινε κάτι τέτοιο ; Στην πράξη, οι απολύσεις στη ΔΕΗ παραμένουν μια εξαιρετικά περίπλοκη υπόθεση, παρ’ ότι το μνημόνιο του 2012 μετέτρεψε τις συμβάσεις των ΔΕΚΟ από ορισμένου σε αορίστου χρόνου, ακριβώς για να λύσει τα χέρια των διοικήσεων.

… στην ομηρία από τους αρχαιολόγους και τις απαλλοτριώσεις

Είναι επίσης ο βραχνάς που λέγεται αρχαιολογική υπηρεσία. Κάθε φορά που η ΔΕΗ ξεκινά νέες εκσκαφές στα ορυχεία, παρεμβαίνει για να προστατέψει τυχόν ευρήματα η αρχαιολογία, τα αιτήματα όμως της οποίας είναι συνήθως προσχηματικά σε ποσοστό 70%-80%, όπως λένε οι άνθρωποι της εταιρείας. Έφτασε η επιχείρηση να έχει πληρώσει τα τελευταία χρόνια 100 εκατ. ευρώ στο υπ. Πολιτισμού, προκειμένου να πάρει την έγκριση της αρχαιολογίας για έργα στα ορυχεία της Κοζάνης και της Φλώρινας. "Έχουμε φτάσει να κάνουμε περισσότερες επισκέψεις στις υπηρεσίες του υπουργείου, παρά στα ίδια τα ορυχεία", λένε χαρακτηριστικά στελέχη της εταιρείας.

Έπειτα είναι το πλαίσιο για τις απαλλοτριώσεις. Σύμφωνα με παλαιότερη τροπολογία η οποία ψηφίστηκε στη Βουλή με την σύμφωνη γνώμη όλων των τοπικών βουλευτών, ο δικαστής δεν υποχρεούται να αιτιολογεί την διαφορά ανάμεσα στην εμπορική τιμή και εκείνη που επιδικάζει για την απαλλοτρίωση. Σαν αποτέλεσμα η ΔΕΗ καταβάλει αποζημιώσεις 5.000 και 6.000 ευρώ ανά στρέμμα, όταν οι αγοραίες τιμές για τα ίδια χωράφια δεν ξεπερνούν τα 600-800 ευρώ.

Ακριβά μισθολόγια

"Με άλλα λόγια, ο μεγαλύτερος εχθρός της ΔΕΗ είναι ο ίδιος της ο μέτοχος". Τα λόγια ανήκουν σε στέλεχος της ΔΕΗ με μεγάλη εμπειρία, από τους υπέρμαχους της εισόδου ιδιώτη επενδυτή στην εταιρεία.

Αλλά το ερώτημα είναι ποιός σοβαρός επενδυτής θα τολμήσει να μπλέξει με το βαθύ Δημόσιο, και να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη για να αγοράσει μονάδες της ΔΕΗ.

Πόσο μάλλον όταν είναι στην πλειονότητά τους παλαιές, ενώ τα ορυχεία αφενός χρήζουν εκτεταμένου εκσυγχρονισμού, αφετέρου  απασχολούν ένα προσωπικό με μέσο όρο ηλικίας τα 50 χρόνια, το οποίο και έχει "πλαφονάρει" μισθολογικά στο ανώτατο όριο (4.750 ευρώ μεικτά). Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι μόνο η ανανέωση του στόλου των φορτηγών, μαζί με τους εκσκαφείς και τους αποθέτες στο ορυχείο του Νοτίου Πεδίου της ΔΕΗ στην Πτολεμαίδα, απαιτεί γύρω στα 50 εκατ. ευρώ. Έπειτα, οι παλαιοί εργαζόμενοι με είκοσι, και τριάντα χρόνια υπηρεσίας, όπως οι 200 που έχουν συμπληρώσει τα όρια συνταξιοδότησης και είναι προς αποχώρηση, κοστίζουν ετησίως στην ΔΕΗ γύρω στα 6.000 ευρώ έκαστος.

"Κάθε ημέρα που περνά δίχως η κυβέρνηση να τολμά να πάρει γενναίες αποφάσεις, κοστίζει στην ΔΕΗ, και όσο δεν της επιτρέπεται να λειτουργήσει με ένα πιο ευέλικτο μάνατζμεντ, τόσο θα είναι δέσμια πολιτικών παρεμβάσεων, θα αδυνατεί να κόψει το ρεύμα στους μπαταξήδες ή να απολύσει προσωπικό", είναι το μήνυμα που μεταφέρουν τα στελέχη της. 

Τέτοιες φωνές, θα ενισχύονται όσο η επιχείρηση θα βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα, όπως συμβαίνει από την περασμένη Τρίτη, όταν μια στρατιά από 30 ελεγκτές της Ευρωπαικής Επιτροπής Ανταγωνισμού ξεκίνησαν να ξεσκονίζουν τα αρχεία της, καθώς και εκείνα του ΑΔΜΗΕ. Σκοπός τους, να βρουν αποδεικτικά στοιχεία χειραγώγησης των τιμών στην αγορά ενέργειας κατά την τελευταία εξαετία.

ΑΠΟ www.liberal.gr/