Αλλαγές «υψηλής ισχύος» φέρνει στην ενεργειακή αγορά το 2018

 Του Κώστα Δεληγιάννη    naftemporiki.gr  

Νέα δεδομένα στον χώρο της ενέργειας σηματοδοτεί η έλευση του 2018, με την εφαρμογή σημαντικών θεσμικών παρεμβάσεων που έχουν στόχο να ενισχύσουν τον ανταγωνισμό σε όλα τα επίπεδα, είτε επιφέροντας περαιτέρω απελευθέρωση της λιανικής αγοράς ηλεκτρισμού και φυσικού

αερίου είτε δίνοντας τέλος στη μονοπωλιακή πρόσβαση της ΔΕΗ στον λιγνίτη, μέσω της πώλησης του 40% του λιγνιτικού της χαρτοφυλακίου. 

 Ειδικά μάλιστα στην περίπτωση της ηλεκτρικής ενέργειας, οι δομικές μεταρρυθμίσεις δεν θα περιοριστούν στο «άνοιγμα» της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής, αφού έως το τέλος του πρώτου εξαμήνου θα καταργηθεί επίσης το μοντέλο υποχρεωτικής κοινοπραξίας (mandatory pool) που ισχύει σήμερα, με την έναρξη του Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Η πρώτη σημαντική αλλαγή, πάντως, στον κλάδο της ηλεκτρικής ενέργειας έκανε «ποδαρικό» μαζί με το 2018, καθώς από την 1η Ιανουαρίου η αγορά είναι πλέον απελευθερωμένη σε πανελλαδική κλίμακα. Κι αυτό γιατί από τη συγκεκριμένη ημερομηνία τέθηκε σε εφαρμογή η άρση του μονοπωλίου της ΔΕΗ σε όλα ανεξαιρέτως τα μη διασυνδεδεμένα νησιά, πλην της Κρήτης και της Ρόδου, όπου ήδη δίνουν το «παρών» και ιδιώτες προμηθευτές. Η σχετική απόφαση της ΡΑΕ δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ στις 19 Δεκεμβρίου, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο στους εναλλακτικούς παρόχους να δραστηριοποιηθούν δυνητικά και στα υπόλοιπα 30 αυτόνομα δίκτυα του Αιγαίου, μικρού και μεσαίου μεγέθους, με την εγγραφή τους στο αντίστοιχο Μητρώο Εκπροσώπων Φορτίου. Μία διαδικασία που, μόλις ολοκληρωθεί, θα δώσει τη δυνατότητα σε κάθε νησιώτη καταναλωτή ή επιχείρηση να αλλάξει πάροχο, στην περίπτωση που κρίνει πως έτσι θα μειώσει το ενεργειακό του κόστος. 

 Η έναρξη της χρονιάς «έφερε» επίσης την πλήρη άρση του μονοπωλίου των ΕΠΑ Αττικής και Θεσσαλονίκης - Θεσσαλίας, καθώς πλέον και οι οικιακοί καταναλωτές μπορούν να αλλάξουν προμηθευτή φυσικού αερίου. Στην πράξη, η ολοκλήρωση της απελευθέρωσης της αγοράς φυσικού αερίου «αγγίζει» και την αγορά ηλεκτρισμού, καθώς σχεδόν όλοι οι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας έχουν ήδη εξασφαλίσει από τη ΡΑΕ άδεια προμήθειας του καυσίμου, ενώ από την άλλη πλευρά οι δύο ΕΠΑ επεκτάθηκαν και στην προμήθεια ρεύματος. Αυτό σημαίνει πως άνοιξε πλέον ο δρόμος για την προσφορά συνδυαστικών «πακέτων» ρεύματος και φυσικού αερίου, ως ενός ενιαίου ενεργειακού προϊόντος. Οι πρώτες εταιρείες που έχουν ξεκινήσει ήδη να προωθούν τέτοια συνδυαστικά τιμολόγια είναι οι δύο ΕΠΑ, και βέβαια όχι μόνο στις γεωγραφικές περιοχές όπου δραστηριοποιούνταν πριν από την άρση του μονοπωλίου, αλλά οπουδήποτε στη χώρα δίνεται αυτή η δυνατότητα, καθώς υπάρχουν δίκτυα διανομής φυσικού αερίου. Μάλιστα, η ΕΠΑ Θεσσαλονίκης - Θεσσαλίας επέλεξε να αλλάξει brand και να μετονομαστεί σε Ζενίθ, για να δώσει έμφαση στη γεωγραφική της επέκταση. 

 Το 2018 θα αποτελέσει επίσης ορόσημο και για τη χονδρεμπορική αγορά ρεύματος, η οποία θα αναδιοργανωθεί πλήρως με την έναρξη του Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Έτσι, μέσα στη χρονιά το mandatory pool θα δώσει τη θέση του σε τέσσερις αγορές: την αγορά επόμενης ημέρας (Day Ahead), την ενδοημερήσια αγορά (Intraday), την αγορά εξισορρόπησης (Balancing) και την αγορά ενεργειακών χρηματοπιστωτικών μέσων, στο πλαίσιο της οποίας θα γίνονται διαπραγματεύσεις συμβολαίων αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας. Δικαίωμα συμμετοχής θα έχουν ηλεκτροπαραγωγοί, εταιρείες εμπορίας ρεύματος, προμηθευτές, αλλά και ενεργοβόροι καταναλωτές (βιομηχανίες). Όσον αφορά τους προμηθευτές, η διεθνής εμπειρία δείχνει πως το Χρηματιστήριο θα τους δώσει τη δυνατότητα να περιορίσουν το επιχειρηματικό τους ρίσκο και να προγραμματίζουν με μεγαλύτερη ασφάλεια τις μακροπρόθεσμες επιχειρηματικές τους κινήσεις. Κάτι που αναμένεται να «μεταφραστεί» στην προσφορά πιο ανταγωνιστικών τιμολογίων προς τους πελάτες τους, ώστε να μειωθούν τα τιμολόγια ρεύματος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. 

Αν τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα που έχει συμφωνήσει η κυβέρνηση με τους δανειστές, και η αποεπένδυση του 40% της λιγνιτικής ισχύος της ΔΕΗ ολοκληρωθεί με επιτυχία, τότε έως το τέλος της χρονιάς στις συμμετοχές ηλεκτροπαραγωγών στο Χρηματιστήριο θα προστεθεί ο ιδιώτης (ή οι ιδιώτες) που θα αποκτήσουν τις προς πώληση λιγνιτικές μονάδες της Δημόσιας Επιχείρησης. Σε μία τέτοια περίπτωση, θα δημιουργηθούν νέοι ισχυροί παίκτες στην αγορά, με σημαντική παραγωγική βάση η οποία θα τους δώσει τη δυνατότητα να διαμορφώσουν ανταγωνιστικά τιμολόγια. 

   Πύλη εισόδου φυσικού αερίου στα Βαλκάνια η Ελλάδα  «Σάρκα και οστά» μέσα στην τρέχουσα χρονιά αναμένεται να πάρει η προοπτική μετατροπής της χώρας μας σε πύλη εισόδου του φυσικού αερίου για τη βαλκανική αγορά, με έργα που θα ολοκληρωθούν ή θα δρομολογηθούν εντός του 2018. Στις υποδομές που βρίσκονται σε φάση ολοκλήρωσης ξεχωρίζει η αναβάθμιση του τερματικού σταθμού LNG του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα, η οποία θα ολοκληρωθεί τον επόμενο Σεπτέμβριο. 

 Στο πλαίσιο της αναβάθμισης, προβλέπεται η επέκταση των λιμενικών εγκαταστάσεων, ώστε να μπορούν σε αυτό να ελλιμενισθούν πλοία χωρητικότητας έως 260.000 κυβικών μέτρων, δηλαδή τα μεγαλύτερα σκάφη μεταφοράς LNG που υπάρχουν αυτή τη στιγμή. Ωστόσο, το έργο που ξεχωρίζει είναι η προσθήκη μίας τρίτης δεξαμενής στις εγκαταστάσεις, χωρητικότητας 95.000 κυβικών μέτρων. 

 Με την προσθήκη, η εγγυημένη χωρητικότητα της Ρεβυθούσας θα αυξηθεί στα 7 δισεκατομμύρια κυβ. μέτρα. Με δεδομένο πως τα 2 δισ. είναι αρκετά για να καλύψουν την ελληνική αγορά, τα εναπομείναντα 5 δισεκατομμύρια προορίζονται για εξαγωγή στις όμορες χώρες. Είναι χαρακτηριστικό πως η συγκεκριμένη ποσότητα αντιστοιχεί στο 1/3 της κατανάλωσης των βαλκανικών αγορών. 

 Προς την ίδια κατεύθυνση αναμένεται να συμβάλει και το πλωτό τέρμιναλ LNG στην Αλεξανδρούπολη, της εταιρείας Gastrade του ομίλου Κοπελούζου, η υλοποίηση του οποίου εκτιμάται πως θα «κλειδώσει» εντός του 2018, με την είσοδο στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας με 20% της βουλγαρικής Bulgarian Energy Holding, καθώς και ενός ακόμη ιδιώτη επενδυτή, από τις ΗΠΑ ή την Ευρώπη. Το τέρμιναλ θα διαθέτει αποθηκευτικούς χώρους 170.000 κυβικών μέτρων και θα συνδέεται με αγωγό με το εθνικό σύστημα φυσικού αερίου, για να αποτελέσει το τέταρτο σημείο εισαγωγής φυσικού αερίου στη χώρα μας και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. 

 Το έργο αυτό θα λειτουργεί συμπληρωματικά με τον διασυνδετήριο αγωγό αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB), ο οποίος θα ξεκινήσει να κατασκευάζεται το πρώτο εξάμηνο του 2018, σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις της Τεμενούζκα Πέτκοβα, υπουργού Ενέργειας της Βουλγαρίας. Το σημείο εισόδου του αγωγού θα βρίσκεται στην Κομοτηνή και εξόδου στη Stara Zagora στη Βουλγαρία. Τέλος, ομαλά θα συνεχιστεί και το έργο κατασκευής του ΤΑΡ ώστε οι πρώτες παραδόσεις φυσικού αερίου να ξεκινήσουν το 2020. 

   Οι έρευνες για υδρογονάνθρακες  Σημαντικές εξελίξεις αναμένονται το 2018 και στο μέτωπο της έρευνας υδρογονανθράκων στον ελληνικό χώρο, καθώς αρκετές θαλάσσιες και χερσαίες περιοχές της Δυτικής Ελλάδας θα βρεθούν στο «μικροσκόπιο» μεγάλων πολυεθνικών ομίλων, σε σύμπραξη με ελληνικές εταιρείες. Μέσα στους πρώτους μήνες της χρονιάς αναμένεται να κυρωθεί από τη Βουλή η σύμβαση για το μπλοκ 2, δυτικά της Κέρκυρας, ανάδοχος του οποίου είναι η κοινοπραξία των Total, Edison και ΕΛΠΕ. Με την κύρωση η κοινοπραξία αναμένεται να ξεκινήσει άμεσα την πρώτη φάση των ερευνών, η οποία θα διαρκέσει τρία χρόνια και περιλαμβάνει τη συγκέντρωση και επεξεργασία δισδιάστατων σεισμικών δεδομένων. 

 Τον δρόμο για την κύρωση από τη Βουλή αναμένεται να πάρουν φέτος και οι συμβάσεις παραχώρησης για τα τρία χερσαία οικόπεδα (Άρτα - Πρέβεζα, Βορειοδυτική Πελοπόννησος, Αιτωλοακαρνανία), ανοίγοντας τον δρόμο για τις έρευνες από τους ανάδοχους, δηλαδή τα ΕΛΠΕ στα δύο πρώτα μπλοκ και την κοινοπραξία της Energean με την ισπανική Repsol για το τρίτο. Έως το τέλος της άνοιξης θα ολοκληρωθούν οι δύο διεθνείς διαγωνισμοί που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη για τα τρία νέα θαλάσσια μπλοκ στη νοτιοδυτική Κρήτη, τη δυτική Κρήτη και το Ιόνιο. Ο διαγωνισμός για τα «οικόπεδα» στη νοτιοδυτική Κρήτη και τη δυτική Κρήτη προκλήθηκε έπειτα από την υποβολή ενδιαφέροντος από την κοινοπραξία των Total - ExxonMobil - ΕΛΠΕ, ενώ η αντίστοιχη διαδικασία για το «οικόπεδο» στο Ιόνιο Πέλαγος, το οποίο βρίσκεται βόρεια της Κεφαλλονιάς και δυτικά της Λευκάδας, ξεκίνησε έπειτα από αίτημα της Energean Oil & Gas. Παράλληλα, η Energean Oil & Gas σχεδιάζει εντός του 2018 γεωτρήσεις τόσο στα κοιτάσματα Πρίνου και Βόρειου Πρίνου, όσο και στο κοίτασμα Έψιλον. 

   Ένας στους τρεις Έλληνες δεν θερμαίνεται επαρκώς  Περίπου 1 στους 3 Έλληνες δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να θερμανθεί επαρκώς, καθώς σε έρευνα της Eurostat το 29,1% των συμμετεχόντων από τη χώρα μας απάντησε πως δεν διαθέτει τα απαραίτητα χρήματα για να εξασφαλίσει θερμική άνεση στην κατοικία του. Το συγκεκριμένο ποσοστό κατατάσσει την Ελλάδα στην τρίτη χειρότερη θέση, καθώς ακόμη μεγαλύτερα μερίδια καταγράφηκαν μόνο στη Λιθουανία (29,3%) και τη Βουλγαρία (39,2%). 

 Πρόκειται για την τελευταία ετήσια έρευνα της Eurostat, με δεδομένα που αφορούν το 2016, σύμφωνα με την οποία σε πανευρωπαϊκό επίπεδο το 9% των κατοίκων της Ε.Ε. αδυνατεί να εξασφαλίσει επαρκή θέρμανση. Το πρόβλημα είναι οξύτερο στις χώρες που επλήγησαν περισσότερο από την οικονομική κρίση, αφού αμέσως μετά τη χώρα μας ακολουθούν η Κύπρος (24,3%), η Πορτογαλία (22,5%) και η Ιταλία (16,1%), παρά το γεγονός ότι πρόκειται για τρία μεσογειακά κράτη, με σχετικά ήπιους χειμώνες. Στον αντίποδα, μόλις σε ποσοστό 0,6% οι Ελβετοί δήλωσαν πως δεν διαθέτουν τα χρήματα για να ζεσταθούν επαρκώς, ένα ποσοστό που κατατάσσει τη χώρα στην τελευταία θέση. Αμέσως παραπάνω βρίσκεται η Νορβηγία (0,9%) και το Λουξεμβούργο (1,7%). 

 Με βάση τα ετήσια αποτελέσματα της Eurostat, η οικονομική κρίση στη χώρα μας άρχισε να αυξάνει αισθητά την ενεργειακή φτώχεια από το 2011, όταν το ποσοστό των Ελλήνων που δεν μπορούν να θερμανθούν επαρκώς έφτασε το 18,6%. Από τότε, το συγκεκριμένο νούμερο αυξανόταν συνεχώς για μία τριετία, αγγίζοντας το 26,1% το 2012, το 29,5% το 2013 και το 32,9% το 2014. Την επόμενη χρονιά μειώθηκε ελαφρώς, στο 29,2%, όπου και σταθεροποιήθηκε. 

   Άνοιξε ο δρόμος των δημοπρασιών για τις ΑΠΕ  Μέσα στο 2018 θα αδειοδοτηθούν τα πρώτα φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα με το νέο καθεστώς στήριξης των ΑΠΕ, το οποίο προβλέπει την αποζημίωση των έργων μέσω προσαύξησης επί της αγοραίας τιμής (feed in premium), την οποία θα εξασφαλίζουν συμμετέχοντας σε μειοδοτικούς μηχανισμούς. Μάλιστα, μόλις χθες ανακοίνωσε η Κομισιόν πως ενέκρινε τον μηχανισμό δημοπρασιών που έχει θεσπίσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Έτσι, άνοιξε ο δρόμος για τη διενέργεια των πρώτων διαγωνισμών, έπειτα από την πιλοτική ανταγωνιστική διαδικασία για φωτοβολταϊκά πάρκα συνολικής ισχύος 40 MW, που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2016. 

 Ο μηχανισμός αφορά αιολικά πάρκα ισχύος άνω των 3 ΜW και φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις με ισχύ ανώτερη ή ίση των 500 kW, αφού τα μικρότερα έργα όπως και οι εγκαταστάσεις των υπόλοιπων ΑΠΕ θα συνεχίσουν να εξαιρούνται από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες. Θα παραμείνει σε εφαρμογή μέχρι και το 2020 ώστε έως τότε, όπως προγραμματίζει το ΥΠΕΝ, να αδειοδοτηθούν έργα 1.300 MW. Έτσι, μέσα στην τριετία θα πραγματοποιηθούν διαγωνισμοί αποκλειστικά για αιολικά πάρκα, συνολικής ισχύος 300 MW, καθώς και αποκλειστικά για φωτοβολταϊκά, επίσης συνολικής ισχύος 300 MW. Παράλληλα, θα διενεργηθούν κοινές ανταγωνιστικές διαδικασίες, δηλαδή και για τις δύο ΑΠΕ, συνολικής ισχύος 400 MW. Επίσης, ειδικά για την αιολική ενέργεια, προβλέπονται και διαγωνισμοί «site specific», δηλαδή για συγκεκριμένες περιοχές όπου υπάρχουν νέες ηλεκτρικές διασυνδέσεις και έχουν διαθέσιμη «ελεύθερη» χωρητικότητα για τη μεταφορά της παραγόμενης ενέργειας. Τέτοιες περιοχές είναι οι Κυκλάδες, όπως και τα σημεία που διατρέχει η διασύνδεση Πολυπόταμος - Νέα Μάκρη, στις οποίες θα εγκατασταθούν έργα συνολικής ισχύος 300 MW. 

 Όσον αφορά τον αριθμό και την κατηγορία των διαγωνισμών που θα διεξαχθούν την τρέχουσα χρονιά, σαφής εικόνα θα υπάρχει τον Φεβρουάριο, με την έκδοση υπουργικής απόφασης που θα εξειδικεύει την εφαρμογή του μηχανισμού. Ήδη πάντως είναι δεδομένο πως δεν πρόκειται μέσα στο 2018 να διεξαχθούν «μικτές» ανταγωνιστικές διαδικασίες, ενώ θεωρείται απίθανο να πραγματοποιηθούν και διαγωνισμοί «site specific». Έτσι, το νέο καθεστώς στήριξης των ΑΠΕ αναμένεται να κάνει «ποδαρικό» φέτος με διαγωνισμούς αποκλειστικά για αιολικά έργα συνολικής ισχύος 100 MW, και αποκλειστικά για φωτοβολταϊκά με την ίδια συνολική ισχύ. 

   Μέτρα για τόνωση του ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας  Κοινούς κανόνες στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, μεταξύ των οποίων και τον ελεύθερο καθορισμό των τιμών από τον πάροχο, αλλά με παράλληλη προστασία των φτωχότερων νοικοκυριών, εισάγει η νέα αναθεωρημένη οδηγία, που βρίσκεται σε τελική ευθεία πριν από την υιοθέτηση. Στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας, τον προηγούμενο μήνα, επιτεύχθηκε γενική προσέγγιση, δηλαδή κοινή θέση των «28», σε σχέση με την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ τώρα θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις με την Ευρωβουλή (διαδικασία συναπόφασης). 

 Σύμφωνα με την κοινή θέση του Συμβουλίου, η οποία βασίζεται στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στη μελλοντική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας οι πάροχοι θα είναι σε θέση να καθορίζουν τις τιμές ελεύθερα. Αυτό εκτιμάται ότι θα περιορίσει τις στρεβλώσεις, θα τονώσει τον ανταγωνισμό και θα οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές λιανικής, αναφέρεται στην απόφαση, ωστόσο τα κράτη-μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να ρυθμίζουν τις τιμές προσωρινώς, προκειμένου να βοηθήσουν και να προστατεύσουν νοικοκυριά που αποτελούν ενεργειακά φτωχούς ή ευάλωτους καταναλωτές. Θα δημιουργηθούν ορισμένες διασφαλίσεις σχετικά με την αγορά, ώστε να αποφεύγονται οι διεπιδοτήσεις και οι διακρίσεις σε βάρος συμμετεχόντων στην αγορά, εξασφαλίζοντας ότι δεν υπάρχουν στρεβλώσεις στη (διασυνοριακή) λειτουργία της αγοράς χονδρικής. 

 Επιπροσθέτως, τα κράτη-μέλη θα εξασφαλίσουν ότι το εθνικό ρυθμιστικό πλαίσιο παρέχει τη δυνατότητα στους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας να προσφέρουν σύμβαση δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας. Προτείνοντας τις εν λόγω συμβάσεις και άλλα εργαλεία, όπως είναι οι έξυπνοι μετρητές, οι πελάτες θα έχουν μεγαλύτερη δύναμη και θα συμμετέχουν πιο ενεργά στην αγορά. Η συμφωνία περιλαμβάνει ειδικούς κανόνες για την εγκατάσταση έξυπνων μετρητών, οι οποίοι είναι συσκευές για τη μέτρηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας σε πραγματικό χρόνο. 

 Οι ισχύοντες σήμερα κανόνες της αγοράς συχνά δεν επιτρέπουν στους καταναλωτές να επωφεληθούν από αυτές τις νέες ευκαιρίες. Παρότι οι καταναλωτές μπορούν να παράγουν και να αποθηκεύουν ηλεκτρική ενέργεια, καθώς και να διαχειρίζονται την ενεργειακή τους κατανάλωση ευκολότερα από ποτέ, ο υφιστάμενος σχεδιασμός της αγοράς λιανικής δεν τους επιτρέπει να επωφεληθούν πλήρως από τις δυνατότητες αυτές. 

 Στα περισσότερα κράτη-μέλη οι καταναλωτές έχουν μικρό ή μηδενικό κίνητρο να μεταβάλουν την κατανάλωσή τους. Η μεγαλύτερη διαφάνεια των σημάτων των τιμών σε πραγματικό χρόνο θα τονώσει τη συμμετοχή των καταναλωτών, είτε ατομικά είτε μέσω συγκέντρωσης, και θα καταστήσει το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας πιο ευέλικτο, διευκολύνοντας την ενσωμάτωση της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, επισημαίνεται στην κοινή θέση. Πέραν του ότι προσφέρουν μεγάλες δυνατότητες εξοικονόμησης ενέργειας για τα νοικοκυριά, οι τεχνολογικές εξελίξεις σημαίνουν ότι οι συσκευές και τα συστήματα, όπως οι έξυπνες λευκές συσκευές, τα ηλεκτρικά οχήματα, η ηλεκτρική θέρμανση, ο κλιματισμός και οι αντλίες θερμότητας σε μονωμένα κτήρια και η τηλεθέρμανση και τηλεψύξη, μπορούν να ακολουθούν αυτόματα τις διακυμάνσεις των τιμών και, σε μεγάλη κλίμακα, να παρέχουν μια σημαντική και ευέλικτη συμβολή στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. Για να μπορέσουν οι καταναλωτές να επωφεληθούν οικονομικά από τις εν λόγω νέες ευκαιρίες, θα έχουν πρόσβαση σε κατάλληλα για τον σκοπό τους έξυπνα συστήματα, καθώς και σε συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας με δυναμική τιμολόγηση που συνδέεται με την αγορά άμεσης παράδοσης.