Σκουρλέτης: Οι στόχοι για τη διαμόρφωση ενός μακροπρόθεσμου ενεργειακού σχεδιασμού

 

Τους στρατηγικούς στόχους για την διαμόρφωση ενός οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμου μακροπρόθεσμου ενεργειακού σχεδιασμού για τη χώρα μας περιέγραψε από το βήμα της Βουλής ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Πάνος Σκουρλέτης, κατά τη διάρκεια των Προγραμματικών Δηλώσεων της κυβέρνησης.

Όπως είπε ο υπουργός στρατηγικός στόχος της κυβέρνησης στον ενεργειακό τομέα είναι ένα νέο δημοκρατικό ενεργειακό

μοντέλο με προτεραιότητα στις κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανάγκες σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Στην κατεύθυνση αυτή προκρίνεται η σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, η αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και ο κοινωνικά προσανατολισμένος σχεδιασμός της αύξησης διείσδυσης των ΑΠΕ.

Από την ομιλία του κ. Σκουρλέτη δεν έλειψε η ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, η οποία –σύμφωνα με τον ίδιο- αποκρούστηκε στο πλαίσιο της αναζήτησης εναλλακτικής λύσης, ενώ παράλληλα έκανε λόγο και για τη «Μικρή ΔΕΗ», προαπαιτούμενο το οποίο τελικά τέθηκε εκτός συζήτησης με τους δανειστές.

Επιπροσθέτως, ανακοινώθηκε η σύσταση Εθνικού Συμβουλίου Ενέργειας στο οποίο θα κληθούν να συμμετάσχουν όλοι οι φορείς του Τομέα και όλες οι κατηγορίες των καταναλωτών.

Στο θέμα των ελληνικών υδρογονανθράκων, ο υπουργός σημείωσε ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα, μετά από διαβούλευση με αρμόδιους επιστημονικούς φορείς, εταιρείες και τις τοπικές κοινωνίες, θα προωθηθεί ένα νέο, σύγχρονο, θεσμικό πλαίσιο που -μεταξύ άλλων- θα περιλαμβάνει τη θεσμοθέτηση κρατικής εταιρείας υδρογονανθράκων.

Για ακόμη μια φορά ο υπουργός Ενέργειας επανέλαβε ότι η διατήρηση της στρατηγικής θέσης του Δημοσίου στα ΕΛΠΕ θα επιτρέψει σε διεθνείς συνεργασίες, στη μετεξέλιξη της εταιρείας σε διεθνή ενεργειακή εταιρεία με αυξημένο εξαγωγικό προσανατολισμό και θα συμβάλει στην εθνική ενεργειακή στρατηγική. Ειδικότερα, «στη βάση της σημερινής διυλιστικής ικανότητας των ΕΛΠΕ, της τεχνολογικής υποδομής τους και της υψηλής τεχνογνωσίας του εργατικού δυναμικού τους μπορούν να προωθηθούν πολιτικές:

- περαιτέρω αξιοποίησης επενδύσεων για τη μεγαλύτερη καθετοποίηση των δραστηριοτήτων λιανικής εμπορίας και πετροχημικών με κλάδο διύλισης, με τη προσέλκυση μεγάλων και φερέγγυων διεθνών εταίρων.

- διαφοροποίησης διεθνών  πηγών προμήθειας καυσίμων και πρώτων υλών

- βελτίωσης της παραγωγικότητας της εταιρείας μέσω του εξορθολογισμού λειτουργικών δαπανών, μείωσης του χρηματοδοτικού κόστους, ενσωμάτωσης της καινοτομίας».

Τελειώνοντας την τοποθέτησή του, ο κ. Σκουρλέτης χαρακτήρισε εκτός πραγματικότητας τα όσα ακούστηκαν για τις Σκουριές κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, έστειλε μήνυμα στην αντιπολίτευση λέγοντας ότι δεν δίνει λάθος σήμα στο επενδυτικό κοινό η απόφαση της κυβέρνησης για το θέμα αυτό και κατέληξε λέγοντας «έχουμε λάβει εντολή για την προστασία του περιβάλλοντος, των εργαζομένων και της νομιμότητας».

Ολόκληρη η ομιλία του κ. Σκουρλέτη στη Βουλή έχει ως εξής:

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι

Εφαλτήριο για μια νέα αναπτυξιακή και παραγωγική προσπάθεια στη χώρα μας  δεν μπορεί παρά να είναι η διαμόρφωση μιας νέας ενεργειακής πολιτικής.

Στρατηγικός μας στόχος είναι η διαμόρφωση ενός οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμου μακροπρόθεσμου ενεργειακού πλάνου και η υιοθέτηση μίας νέας δομής και ενός νέου μοντέλου λειτουργίας της ενεργειακής αγοράς που θα έχει ως προτεραιότητα τα νοικοκυριά, τη στήριξη των μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων μέσω εξασφάλισης ανταγωνιστικού κόστους ενέργειας και την προώθηση ενεργειακών επενδύσεων με πολλαπλασιαστικό αντίκτυπο στην οικονομία.

Η διαμόρφωση μιας νέας ενεργειακής πολιτικής, που να λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις διεθνείς τάσεις και εξελίξεις, αλλά και τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, είναι άμεση προτεραιότητα αλλά και προϋπόθεση για την επανεκκίνηση της οικονομίας, την παραγωγική ανασυγκρότηση, την ανταγωνιστικότητα, τη στήριξη της απασχόλησης και την κοινωνική συνοχή.

Στο πλαίσιο αυτό, θα εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια ώστε να ενταχθούν σε αυτή τη στρατηγική οι σχετικές δεσμεύσεις για μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στη συμφωνία, με την κατάλληλη εφαρμογή τους στην ελληνική πραγματικότητα και, όπου απαιτείται, με την εξεύρεση εναλλακτικών λύσεων και επιλογών. Στη διαδικασία αυτή, θα επιμείνουμε ότι η οποιαδήποτε απελευθέρωση της αγοράς στη βάση των  Ευρωπαϊκών Οδηγιών, δεν θα έχει πραγματικό όφελος εάν δεν εξασφαλίζει επενδύσεις για την ασφάλεια εφοδιασμού και εάν δεν παρέχει καλύτερες υπηρεσίες αλλά και φθηνότερο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας προς τους πολίτες και την οικονομία.

Προς την κατεύθυνση αυτή, η διαμόρφωση ενός ορθολογικού και δίκαιου θεσμικού και ρυθμιστικού πλαισίου είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την αποδοτική λειτουργία της αγοράς ενέργειας και τη στήριξη της οικονομίας.

Η κρίση του προηγούμενου αναπτυξιακού προτύπου, που οδήγησε και στη κρίση χρέους, παροξύνθηκε την πενταετία του μνημονίου οδηγώντας στη μείωση της κατανάλωσης και της ενεργειακής ζήτησης. Μέσα σε αυτό το κλίμα, μεθοδεύθηκαν πολιτικές ιδιωτικοποίησης με επίκεντρο τη ΔΕΗ και το Δίκτυο Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.

Το προηγούμενο πολιτικό σύστημα, με βάση τις ιδιοτελείς δεσμεύσεις και εξαρτήσεις του, δεν μπόρεσε να προσεγγίσει τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις, να επεξεργαστεί και να υλοποιήσει έναν σύγχρονο μακρόπνοο ενεργειακό σχεδιασμό. Η ανεξέλεγκτη και αγοραία ανάπτυξη της παραγωγικής υποδομής της ηλεκτρικής ενέργειας δημιούργησε τη σημερινή υπερεπάρκεια ισχύος παραγωγής και διαμόρφωσε μια ψευδεπίγραφη εγχώρια αγορά ενέργειας. Ενεργοποιήθηκαν ποικίλοι μηχανισμοί αποζημιώσεων, ενισχύσεων και εν τέλει εγγυημένων κερδών για ένα κρατικοδίαιτο ιδιωτικό τομέα παραγωγής και διάθεσης στην αγορά ενέργειας.

Η ενίσχυση του μεριδίου Φυσικού Αερίου στο ενεργειακό μίγμα αντί να διοχετευτεί στην άμεση καύση, στη βιομηχανία και στα νοικοκυριά, χρησιμοποιήθηκε στην παραγωγή ηλεκτρισμού στις μονάδες ΦΑ των ιδιωτών παραγωγών επιβαρύνοντας το ενεργειακό κόστος με τις αντίστοιχες κοινωνικές συνέπειες. Ταυτόχρονα ο τρόπος που αναπτύχθηκαν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), που αποτέλεσαν μία ακόμη αναπτυξιακή «μεγάλη ιδέα», τις μετέτρεψε σε παράγοντα επιβάρυνσης του γενικού ενεργειακού κόστους και ιδιωτικής χειραγώγησης της αγοράς.

Η χώρα λοιπόν παραμένει μέχρι σήμερα σε συνθήκες ενός αντιφατικού και αβέβαιου ενεργειακού τοπίου  με ένα ασταθές και μεταβαλλόμενο ενεργειακό μίγμα καυσίμου, χωρίς κανέναν απολύτως ενεργειακό σχεδιασμό. H προσαρμογή του εγχώριου ενεργειακού συστήματος στα ευρωπαϊκά δεδομένα δεν έχει γίνει δυνατή μέχρι σήμερα με ευθύνη του παλιού πολιτικού συστήματος. Η όποια εναρμόνιση της εγχώριας αγοράς στα ευρωπαϊκά πρότυπα, όπως αυτά έχουν ορισθεί από την ευρωπαϊκή πολιτική της τρίτης δέσμης μέτρων και του Target model, παραμένει υπό την ομηρία ιδιοτελών ιδιωτικών συμφερόντων της κρατικοδίαιτης επιχειρηματικότητας.

Στρατηγικός στόχος της κυβέρνησης στον ενεργειακό τομέα είναι ένα νέο δημοκρατικό ενεργειακό μοντέλο με προτεραιότητα στις κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανάγκες σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Στην κατεύθυνση αυτή προκρίνεται η σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, η αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και ο κοινωνικά προσανατολισμένος σχεδιασμός της αύξησης  διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Κατά τη περίοδο της προηγούμενης κυβέρνησης

§  Παρά τις προαναφερθείσες δυσκολίες, την έλλειψη ρευστότητας και την υπερχρέωση της ενεργειακής αγοράς, πάρθηκαν μέτρα αντιμετώπισης των ελλειμμάτων και ρυθμίστηκαν οφειλές οικιακών καταναλωτών και επιχειρήσεων προς τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού.

§  Επανατροφοδοτήθηκαν με ηλεκτρικό ρεύμα εκατοντάδες χιλιάδες άποροι πολίτες. Χορηγήθηκαν γενναίες ρυθμίσεις οφειλών από τη νέα Διοίκηση της ΔΕΗ σε εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις, καθώς και σημαντικές εκπτώσεις τιμολογίων.

§  Ακυρώθηκαν οι αυξήσεις στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος, που είχαν προωθηθεί εν κρυπτώ από την απελθούσα συγκυβέρνηση,

§  Σε συνεργασία με τη ΔΕΠΑ, μειώθηκαν σημαντικά, κατά τουλάχιστον 16%,  οι τιμές φυσικού αερίου. 

§  Πάγωσαν οι αυξήσεις στα ρυθμιζόμενα τιμολόγια των δικτύων

§  Τέθηκαν οι βάσεις για την κατασκευή του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού που θα μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο, μέσω της ελληνικής επικράτειας, στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Υπεγράφη μεταξύ της ελληνικής και ρωσικής κυβέρνησης,  Μνημόνιο Συνεργασίας για την κατασκευή και λειτουργία του αγωγού.

Με σκληρή διαπραγμάτευση, μετά από μεγάλη προετοιμασία, αποκρούστηκε εκτός των άλλων η άμεση ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, ενώ η πρόταση της κυβέρνησης καταγράφηκε στη συμφωνία στα πλαίσια της αναζήτησης εναλλακτικής λύσης.

Το ρητό χρονοδιάγραμμα διαχωρισμού και ιδιωτικοποίησης της «Μικρής ΔΕΗ», που επανέφεραν με επιμονή οι δανειστές και τα εγχώρια συμφέροντα, και που είχε νομοθετήσει και δρομολογήσει η κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, τέθηκε εκτός συζήτησης και ακυρώθηκε.

Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των διαφόρων μηχανισμών που θα ρυθμίζουν κανονιστικά την παραγωγή και προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος, στη βάση των γενικών πολιτικών ενέργειας της Ε.Ε., παραμένουν ανοιχτά πεδία διαπραγμάτευσης και διεκδίκησης για τη διασφάλιση της ενέργειας ως κοινωνικού αγαθού και αναπτυξιακού μεγέθους με αποφασιστικό δημόσιο έλεγχο της οργάνωσης και διαχείρισης του  όλου συστήματος.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι

• Το διεθνές ενεργειακό  περιβάλλον δεν εξαντλείται στα όρια της ΕΕ. Στη βάση της ιδιαίτερης γεωπολιτικής θέσης της χώρας επιβάλλεται ένα συνεκτικό και μακρόπνοο σχέδιο στρατηγικής  που θα έχει ως στόχο την Ενεργειακή Κυριαρχία της χώρας, με πλουραλισμό ενεργειακών πηγών, συνεργασιών και εταιρικών συμμαχιών. Η κυβερνητική πρόταση φιλοδοξεί να αξιοποιηθεί η θέση της χώρας στο διεθνές ενεργειακό πεδίο ως βάση επενδύσεων.   

• Για τη συνολική οργάνωση του ενεργειακού πεδίου είναι απαραίτητη η χάραξη αλλά και η υλοποίηση Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής εναρμονισμένης και με τις γενικές πολιτικές της Ε.Ε. αλλά κυρίως  προσαρμοσμένης στις οικονομικές, κοινωνικές, παραγωγικές, γεωφυσικές  και γεωπολιτικές ιδιαιτερότητες της χώρας μας. Για το σκοπό αυτό θα συστήσουμε Εθνικό Συμβούλιο Ενέργειας στο οποίο θα κληθούν να συμμετάσχουν όλοι οι φορείς του Τομέα και όλες οι κατηγορίες των καταναλωτών.

• Ο τομέας των ΑΠΕ είναι στρατηγικής σημασίας για τη χώρα μας, παράγοντας που εναρμονίζεται με τη γενικότερη Ευρωπαϊκή πολιτική. Η αξιοποίηση του εγχώριου δυναμικού των στην ΑΠΕ συμβάλλει στη διαφοροποίηση του εθνικού ενεργειακού μίγματος, στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και στη συμμετοχή της στην προστασία του κλίματος.

• Προκρίνεται η διαμόρφωση ενός πλουραλιστικού στις μορφές του κοινωνικού / δημόσιου τομέα παραγωγής ενέργειας με πυρήνα την ΔΕΗ (προστατευμένη από πρακτικές ιδιωτικοποίησης). Στα επιβαλλόμενα πλαφόν παραγωγής και διανομής Η.Ε. που προβλέπονται από τη συμφωνία ώστε να δημιουργηθεί τεχνητά χώρος  σε ιδιώτες, οφείλουμε να σχεδιάσουμε τους θεσμικούς και χρηματοδοτικούς όρους για τη σύσταση βιώσιμων εταιρικών σχημάτων με κοινωνική συνεργατική συγκρότηση – συσχετισμένα πχ με την ενεργειακή αυτονομία επιλεγμένων νησιών, τις τεχνολογίες ΑΠΕ η υβριδικών συστημάτων. Ακόμα και μορφές συμπράξεων η και πραγματικών ιδιωτικών παραγωγικών επενδύσεων, αυτοπαραγωγής βιομηχανικών μονάδων και συστάδων αγροτικής παραγωγής μπορούν να αμβλύνουν τις επιπτώσεις από τον επιβεβλημένο με ποσοστά «ανταγωνισμό».

• Καθοριστικός παράγοντας της ενεργειακής μας πολιτικής και στρατηγικής είναι η εξοικονόμηση ενέργειας και η ριζική αλλαγή του σημερινού ενεργειακού ισοζυγίου. Η δημόσια  κατάρτιση ενός προγράμματος επενδύσεων στην εξοικονόμηση ενέργειας θα συντελέσει στη μείωση του ενεργειακού κόστους, στην προστασία του περιβάλλοντος, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών, στη δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας με την επαναδραστηριοποίηση μεγάλου αριθμού μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κατασκευαστικού κλάδου. Απαιτείται η μεταρρύθμιση των συστημικών πρακτικών εξοικονόμησης ενέργειας σε κοινωνική πολιτική που αξιοποιεί το σε αργία επιστημονικό δυναμικό και τις γνώσεις του, δημιουργεί θέσεις ειδικευμένης εργασίας και προσανατολίζεται στη μικρή κλίμακα με εμβρυουλκό τις δημόσιες υποδομές. Στη μεγάλη κλίμακα απαιτείται η μεσοπρόθεσμη αντικατάσταση με οικονομοτεχνικά κριτήρια των παλαιών ρυπογόνων λιγνιτικών μονάδων με σύγχρονες πολύ καλύτερου βαθμού απόδοσης και αντιρρυπαντικής τεχνολογίας.

• Απαιτείται εκ των πραγμάτων η ανασυγκρότηση των «ανεξαρτήτων» αρχών ώστε να ενισχυθεί ο ανεξάρτητος και υπέρ του δημοσίου συμφέροντος, ρόλος τους. Να αναστραφεί η μέχρι τις μέρες μας επίκληση κανόνων απελευθέρωσης της αγοράς για την πριμοδότηση ιδιωτών, σε αυστηρό έλεγχο τιμών, λειτουργιών προσφοράς και παραγωγής με στόχο τη μείωση του γενικού κόστους και των τιμών. Στόχος είναι η  ένταξη τους σε μια δημόσια ενεργειακή πολιτική, που θα κατευθύνει και ελέγχει την αγορά σε πρακτικές που θα είναι συμβατές με κοινωνικές ανάγκες έναντι της ενεργειακής φτώχειας και παραγωγικής αποδόμησης.  

• Η ανασύνταξη του ενεργειακού πεδίου μπορεί να απελευθερώσει το καθηλωμένο ερευνητικό δυναμικό της χώρας με δημόσιους όρους και κοινωνικά ωφέλιμα ερευνητικά αποτελέσματα. Μια συνεκτική στρατηγική παρέμβασης και σχεδιασμού στο ενεργειακό πεδίο οφείλει να αξιοποιήσει και να τροφοδοτήσει περαιτέρω τη δημόσια έρευνα σε κατευθύνσεις όπως: καθαρές τεχνολογίες άνθρακα, αποταμιευτήρες ενέργειας σε αυτόνομα συστήματα (νησιά / ΑΠΕ), υβριδικά συστήματα για την κάλυψη της  στοχαστικότητας των ΑΠΕ, τεχνολογίες  έξυπνων  δικτύων μετρητών. Μελέτες εφαρμογής δυνατοτήτων ανάπτυξης μονάδων μικρής έως μεσαίου μεγέθους ισχύος παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

•  Επιδίωξη και στόχος  της προτεινόμενης αναμόρφωσης της λιανικής αγοράς του ΦΑ, παραμένει η ταχύτερη δυνατή μείωση του ενεργειακού κόστους στη βιομηχανία και στην οικιακή κατανάλωση, η αύξηση της χρήσης του ΦΑ με άμεση καύση και η διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας. Η αύξηση της διασύνδεσης σε  περιφερειακό και Ευρωπαϊκό επίπεδο, η  επαναδιαπραγμάτευση των υφισταμένων συμβάσεων με στόχο τη μείωση των τιμών. Η επέκταση της χρήσης του ΦΑ σε περισσότερες περιοχές της χώρας μαζί με τη  διασφάλιση  της δυνατότητας των καταναλωτών να επιλέγουν προμηθευτή, οδηγούν σε εκλογίκευση των τιμών  με στόχο να προσεγγίσουν το μέσο Ευρωπαϊκό επίπεδο και οι μειωμένες  τιμές του ΦΑ να φτάσουν στους τελικούς καταναλωτές.

•  Ολοκληρώνεται η διευθέτηση των ανοικτών θεμάτων σχετικά με τον αγωγό ΤΑΡ προκειμένου να διασφαλισθούν σε νέα βάση τα κατά το δυνατόν μεγαλύτερα οφέλη τόσο δημοσιονομικά όσο και για τις τοπικές κοινωνίες.

•  Η διατήρηση της στρατηγικής θέσης του Δημοσίου στα ΕΛΠΕ επιτρέπει διεθνείς συνεργασίες, τη μετεξέλιξη της εταιρείας σε διεθνή ενεργειακή εταιρεία με αυξημένο εξαγωγικό προσανατολισμό και τη συμβολή της εταιρείας στην Εθνική Ενεργειακή Στρατηγική. Στη βάση της σημερινής διυλιστικής ικανότητας των ΕΛΠΕ, της τεχνολογικής υποδομής τους και της υψηλής τεχνογνωσίας του εργατικού δυναμικού τους μπορούν να προωθηθούν πολιτικές:

- περαιτέρω αξιοποίησης επενδύσεων για τη μεγαλύτερη καθετοποίηση των δραστηριοτήτων λιανικής εμπορίας και πετροχημικών με κλάδο διύλισης, με τη προσέλκυση μεγάλων και φερέγγυων διεθνών εταίρων.

- διαφοροποίησης διεθνών  πηγών προμήθειας καυσίμων και πρώτων υλών

- βελτίωσης της παραγωγικότητας της εταιρείας μέσω του εξορθολογισμού λειτουργικών δαπανών, μείωσης του χρηματοδοτικού κόστους, ενσωμάτωσης της καινοτομίας.

- ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να κάνουμε στα ζητήματα ασφάλειας, που έχει γίνει σημαντικό έργο.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι

Κυριότερη όμως ενέργεια αποτελεί η χάραξη μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού, που δεν εφαρμόστηκε ποτέ με αξιοπιστία στη χώρα μας  όπου θα τίθενται οι αντικειμενικοί στόχοι και οι επιπτώσεις από την εφαρμογή τους  που είναι επιβεβλημένη.

Απαιτούνται για αυτό:     

• Η αποθήκευση ενέργειας

·         Γεωθερμία

Η αξιοποίηση της γεωθερμίας που είναι συνεχούς διαθεσιμότητας ΑΠΕ. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει μέχρι σήμερα ηλεκτροπαραγωγή γεωθερμικής προέλευσης.

• Η διαγωνιστική διαδικασία για την εκχώρηση των πεδίων αυτών για έρευνα και αξιοποίηση βρίσκεται σήμερα εν υπνώσει. Το θεσμικό πλαίσιο της χώρας είναι ικανοποιητικό και σύγχρονο για να προσελκύσει επενδύσεις στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής από γεωθερμικές πηγές, αλλά και για την αξιοποίηση πεδίων χαμηλότερων θερμοκρασιών για επιχειρηματικές δραστηριότητες όπως είναι η τηλεθέρμανση, ο γεωργικός και ο τουριστικός τομέας.

Σχετικά με τα  Δίκτυα και τις διασυνδέσεις

Η ανάπτυξη των διασυνδέσεων είναι καθοριστικής σημασίας στο Ευρωπαϊκό σύστημα(Internal Energy Market, Target Model) και στην ευρύτερη περιφέρεια της Βαλκανικής. Στο Ελληνικό σύστημα οι υφιστάμενες διασυνδέσεις (αν και η Ελλάδα είναι πολύ κοντά στο καθοριζόμενο 10%) δεν είναι πολύ ισχυρές και απαιτούνται νέες διασυνδέσεις που πρέπει να προωθήσει ο ΑΔΜΗΕ με τα προγράμματά του στα πλαίσιο προώθησης έργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος. Η διαθέσιμη μεταφορική ικανότητα είναι χαμηλή λόγω περιορισμών στα γειτονικά δίκτυα της Βαλκανικής.

Στο επίπεδο της Ε.Ε έχουν συμφωνηθεί δεσμευτικοί ενεργειακοί στόχοι για τα κράτη μέλη μέχρι το 2020, σε σχέση με τη διείσδυση των ΑΠΕ και τη μείωση των εκπομπών αερίων του φαινομένου του Θερμοκηπίου. Ως γνωστόν από το 2013 η ηλεκτροπαραγωγή επιβαρύνεται με το συνολικό κόστος εκπομπών, διότι έχει παύσει να ισχύει η δωρεάν διανομή δικαιωμάτων εκπομπών. Επιπροσθέτως η Ε.Ε επεξεργάζεται σχέδιο  αναδιάρθρωσης της πολιτικής της για τις εκπομπές του CO2 και από την 01/01/2015 όλες οι αγορές οφείλουν να πληρούν τα κριτήρια του «Μοντέλου στόχου» (Target model) με την εξαίρεση ορισμένων κρατών μελών μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα που δεσμεύεται να ολοκληρώσει την ένταξή της στο τέλος του 2017. Η αύξηση της αγοράς αερίων ρύπων θα προκαλέσει επίσης επιπρόσθετα προβλήματα στους  ρύπους κατά την παραγωγή  ενέργειας από τον λιγνίτη(προστίθεται προσεχώς μια νέα μονάδα, στη λιγνιτική παραγωγή, η Πτολεμαΐδα V) ενώ είναι  περίπου απαγορευτική η εισαγωγή  άνθρακα στην Ελλάδα.  Απαιτείται επομένως προσπάθεια διαπραγμάτευσης με την Επιτροπή (ETS) λόγω της μακράς δημοσιονομικής προσαρμογής  που εφαρμόζει η Ελλάδα.

• Για την περίοδο μέχρι το 2020 η ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική έχει καθορίσει το γνωστούς στόχους 20-20-20. Η Ελλάδα με το νόμο 3851/2010 καθόρισε συγκεκριμένους στόχους αναπτυξιακών και περιβαλλοντικών πολιτικών. Αύξηση του εθνικού στόχου συμμετοχής των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας στο 20%. Ο στόχος αυτός εξειδικεύεται σε 40% συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή, 20% σε θέρμανση και ψύξη, και 10% στις μεταφορές.

Σχετικά με τις Γεωπολιτικές εξελίξεις

Το κυοφορούμενο σχέδιο για τον νέο αγωγό ΦΑ  του λεγόμενου «Κεντρικού Διαδρόμου» που θα δημιουργηθεί με τη συμφωνία κρατών μελών της Ε.Ε της Νοτιοανατολικής Ευρώπης IGB (Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία και Ουγγαρία). Η υποστηριζόμενη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεργασία Ελλάδας-Ιταλίας-Αλβανίας για τη θέσπιση κατάλληλου κανονιστικού πλαισίου για την προώθηση του Ανδριατικού αγωγού/ΤΑΡ, με τον οποίο θα αυξηθούν οι ποσότητες ΦΑ από την περιοχή της Κασπίας που θα φτάνουν στην Ε.Ε, αλλάζουν τα γεωενεργειακά δεδομένα στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Ανάλογο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η νέα ελληνορωσική  πρωτοβουλία που βρίσκεται σε εξέλιξη για την επέκταση του αγωγού φυσικού αερίου Turkish Stream προς την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη μέσω της Ελλάδας, που θα ενισχύσει σημαντικά τη θέση της, ως χώρας  κόμβου και  διαμετακόμισης ενέργειας. 

Στοχεύουμε στη διασφάλιση της Ενεργειακής ασφάλειας

Η ενεργειακή ασφάλεια του εφοδιασμού πρέπει να αποτελεί τον μείζονα ενεργειακό στόχο της χώρας και προϋποθέτει:

- Διαφοροποίηση των πηγών και των προμηθευτών και διασφάλιση περισσοτέρων της μιας πηγών ενέργειας.

-  Αξιοποίηση, της νέας Ρωσικής πρωτοβουλίας, να επεκτείνει πέραν της Τουρκίας και μέσω Ελλάδας προς την Κεντρική Ευρώπη, τον υπό εκκόλαψη αγωγό ΦΑ 50 bcm,  Turkish Stream, με παράλληλη  προώθηση των ήδη προαποφασισμένων αγωγών φυσικού αερίου TAP και  IGB που θα καταστήσουν τη χώρα ενεργειακό κόμβο. 

- Στρατηγική για την καλύτερη χρήση και την αξιοποίηση και αποθήκευση του LNG καυσίμου που αποκτά στρατηγικό χαρακτήρα λόγω των διεθνών εξελίξεων ανάπτυξης της παγκόσμιας διακίνησης του (από ΗΠΑ, και Καναδά) καθώς και νέοι αποθηκευτικοί χώροι υποδοχής και κόμβοι και αγωγοί επεξεργασίας και διανομής του,   επέκταση υπαρκτών εγκαταστάσεων αποθήκευσης και αναζήτηση φυσικών υπόγειων αποθηκευτικών  χώρων του υπεδάφους.

- Ανάπτυξη αποθηκευτικών κόμβων (Hub ΦΑ) που ευνοούν την παράλληλη εισαγωγή από πολλές πηγές αερίου και υγραερίου, στην Ανατολική και Νότια Ευρώπη.

- Διαφάνεια στις ιδιωτικές Συμβάσεις ΦΑ που προκαλούν την άναρχη και κερδοσκοπική διατίμηση του ΦΑ.

Για την έρευνα Υδρογονανθράκων

• Η Έρευνα Υδρογονανθράκων βρίσκεται σε αρχικά στάδια και απόψεις που έχουν προβληθεί ακόμη και σε ανώτερο επίπεδο (πχ κατά την επίσκεψη Σαμαρά σε ΗΠΑ) για τεράστια κοιτάσματα, μόνο επικοινωνιακούς λόγους εξυπηρετούν. Μέχρι ν’ αποδειχθεί ότι υπάρχουν εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα ο δρόμος είναι μακρύς.

• Αναγνωρίζοντας την αξία του περιβάλλοντος, δραστηριότητες που σχετίζονται με τους υδρογονάνθρακες πρέπει να πραγματοποιηθούν αν πληρούνται και τηρούνται απολύτως οι σύγχρονοι κανονισμοί ασφαλείας και προστασίας του περιβάλλοντος.

• Σε σύντομο χρονικό διάστημα, μετά από διαβούλευση με αρμόδιους επιστημονικούς φορείς, Εταιρείες, αλλά και τις τοπικές κοινωνίες, θα προωθηθεί ένα νέο, σύγχρονο, θεσμικό πλαίσιο που μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει, τη θεσμοθέτηση κρατικής εταιρείας υδρογονανθράκων

Κύριες και  κύριοι συνάδελφοι

Αξιόπιστος χωρικός σχεδιασμός

Ο χωρικός σχεδιασμός, η χωροταξία, αποτελεί ίσως το πιο σημαντικό εργαλείο για την παραγωγική ανασυγκρότηση και ένα κρίσιμο εργαλείο πολιτικής για την άμβλυνση των ανισοτήτων σε όλες τις κλίμακες και την αναδιανομή της υπεραξίας που προκύπτει τοπικά και πολύ προσδιορισμένα στο χώρο από την άνιση εκμετάλλευση της γης και των πόρων. Είναι επίσης και εργαλείο για την διασφάλιση της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και των κοινών αγαθών και κληρονομιάς και κατά τούτο προσδιορίζεται και απ’ το Σύνταγμα ως υποχρέωση του Δημοσίου.

Επιδιώκουμε να ανασυγκροτήσουμε ένα νέο υπόδειγμα δημόσιου χωρικού σχεδιασμού δημοκρατικού, απλού και για το σύνολο του χώρου. Η αποκατάσταση της δημοκρατίας και της χωροκοινωνικής δικαιοσύνης περνά κατεξοχήν μέσα από τη διαπραγμάτευση με την κοινωνία για το μέλλον του χώρου και της χώρας. Και αυτό τον κρίκο διαπραγμάτευσης συνιστά ακριβώς ο χωρικός σχεδιασμός. Με το νέο υπόδειγμα ερχόμαστε να δώσουμε βοήθεια στο εγχείρημα της ανάπτυξης και της παραγωγικής ανασυγκρότησης τροφοδοτώντας τις πολιτικές της με τις απαραίτητες πληροφορίες και δεσμεύσεις που υποβάλλει ο χώρος, οι τόποι, οι κοινωνίες, τα οικοσυστήματα.

Επιδιώκουμε οι πολίτες και οι επενδυτές, να μπορούν να χτίζουν και να εκμεταλλεύονται την γη εκεί όπου επιτρέπεται για όλους, χωρίς εξαιρέσεις για ορισμένους, χωρίς πλαστά δικαιώματα δόμησης ή εκμετάλλευσης, χωρίς κατίσχυση του δικαιώματος του ισχυρότερου. Αυτό θα πει ασφάλεια δικαίου, ισονομία, οργανωμένο κράτος και προστασία περιβάλλοντος.

Οι προγραμματικές δεσμεύσεις

• Προχωράμε μετά από επιστημονική και κοινωνική διαβούλευση στην ουσιαστική αναθεώρηση της υφιστάμενης πολιτικής χωρικού σχεδιασμού και χρήσεων γης με άξονες την απλοποίηση των επιπέδων σχεδιασμού, τον εκδημοκρατισμό του με ενίσχυση της συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών και τον δημόσιο χαρακτήρα.

• Ολοκληρώνουμε την αναθεώρηση των Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης που έχουν βαρύνουσα σημασία για την οργάνωση του χώρου, μπορούν να συνθέσουν τις επιμέρους τομεακές κατευθύνσεις στον χώρο αμβλύνοντας έτσι τις συγκρούσεις χρήσεων, ενώ συνδέονται με τον αναπτυξιακό προγραμματισμό σε επίπεδο Περιφέρειας και το ΕΣΠΑ. Για την επίτευξη αυτού του στόχου κρίθηκε απαραίτητη και προωθείται η αναθεώρηση/ επαναπροσέγγιση των προβλεπόμενων από τα σχέδια κατευθύνσεων πολιτικής για τη χωρική ανάπτυξη και οργάνωση των περιφερειών.

• Μετά τον πρόσφατο ορισμό νέας διοίκησης στην ΕΚΧΑ ΑΕ, προωθείται η ολοκλήρωση του Κτηματολογίου σε όλη τη χώρα, μέσα από:

- την επίσπευση της ανάθεσης με διαφάνεια και ισονομία των μελετών κτηματογράφησης σε όλη τη χώρα.

- την προτεραιότητα στην ολοκλήρωση, ανάρτηση και κύρωση των Δασικών Χαρτών και η συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών για την παράλληλη ολοκλήρωση και κύρωση των γραμμών αιγιαλού με τον αναγκαίο επιστημονικό τρόπο. Η σωστή οριοθέτηση προστατευόμενων περιοχών, ακτών και ευαίσθητων οικοσυστημάτων είναι  παράλληλα πολιτική που εμπίπτει στην εθνική στρατηγική μας για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής.

• Από την ΕΚΧΑ ΑΕ, δίνεται επίσης έμφαση στην ανάπτυξη της εθνικής υποδομής γεωχωρικών δεδομένων. Στρατηγικός στόχος της πολιτικής της πολιτικής μας παραμένει ο κοινωνικός και οικολογικός μετασχηματισμός του παραγωγικού μοντέλου, η ουσιαστική ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στα προγράμματα για την βιώσιμη ανασυγκρότηση της οικονομίας. Η χώρα διαθέτει ένα μοναδικό φυσικό και οικιστικό περιβάλλον, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που προσδίδει αξία στο σύνολο της παραγωγικής διαδικασίας, για μια σειρά κλάδους της οικονομίας (τουρισμός, παραγωγή τροφίμων, μεταποίηση και βιομηχανία, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) και περιοχές της χώρας. Η καλή ποιότητα του περιβάλλοντος αποτελεί σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα και αποτελεί όρο για την ικανοποίηση βασικών αναγκών, ενώ βελτιώνει πολύπλευρα την ποιότητα ζωής όλων των κατοίκων.

Το υπόδειγμα βιώσιμης παραγωγικής ανασυγκρότησης που καταθέτει ο ΣΥΡΙΖΑ προς την κοινωνία βρίσκεται στον αντίποδα του μοντέλου υπερεκμετάλλευσης και αυθαιρεσίας που γνωρίσαμε. Θέτει στο επίκεντρό του την περιβαλλοντική προστασία, τη συμμετοχή των πολιτών, τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας. Επιδιώκει την αποκατάσταση των εργαλείων του δημόσιου σχεδιασμού που αποσαθρώθηκαν τα προηγούμενα χρόνια. Εστιάζει στην αξιοποίηση των διαθέσιμων ανανεώσιμων πόρων, στην εγχώρια επιστημονική γνώση και τις υπάρχουσες δυνατότητες για κοινωνική καινοτομία, ιδιαίτερα σε τοπικό επίπεδο.