Βερροιόπουλος: Στρατηγικός Στόχος του ΥΠΕΝ ο Βιώσιμος Μακροπρόθεσμος Εθνικός Ενεργειακός Σχεδιασμός

Στρατηγικός στόχος του υπουργείου Περιβάλοντος και Ενέργειας είναι η διαμόρφωση ενός οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμου μακροπρόθεσμου εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού, υπογράμμισε ο γενικός γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Μιχάλης Βερροιόπουλος, μιλώντας την Τρίτη στο ετήσιο συνέδριο του Ελληνο - Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου «Η Ώρα της Ελληνικής Οικονομίας».

Ο γγ του υπουργείου ανακοίνωσε την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος. Επιπλέον, αναφέρθηκε στη στρατηγική της κυβέρνησης για την ανάδειξη της χώρας σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο που περιλαμβάνει την επιτάχυνση των αγωγών ΤΑΡ και του ελληνοβουλγαρικού, καθώς και έργα όπως η κατασκευή σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Β. Ελλάδα.

Επίσης, είπε ότι οι ενεργειακές διασυνδέσεις στην περιοχή των Βαλκανίων, αλλά και οι δυνατότητες προμήθειας Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου από νέες πηγές όπως η Β. Αφρική ή ακόμη και οι ΗΠΑ, αναμένεται να τεθούν ψηλά στην ατζέντα των συζητήσεων στο πλαίσιο της επίσκεψης του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζον Κέρι τις επόμενες ημέρες στην Αθήνα.

Ακολουθούν σημεία της ομιλίας του κ. Βερροιόπουλου στο Συνέδριο:
«Κυρίες και κύριοι σύνεδροι

Θα ήθελα να ευχαριστήσω το επιμελητήριο για την πρόσκλησή του να συμμετάσχω στο ετήσιο συνέδριό του που στόχο έχει την ανταλλαγή απόψεων αναφορικά με τον προσανατολισμό της ελληνικής οικονομίας και της πατρίδας μας γενικότερα.

Είναι κοινός τόπος ότι η χώρα μας βρίσκεται μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις τις οποίες οφείλει να αντιμετωπίσει. Ζητούμενο είναι ένα καινούργιο παραγωγικό υπόδειγμα που θα μας οδηγήσει στην ανάπτυξη προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας, με σεβασμό στο περιβάλλον.
Πολύ σωστά συνεπώς οι διοργανωτές θέτουν στο επίκεντρο της συζήτησης την Ενέργεια και το κρίσιμο ερώτημα κατά πόσον η Ελλάδα μπορεί να καταστεί Ενεργειακός κόμβος για την Ευρώπη.  Σε αυτό το πλαίσιο θα προσπαθήσω να παρουσιάσω την πολιτική του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Αξίζει όμως εισαγωγικά να προσπαθήσουμε να αποτιμήσουμε σε αδρές γραμμές το
προφίλ της ενεργειακής κατανάλωσης της χώρας μας:
-  Η Ελλάδα είναι μια σχετικά ενεργοβόρα χώρα συγκριτικά με άλλες χώρες, * 2,1ΤΙΠ /κάτοικο (τόνοι ισοδύναμου πετρελαίου)(πριν την κρίση μάλιστα 2,8 ΤΙΠ, με μέσο όρο ΕΕ <1,8 ΤΙΠ),

- Έχει Υψηλό Κόστος Ενέργειας, * 25-30 δισ. ευρώ το χρόνο η το 17% του ΑΕΠ, (2.500 ευρώ ανά κάτοικο, εκ των οποίων τα 1.100 ευρώ αντιστοιχούν σε φόρους, τέλη, τέλη υπέρ τρίτων κλπ (συγκριτικά οι αντίστοιχοι ενεργειακοί φόροι, τέλη κλπ στην Γερμανία είναι 550 ευρώ/ ανά κάτοικο, με κατανάλωση μάλιστα 3,7 ΤΙΠ/Κάτοικο)

- Εισάγει πάνω από το 70% της ενέργειας (κυρίως πετρέλαιο, ΦΑ). * Αξίζει να σημειωθεί ότι μόλις το 12% της συνολικής ενέργειας που καταναλώνουμε ως χώρα παράγεται με (εγχώριο) λιγνίτη και 6% από συμβατικές ΑΠΕ (χωρίς τα καυσόξυλα)

- Μεγάλο ποσοστό κατανάλωσης αφορά τις μεταφορές, * 40% στην τελική κατανάλωση, δηλαδή εισαγόμενο πετρέλαιο)

- Μικρό ποσοστό κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας *(μόλις 27% επί της συνολικής τελικής κατανάλωσης) 

- Υψηλά ποσοστά εισαγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (πρόσφατα 15-30%)

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, στρατηγικός στόχος του ΥΠΕΝ είναι η διαμόρφωση ενός οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμου μακροπρόθεσμου εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού και η υιοθέτηση μιας νέας δομής της ενεργειακής αγοράς, στη βάση της προωθούμενης από την Ευρώπη «Ενεργειακής Ένωσης». Στόχος είναι η στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων με φθηνή ενέργεια και η προώθηση των ενεργειακών επενδύσεων με πολλαπλασιαστικό αντίκτυπο στην οικονομία και την κοινωνία.
Βασικές παραδοχές του Εθνικού Ενεργειακού Σχεδιασμού είναι:

1) Η Ασφάλεια και διαφοροποίηση του εφοδιασμού από  νέες  πηγές προμήθειας ενέργειας, με βάση τις διακηρυγμένες εθνικές, ευρωπαϊκές και γεωπολιτικές  δυνατότητες της χώρας.

2) Ο Τεχνολογικός εκσυγχρονισμός, οι καινοτομίες και η αποθήκευση ενέργειας.

3) Η Αποδοτικότητα, η εξοικονόμηση, η ορθολογική αξιοποίηση των εγχώριων πόρων και ο περιορισμός της ρύπανσης με μείωση της χρήσης του άνθρακα σύμφωνα με τους στόχους της ΕΕ.

4) Η Αλλαγή του μίγματος καυσίμου με προτεραιότητα στις ΑΠΕ.

Η πρώτη παραδοχή, που αφορά στην ασφάλεια και διαφοροποίηση του εφοδιασμού, αποτελεί όμως θεμέλιο και της προωθούμενης από την Ευρώπη Ενεργειακής Ένωσης, που σε συνδυασμό με την γεωπολιτική θέση της Ελλάδας καθιστά εφικτό το στόχο (και άρα απαντά θετικά στο ερώτημα) να καταστεί η χώρα μας ενεργειακός κόμβος στην ΝΑ Μεσόγειο και την Ευρώπη γενικότερα.

Απαιτείται προς τούτο η άσκηση μια πολύ-επίπεδης ενεργειακής πολιτικής που περιλαμβάνει την αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών, την αύξηση των διασυνδέσεων σε περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο, τον σχεδιασμό και την υλοποίηση νέων έργων, την ανάπτυξη αποθηκευτικών κόμβων και τερματικών σταθμών που ευνοούν την εισαγωγή από πολλές πηγές, όχι μόνο της Ανατολικής και Νότια Ευρώπης, αλλά και της Αμερικής. Τέλος την αξιοποίηση των εγχώριων πηγών ενέργειας με την προώθηση με όρους βιωσιμότητας και αειφορίας της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στον ελλαδικό χώρο.

Είναι γνωστή η έντονη κινητικότητα που καταγράφεται για την προμήθεια φυσικού αερίου και υγροποιημένου αερίου μέσω αγωγών του Νοτίου και Κεντρικού Διαδρόμου στην  Ελλάδα, τη Βουλγαρία, τα Βαλκάνια, με σαφή προσανατολισμό  και μακροπρόθεσμη στόχευση, την ενίσχυση της ασφάλειας του περιφερειακού σχεδιασμού φυσικού αερίου της  Νοτιοανατολικής  περιφέρειας που υστερεί σε υποδομές. Προωθείται ακόμα η προμήθεια, μεταφορά και εκμετάλλευση υγροποιημένου αερίου από νέες πηγές ενέργειας της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, της Βόρειας Αφρικής, ακόμη και από τις ΗΠΑ. Είμαι σίγουρος ότι τα θέματα αυτά θα είναι ψηλά στην ατζέντα της επίσκεψης του Αντιπροέδρου των ΗΠΑ κου Κέρι στη χώρα μας.

Ο σχεδιασμός αυτός επιδιώκει η Ελλάδα να αποκτήσει κεντρικό ρόλο ως περιφερειακός ενεργειακός κόμβος (Gas Trading hub) στην περιοχή με το συνδυασμό αγωγών φυσικού αερίου, όπως του Διαδριατικού αγωγού φυσικού αερίου (TAP), του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας - Βουλγαρίας (IGB) και τη προμήθεια υγροποιημένου αερίου στον τερματικό κόμβο αερίου (Hub) στην Βόρεια Ελλάδα (Καβάλα και Αλεξανδρούπολη). 

Στο πλαίσιο αυτό και παρά τις πρόσφατες εμπλοκές, θα πρέπει να ιδωθεί και ο υπό σχεδιασμό Ρωσοτουρκικός αγωγός φυσικού αερίου του Νοτίου Διαδρόμου. Στο προσκήνιο των σχεδιασμών επανέρχεται ακόμα και ο αγωγός του κεντρικού διαδρόμου μέσω Βουλγαρίας, Σερβίας, Ρουμανίας,
Ουγγαρίας, Αυστρίας.

Το πολυδιάστατο αυτό σχέδιο που όπως διαφαίνεται, ένα σημαντικό μέρος του είναι υλοποιήσιμο, θα συμβάλλει στον περιορισμό της ενεργειακής εξάρτησης της ευρωπαϊκής αγοράς από τη Ρωσία, και κυρίως θα λειτουργήσει ως νέος ενεργειακός κόμβος διαμετακόμισης ενεργειακών πρώτων υλών από τρίτες χώρες προς την Ευρώπη.

Προς την ίδια κατεύθυνση προωθείται και ένα άλλο μεγαλεπήβολο σχέδιο αγωγού αυτό του Νοτίου Διαδρόμου ή Eastmed, που θα ξεκινάει από την Αίγυπτο και μέσω του Ισραήλ, της Κύπρου θα καταλήγει στην Ελλάδα. Έχουν ήδη γίνει συνομιλίες με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το έργο χαρακτηρίζεται ως Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος και είναι ενταγμένο στη λίστα των έργων
προτεραιότητας.

Με βάση τα παραπάνω το ΥΠΕΝ εργάζεται για:
-  την Επιτάχυνση των ήδη προαποφασισμένων αγωγών φυσικού αερίου TAP και IGB. Μια οραματική προοπτική που σήμερα έχει πολλές πιθανότητες υλοποίησής της

-  Τη βέλτιστη αξιοποίηση και αποθήκευση υγροποιημένου αερίου που μπαίνει δυναμικά στην αγορά μετά από  τη διαφαινόμενη  ταχύρυθμη ανάπτυξη της παγκόσμιας διακίνησής του, μέσω της Ανάπτυξης τερματικών κόμβων (Hub) και αποθηκευτικών χώρων που ευνοούν την παράλληλη εισαγωγή από πολλές πηγές αερίου και υγραερίου, στην Ανατολική και Νότια Ευρώπη

-  Την κοινή αγορά, αποθήκευση και διαχείριση του ΦΑ σε περιφερειακό επίπεδο, για την αξιοποίησή του σε περιόδους κρίσεις ή για τη διασφάλιση των εισαγωγών ΦΑ, σε κράτη μέλη εξαρτώμενα από ένα προμηθευτή

-  Τη Διαφάνεια στις ιδιωτικές Συμβάσεις ΦΑ που προκαλούν την άναρχη, μονοπωλιακή και κερδοσκοπική διατίμηση του ΦΑ

Αναγνωρίζοντας την αξία του περιβάλλοντος, δραστηριότητες που σχετίζονται με τους υδρογονάνθρακες πρέπει να πραγματοποιηθούν αν πληρούνται και τηρούνται απολύτως οι σύγχρονοι κανονισμοί ασφαλείας και προστασίας του περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο αυτό είναι αναγκαία η ενίσχυση και ο εμπλουτισμός του υπάρχοντος νομικού πλαισίου με την θεσμοθέτηση των πιο πρόσφατων κανονισμών και οδηγιών για την περιβαλλοντική προστασία.

Η επέκταση της χρήσης του φυσικού αερίου σε περισσότερες περιοχές της χώρας μαζί με τη διασφάλιση της δυνατότητας των καταναλωτών να επιλέγουν προμηθευτή, οδηγούν σε εκλογίκευση των τιμών με στόχο να προσεγγίσουν το μέσο ευρωπαϊκό επίπεδο και οι μειωμένες τιμές του να φτάσουν στους τελικούς καταναλωτές.

Η αύξηση τέλος των διασυνδέσεων σε περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο θα ενισχύσουν τις προσπάθειες της χώρας για την επαναδιαπραγμάτευση των υφισταμένων συμβάσεων με στόχο τη μείωση των τιμών.

Ελπίζω με όλα τα παραπάνω να συνέβαλλα στο διάλογο που φιλοδοξεί αυτό το συνέδριο να προάγει και θα ήθελα για μια ακόμα φορά να ευχαριστήσω τους διοργανωτές για την ευκαιρία που μου έδωσαν να αναπτύξω το σχεδιασμό του Υπουργείου στην κατεύθυνση του να γίνει η χώρα μας ενεργειακός κόμβος για την Ευρώπη.

Σας Ευχαριστώ για την προσοχή σας.»