«Πόρτα» από ΕΕ στο ελληνικό αίτημα για δωρεάν ρύπους στον ηλεκτρισμό – Οι λόγοι

 

Αρνητική υποδοχή είχε σύμφωνα με πληροφορίες του Energypress το αίτημα που υποβλήθηκε την περασμένη εβδομάδα από τον υπουργό ΠΕΝ Π. Σκουρλέτη προς τον επίτροπο Ενέργειας Κανιέτε να συμπεριληφθεί η Ελλάδα στο κλαμπ των 10 κρατών μελών που έχουν εξαιρεθεί από την απαγόρευση χορήγησης δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων στην ηλεκτροπαραγωγή. Σύμφωνα με τις ίδιες

πληροφορίες κατέστη σαφές προς την ελληνική πλευρά, ότι είναι δύσκολο έως αδύνατο, να γίνει δεκτό το αίτημα για μια σειρά από λόγους που σχετίζονται τόσο με το τυπικό της διαδικασίας όσο και με την ουσία.  Έτσι με δεδομένες τις συνθήκες, τους όρους της οδηγίας αλλά και τους συσχετισμούς εντός της ΕΕ, το ούτως ή άλλως δύσκολο εγχείρημα, στο οποίο πρωτοστάτησε η ΔΕΗ και συμπαρατάχθηκε το σύνολο της ελληνικής ενεργοβόρου βιομηχανίας, θα πρέπει να θεωρείται ήδη «νεκρό».

Πάντως, ακόμη και εάν δεν υπήρχε η «πόρτα» από την πλευρά της ΕΕ, αυτή καθαυτή η εξαίρεση, εάν γινόταν αποδεκτή, δύσκολα θα ανταποκρινόταν στις υψηλές προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί για μείωση του λιγνιτικού κόστους παραγωγής και άρα για μείωση των τιμολογίων για τα νοικοκυριά και τη βιομηχανία. Όπως άλλωστε ρητά ορίζει η σχετική οδηγία, το όποιο όφελος προκύπτει για τα δικαιούχα κράτη μέλη, κατευθύνεται σε δράσεις για την βελτίωση της αποδοτικότητας και της μείωσης του αποτυπώματος του ενεργειακού συστήματος και όχι στη μείωση του κόστους του τελικού προϊόντος.

Τώρα το διπλό, ανυπέρβλητο όπως αποδεικνύεται, πρόβλημα που αντιμετωπίζει το ελληνικό αίτημα αφορά καταρχάς στο γεγονός ότι η απόφαση για την εξαίρεση έχει ληφθεί στο ανώτατο δυνατό επίπεδο, δηλαδή εγκρίθηκε σε Σύνοδο Κορυφής και άρα για να υπάρξει οποιαδήποτε αλλαγή θα πρέπει να περιληφθεί σε ατζέντα Συνόδου Κορυφής και να αποφασίσουν οι αρχηγοί κρατών. Τώρα η αλλαγή των κριτηρίων και ο υπολογισμός των δικαιούχων κρατών με βάση το έτος 2014 και όχι το 2013 όπως ισχύει, δημιουργεί διάφορες επιπλοκές που καθιστούν εξαιρετικά δύσκολη μια τέτοια απόφαση.

Ακόμη όμως και εάν προτεινόταν η εξαίρεση μόνο για την Ελλάδα υπάρχει μια δεύτερη σημαντική παράμετρος που αφορά στο λεγόμενο «ταμείο εκσυγχρονισμού» (modernization fund) ένα κονδύλι με συγκεκριμένους πόρους που πληρώνεται από τα 27 κράτη μέλη και το οποίο μοιράζονται τα 10 κράτη μέλη που έχουν κατακεφαλήν ΑΕΠ χαμηλότερο από το 60% του κοινοτικού μέσου όρου. Οι πόροι του συγκεκριμένου ταμείου, σε αντίθεση με τους ρύπους, που δεν επιβαρύνουν τον κοινοτικό προϋπολογισμό, είναι συγκεκριμένοι και μοιράζονται μεταξύ των δικαιούχων κρατών. Δηλαδή εάν μπει η Ελλάδα, μειώνονται οι πόροι για άλλα κράτη. Πως μπορεί λοιπόν, χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Λετονία και η Πολωνία να δεχθούν να μειωθούν τα δικά τους κονδύλια προκειμένου να εισέλθει και η Ελλάδα στο κλαμπ των δικαιούχων κατ’ εξαίρεση, είναι ένα πρόβλημα χωρίς λύση, υπό τις παρούσες συνθήκες.

Τι σημαίνει πραγματικά η εξαίρεση
Πάντως σε κάθε περίπτωση η κατ΄ εξαίρεση χορήγηση δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων, τουλάχιστον για την επόμενη περίοδο (2021 – 2030) γίνεται με συγκεκριμένους διαγωνιστικούς όρους ανταγωνιστικότητας και αποδοτικότητας και δεν είναι δεδομένο ότι ακόμη και εάν χορηγούταν η εξαίρεση, το όφελος θα πήγαινε στη ΔΕΗ. Και αυτό διότι με βάση την οδηγία, προβλέπεται διαγωνισμός μεταξύ των ηλεκτροπαραγωγών, οι οποίοι προτείνουν δικά τους προτζεκτ μείωσης του ανθρακικού αποτυπώματος και βελτίωσης του ενεργειακού συστήματος (πχ αιολικά, υδροηλεκτρικά, διασυνδέσεις) και με όρους απόδοσης (κόστος και εξοικονομούμενοι ρύποι) επιλέγεται ο ηλεκτροπαραγωγός που θα πάρει τα δωρεάν δικαιώματα και θα έχει το οικονομικό όφελος.

Είναι χαρακτηριστικό ότι κάποιες χώρες που δικαιούνται τα δωρεάν δικαιώματα έχουν επιλέξει να μην κάνουν χρήση.
Επίσης μια άλλη σημαντική παράμετρος του ζητήματος αφορά στο γεγονός ότι δεν χορηγούνται επιπλέον δικαιώματα εκπομπής, παρά μόνον από τα δικαιώματα που έχουν παραχωρηθεί σε κάθε κράτος μέλος προς δημοπράτηση, θα δοθούν κάποια δωρεάν σε ηλεκτροπαραγωγούς.
Εδώ βεβαίως εγείρεται και θέμα πιθανής αύξησης του κόστους για τους καταναλωτές λόγω αύξησης του ΕΤΜΕΑΡ, αφού τα δικαιώματα που θα παραχωρηθούν δωρεάν, θα φύγουν από το λογαριασμό ΑΠΕ του ΛΑΓΗΕ, όπου σήμερα κατευθύνονται τα έσοδα από τις δημοπρασίες.
Υπό αυτήν την έννοια, ίσως το αίτημα για την ελληνική εξαίρεση να ήταν εξαρχής τοποθετημένο σε λάθος βάση και πιθανόν η άρνηση της ΕΕ να έχει περιορισμένη τελικά επίπτωση…

πηγή energypress.gr