Ξεμπλοκαρει το Φραγμα της Μεσοχωρας. Ανακοινωνει την αδειοδοτηση του υδροηλεκτρικου της Μεσοχωρας ο Φαμελλος

  του Θοδωρή Καραουλάνη

 

Ήρθε η ώρα να «ξεμπλοκάρει» και να ολοκληρωθεί το υδροηλεκτρικό φράγμα της Μεσοχώρας. Όπως αποκάλυψε η Greenagenda την περασμένη εβδομάδα, η υπογραφή της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων

(ΑΕΠΟ) του μεγάλου υδροηλεκτρικού είναι θέμα ημερών. Και αύριο ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Σωκράτης Φάμελλος δίνει συνέντευξη τύπου για το θέμα.

Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια για να ξεμπλέξει το σημαντικό αυτό έργο, καθώς από το σχεδιασμό του ήταν συνδεδεμένο με την εκτροπή του Αχελώου, που ακυρώθηκε πολλές φορές από το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Όμως το έργο έχει κατασκευαστεί σε μεγάλο βαθμό και η προηγούμενη κυβέρνηση, μετά τις αποφάσεις του ΣτΕ, αποφάσισε να το απεμπλέξει από το έργο της εκτροπής και να λειτουργήσει ως αυτόνομο υδροηλεκτρικό έργο.

Αυτό έγινε εφικτό με την έγκριση, τον Σεπτέμβριο του 2014, από την Εθνική Επιτροπή Υδάτων και τον τότε Αναπληρωτή Υπουργό Περιβάλλοντος Νίκο Ταγαρά των Σχεδίων Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής των Υδατικών Διαμερισμάτων Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και Θεσσαλίας, που εκπονήθηκαν εκπονήθηκαν από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων. Στα Σχέδια Διαχείρισης εξετάζονται εναλλακτικές προσεγγίσεις για τη διαχείριση των νερών προκειμένου να αντιμετωπιστεί το έλλειμμα στη λεκάνη του Πηνειού. Κοινή παράμετρος είναι η εξοικονόμηση στη χρήση αρδευτικού νερού και η μείωση της αρδευτικής κατανάλωσης ανά στρέμμα στη Θεσσαλία. Με αυτήν την έγκριση των Σχεδίων Διαχείρισης το έργο της Μεσοχώρας απεμπλέκεται πλήρως, τόσο λειτουργικά όσο και τεχνικά, από τα έργα μεταφοράς νερού από τον άνω ρου του Αχελώου στη Θεσσαλία και αντιμετωπίζεται πλέον ως αμιγώς υδροηλεκτρικό έργο, το οποίο αξιοποιεί νερό του Αχελώου για την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας και το επαναφέρει στη φυσική κοίτη του ποταμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι το εν λόγω έργο είναι ώριμο κατά 95%.

Ακολούθησε, τον Νοέμβριο του 2014, η κατάθεση από τη ΔΕΗ της νέας Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το συγκεκριμένο έργο. Και χρειάστηκαν σχεδόν δυόμιση χρόνια συζητήσεων, διευκρινίσεων, προσαρμογών αλλά και διαλόγου με την τοπική κοινωνία και την αυτοδιοίκηση, ώστε να καταστεί εφικτό να προχωρήσει το έργο, με την απόφαση έγκρισης της ΜΠΕ που θα ανακοινώσει ο Σωκράτης Φάμελλος.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Greenagenda, το Υδροηλεκτρικό Έργο Μεσοχώρας βρίσκεται στον άνω ρου του ποταμού Αχελώου, κοντά στο χωριό Μεσοχώρα, και αποτελεί την πρώτη βαθμίδα αξιοποιήσεώς του. Το ΥΗΕ Μεσοχώρας έχει ισχύ 161,6 MW (2 μονάδες των 80 MW εκάστη και μία μικρή μονάδα 1,6 MW) και  η συνολική ετήσια παραγόμενη ενέργεια εκτιμάται σε περίπου 360 GWh. Η κατασκευή του Έργου άρχισε το 1986 και ουσιαστικά περατώθηκε τον Απρίλιο του 2001. Για την ολοκλήρωση του Έργου είναι απαραίτητη η κατασκευή των υπολειπόμενων εργασιών, που είναι απαραίτητο να γίνουν πριν την έμφραξη της Σήραγγας Εκτροπής και την έναρξη πλήρωσης του Ταμιευτήρα. Η δαπάνη του Έργου μέχρι το 2014 ανέρχεται στο ποσόν των 283.000.000 € περίπου.

Η σημαντική καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των εργασιών και την έναρξη λειτουργίας του ΥΗΕ Μεσοχώρας οφείλεται βασικά στο γεγονός ότι το Έργο ήταν συνδεδεμένο με τα Έργα Εκτροπής του ποταμού Αχελώου προς Θεσσαλία, οπότε οποιαδήποτε εμπλοκή των Έργων αυτών συμπαρέσυρε κάθε φορά και το ΥΗΕ Μεσοχώρας.

Παρά το γεγονός ότι το Έργο είναι ουσιαστικά αυτοτελές, αυτό εεξακολουθούσε μέχρι το 2014 να είναι συνδεδεμένο με το σχήμα της μερικής Εκτροπής του Αχελώου προς Θεσσαλία. Βάσει, λοιπόν, των αποφάσεων του ΣτΕ διακόπηκαν επί χρόνια όλες οι εργασίες για την ολοκλήρωση και λειτουργία του, με αποτέλεσμα να απαξιώνεται επένδυση περίπου 283.000.000 € μέχρι σήμερα και, επίσης, να στερείται η χώρα από μια παραγωγή 360 GWh καθαρής (πράσινης) ηλεκτρικής ενέργειας ανά έτος, αξίας που υπερβαίνει τα 25.000.000 €, ενώ δεν ωφελείται η χώρα και των πλεονεκτημάτων που τα μεγάλα Υδροηλεκτρικά Έργα προσφέρουν.

Το ΥΗΕ Μεσοχώρας, όπως βέβαια και τα άλλα Υδροηλεκτρικά Έργα, αποτελεί έργο πολλαπλής σκοπιμότητας, με τα ακόλουθα, πολύ σημαντικά, οφέλη:

• Εξασφαλίζει παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας  περίπου 360 GWh ετησίως.
• Συνεισφέρει στην εξασφάλιση επάρκειας παροχής ηλεκτρικής ενέργειας στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα της Χώρας και κυρίως στην κάλυψη της αυξημένης ζήτησης σε ώρες αιχμής και ιδίως το καλοκαίρι. Αυτό επιτυγχάνεται διότι τα Υδροηλεκτρικά Έργα, αφενός μεν σχεδιάζονται ως έργα αιχμής με μεγάλη εγκατεστημένη ισχύ και αφετέρου έχουν τη δυνατότητα να τίθενται αμέσως σε λειτουργία και να διασφαλίζουν την ετοιμότητα και ισορροπία του Συστήματος.
• Συμβάλλει στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, με αποτέλεσμα τον περιορισμό της κατανάλωσης των αποθεμάτων των στερεών καυσίμων της χώρας. Επιπλέον συμβάλλει στη μείωση των εισαγόμενων καυσίμων, με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση συναλλάγματος και τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας.
• Με την παραγωγή καθαρής υδροηλεκτρικής ενέργειας και υποκαθιστώντας ισοδύναμη παραγωγή από άλλες πηγές, συμβάλλει στον περιορισμό της εκπομπής ρύπων οξειδίων αζώτου, θείου και άνθρακος στην ατμόσφαιρα, με αντίστοιχα οικονομικά οφέλη.
• Συμβάλλει σημαντικά στην ικανοποίηση της Οδηγίας 2001/77/ΕΚ της 27ης Σεπτεμβρίου 2001 (Πράσινη Βίβλος), η οποία έχει κυρωθεί και από την Ελληνική Βουλή και αφορά στην προώθηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Σύμφωνα με την Οδηγία αυτή, θα πρέπει η Χώρα μας να αυξήσει το ποσοστό της παραγόμενης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε 20% μέχρι το 2020.
• Με τη σημαντική αποθηκευτική του ικανότητα των 250 εκατ. m3 νερού, συμβάλλει καθοριστικά στην αντιπλημμυρική προστασία των κατάντη περιοχών, καθώς επίσης παρέχει τη δυνατότητα ενίσχυσης της εξυπηρέτησης των αρδευτικών και υδρευτικών αναγκών από τα κατάντη λειτουργούντα έργα του Αχελώου.

Αντίθετα, η μη λειτουργία του Έργου, πέραν της μη εξασφάλισης των προαναφερόμενων οφελών, έχει ως αποτέλεσμα και την απώλεια εσόδων της τάξης των 25.000.000 € ανά έτος, έχουν δε απωλεσθεί από το 2001 έσοδα, που υπερβαίνουν  τα 300.000.000€.

Είναι ένα έργο όπως προαναφέρθηκε έτοιμο ουσιαστικά από το 2001, που μπορεί να συμβάλλει στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ικανής να καλύψει τις ανάγκες  π.χ  του νησιού της Κέρκυρας ή των νησιών Λέσβου και Χίου μαζί ή εναλλακτικά της περιοχής Περιστερίου στην Αττική.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα προαναφερόμενα, προκρίθηκε η απεμπλοκή του ΥΗΕ Μεσοχώρας από το συνολικό σχήμα της εκτροπής του Αχελώου προς Θεσσαλία, καθώς δεν είναι απαραίτητο να είναι συνδεδεμένο με αυτό, ώστε το Έργο να αντιμετωπισθεί ως αυτοτελές και να αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά (έκδοση ΚΥΑ ΕΠΟ) ανεξάρτητα από την πορεία των λοιπών Έργων του σχήματος εκτροπής και να καταστεί δυνατό να ολοκληρωθεί πλήρως και να λειτουργήσει το ταχύτερο δυνατόν. Αξίζει να σημειώσουμε ότι το 2014 το έργο θεωρήθηκε τόσο σημαντικό που η έγκριση των “Σχεδίων Διαχείρισης των Υδατικών Διαμερισμάτων Ηπείρου, Θεσσαλίας και Δυτικής Ελλάδας” ανακοινώθηκε από τον τότε Πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά στο Μέγαρο Μαξίμου, σε σύσκεψη των τότε Υπουργών Γιάννη Μανιάτη και Νίκου Ταγαρά.

 greenagenda.gr