ο κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ έως το 2028 ανακοίνωσε το Σεπτέμβριο του 2019 ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Συγκεκριμένα όλες οι λιγνιτικές μονάδες θα έχουν κλείσει ως το 2023, με εξαίρεση την Πτολεμαΐδα 5 που θα κλείσει το 2028. Πολλά χρόνια συζητείται η μετά- λιγνίτη εποχή, ωστόσο η απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη ήταν άμεση και έφερε απανωτές αντιδράσεις.
Οι πολίτες αντιδρούν στην απολιγνιτοποίηση ανάλογα με τις
γνώσεις τους για το θέμα και ανάλογα με την επίδραση που έχει η παύση του λιγνίτη στην εργασία τους. Οι άνθρωποι της πληροφόρησης και της ενημέρωσης παρακολουθούν τις εξελίξεις, ακούνε τις γνώμες των πολιτών και κατοπτεύουν πως επιδρά η απολιγνιτοποίηση στην οικονομία των νοικοκυριών. Οι δημοσιογράφοι είναι οι άμεσοι παραλήπτες των μηνυμάτων για την πορεία στη δίκαιη μετάβαση. Παράλληλα είναι γνώστες της πολιτικής διαπραγμάτευσης της αυτοδιοίκησης και του κράτους για την απολιγνιτοποίηση και έχουν μια σφαιρική αντίληψη του θέματος. Μιλήσαμε για τη δίκαιη μετάβαση με δημοσιογράφους που κατάγονται από την Κοζάνη.
Ορυχείο –Στην πρώτη γραμμή εξόρυξης
Φωτογραφία: Σούλα Παλέντζα
Δώρα Σιαλβέρα*
Οι τοπικές κοινωνίες δείχνουν να είναι αναγκασμένες να δεχτούν τις ήδη ειλημμένες αποφάσεις του κεντρικού μηχανισμού. Στην περίπτωση της απολιγνιτοποίησης της Δυτικής Μακεδονίας ο δημόσιος διάλογος δεν προηγήθηκε των αποφάσεων. Οι αποφάσεις προηγήθηκαν του δημοσίου διαλόγου. Με αυτή την τακτική δεν είναι ρεαλιστικό το αναπτυξιακό πλάνο που σχεδιάστηκε και για αυτό υπάρχουν αμφιβολίες για τον αν μπορεί να είναι πετυχημένο.
Η πολιτεία οφείλει να προετοιμάζει και να κατευθύνει τις τοπικές κοινωνίες όταν πρόκειται για τόσο σημαντικές αποφάσεις. Ανακοινώνεται θεωρητικώς το ενδιαφέρον πολλών επενδυτών σε διάφορους τομείς, όπως η πράσινη ενέργεια, η βιομηχανία, η έξυπνη αγροτική παραγωγή που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας. Χωρίς να υπάρχει σαφή σχέδιο. Οι Δυτικομακεδόνες δεν ζουν θεωρητικώς, ζουν πρακτικώς. Κανείς δεν λέει σ’ αυτούς τους ανθρώπους τον τρόπο που θα ζήσουν μέχρι να έρθουν οι ιδιωτικές επενδύσεις. Ίσως η απάντηση βέβαια εδώ να είναι η δήλωση του κ. Μητσοτάκη στη συνέντευξή του στη γερμανική Bild πως «Θα πρέπει πλέον οι κάτοικοί της Δυτικής Μακεδονίας να βρουν κάτι άλλο να κάνουν».
Οι ιδιωτικές επενδύσεις για να έρθουν, θα πρέπει να πληρούν και κάποιες προϋποθέσεις, ενώ οι θέσεις εργασίας που πρόκειται να δημιουργηθούν από αυτές, είναι πολύ λιγότερες από τις θέσεις εργασίας που χάνονται. Θα έπρεπε να δημιουργηθούν όλες αυτές οι θέσεις και μετά να μιλάμε για δίκαιη μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή.
Τα επόμενα χρόνια, μόνο εξαιτίας της απολιγνιτοποίησης, υπολογίζονται ότι θα χαθούν από τη περιοχή μας 24.000 θέσεις εργασίας. Τα στοιχεία του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Κοζάνης δείχνουν πως ο συνολικός αριθμός των θέσεων εργασίας που θα χαθεί, θα είναι ίσος με τον ενεργό πληθυσμό του Νομού Κοζάνης.
Σκάμμα ορυχείου για εξόρυξη λιγνίτη – χωριά εγκαταλείφθηκαν για τις ανάγκες της ΔΕΗ
Φωτογραφία: Σούλα Παλέντζα
Η πανδημία επιδείνωσε την όλη κατάσταση στην περιοχή, καθώς η συνεισφορά του λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή της χώρας έπεσε ακόμη περισσότερο. Μάλιστα τους πρώτους εννιά μήνες του 2020, η συμμετοχή του λιγνίτη έπεσε στο 10%. Η απολιγνιτοποίηση σε συνδυασμό με το τεράστιο οικονομικό πλήγμα που έχει υποστεί η Δυτική Μακεδονία, μοιάζει μάλλον με απειλή και καθόλου με ευκαιρία για δίκαιη μετάβαση.
Ευθύνες όμως για όλη αυτή τη δύσκολη κατάσταση που βιώνουν οι Δυτικομακεδόνες, δεν έχει μόνο το κεντρικό κράτος, αλλά και οι τοπικοί άρχοντες και οι φορείς, που κανονικά θα έπρεπε να έχουν ήδη έτοιμη μια ολοκληρωμένη κοινή πρόταση με την οποία θα μπορούσαν να διαπραγματευτούν απέναντι στα σχέδια της κυβέρνησης.
Θανάσης Τέγος**
Η Απολιγνιτοποίηση είναι μια μεγάλη κουβέντα. Γίνεται πολύ κακό για το τίποτα. Παρουσιάστηκε πριν λίγους μήνες το σχέδιο, το λεγόμενο “Master plan” με αόριστα λόγια. Θα θέλαμε πιο συγκεκριμένες προτάσεις από την κυβέρνηση. Τι μπορεί να γίνει στον τόπο μας και τι όχι. Ο χρόνος είναι χρήμα. Τα φωτοβολταϊκά πάρκα δεν προσφέρουν πολλές θέσεις εργασίας, εν συγκρίσει τουλάχιστον με αυτές που ξέραμε με τη λειτουργία των μονάδων. Η απόσυρση του λιγνίτη θα έχει ως άμεση επίπτωση τη σημαντική μείωση της απασχόλησης στην περιοχή μας. Η Δυτική Μακεδονία “υποφέρει” χρόνια τώρα από τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας που φτάνουν έως και 30%, ενώ το εργατικό δυναμικό είναι σχετικά χαμηλής εξειδίκευσης. Στο master plan πρέπει να υπάρχουν δεσμεύσεις με χρονοδιαγράμματα για σύγχρονο αεροδρόμιο, ένα νοσοκομείο, αλλά και επιτέλους και μια μελέτη για βελτίωση της Εθνικής Οδού Κοζάνης-Λάρισας και ολοκλήρωση του κάθετου άξονα Κοζάνη-Φλώρινα-Νίκη.
Ορυχείο Καρδιάς – στο βάθος το εργοστάσιο που κλείνει
Φωτογραφία:Σούλα Παλέντζα
Αντώνης Μαυρίδης * **
Η απολιγνιτοποίηση αλλάζει πολλά- εάν δεν αλλάζει τα πάντα στην ενεργειακή περιοχή της Δυτ. Μακεδονίας – με το κλείσιμο μονάδων , σταθμών και ορυχείων της ΔΕΗ, έως το 2023.
Η αναγκαιότητα του νέου αναπτυξιακού σχεδίου μετάβασης για τη Δυτ. Μακεδονία, με τις περσινές ανακοινώσεις στην Πτολεμαΐδα, των 12 Κυβερνητικών μέτρων και δράσεων, επιχειρείται να ταυτιστεί με αντισταθμιστικά μέτρα , καθαρό περιβάλλον και μία νέα οικονομία .
Έχει ωστόσο ιδιαίτερη σημασία ότι η απολιγνιτοποίηση γίνεται στην Περιφέρεια Δυτ. Μακεδονίας , η οποία επί χρόνια, καταγράφεται στις πρωταθλήτριες Περιφέρειες της ανεργίας στην χώρα, με ποσοστά μεσοσταθμικά πάνω από 20% και με ακόμη μεγαλύτερα ποσοστά και πανευρωπαϊκές διακρίσεις, σε ότι αφορά την ανεργία των νέων και των γυναικών.
ΑΗΣ Πτολεμαΐδας
Φωτογραφία:Σούλα Παλέντζα
Το επονομαζόμενο νέο αναπτυξιακό σχέδιο της περιοχής , μαζί με αρκετά- γνωστά και από το παρελθόν -Κυβερνητικά μέτρα στήριξης της Δυτ. Μακεδονίας που ανακοινώθηκαν , όπως και άλλα νέα αναγκαία αναπτυξιακά μέτρα που χρειάζονται , θα έπρεπε να είχαν ήδη υλοποιηθεί εξ αιτίας της υπάρχουσας κατάστασης και όχι αυτής που προκύπτει από την απολιγνιτοποίηση , η οποία και θα επιβαρύνει πολύ περισσότερο, την ζωή των πολιτών και την οικονομία της ευρύτερης περιοχής. Σύμφωνα με τις οικονομικές μελέτες και τα σχετικά στοιχεία για την απολιγνιτοποίηση , γνωρίζουμε ότι θα χαθούν τουλάχιστον 20.000 έως 25.000 θέσεις εργασίας στην Δυτ. Μακεδονία και πάνω από 1, 5 δισεκ. ευρώ κατ’ έτος στην οικονομία της Περιφέρειας , με την ήδη πολύ υψηλή ανεργία, να υπάρχει κίνδυνος να εκτιναχθεί ακόμη και πάνω από το 40% .
Δεν υπάρχουν παραγωγικά ισοδύναμα για ομαλή και δίκαιη μετάβαση στην Δυτ. Μακεδονία και δεν θα μπορούσαν άλλωστε να υπάρχουν, σε καμία χώρα του κόσμου, η οποία επιχειρεί απολιγνιτοποίηση σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα- μέχρι το 2023 -και σε μία περιοχή που έχει έντονη οικονομική εξάρτηση, από τις λιγνιτικές δραστηριότητες της ΔΕΗ.
Αλλά ακόμη και εάν υπάρχουν οι καλύτερες προϋποθέσεις, είμαστε στα τέλη του 2020 και προς το παρόν ακούγονται μόνο «ευχολόγια» χωρίς ουσιαστικό ολοκληρωμένο σχέδιο , ενώ αναζητούνται ακόμη οι αναγκαίοι πόροι, τα μέσα, το ανθρώπινο δυναμικό και οι «διαδικασίες» , για να γίνουν έργα και επενδύσεις που θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας.
Το εργοστάσιο του Αγίου Δημητρίου
Φωτογραφία:Σούλα Παλέντζα
Δυστυχώς, αναζητείται ακόμη , η « τύχη» εκείνου του ειδικού αναπτυξιακού σχεδίου, ενώ βεβαίως δεν είναι τυχαίο ότι από τότε η ανεργία στην Δυτ. Μακεδονία, «έχει «σκαρφαλώσει για τα καλά και παραμένει» , στις πρώτες θέσεις σε ολόκληρη την χώρα.
Τα πολιτικά σχέδια για την απολιγνητοποίηση στη Δυτική Μακεδονία δεν δείχνουν να έχουν πείσει τη δημοσιογραφική όσμωση των ανθρώπων που ερευνούν το ζήτημα και ενημερώνουν τους πολίτες. Οι δημοσιογράφοι δείχνουν να ευαισθητοποιούνται για τις δύσκολες καταστάσεις των πολιτών, επιρρίπτουν ευθύνες επί παντός πολιτικού πεδίου, κρίνουν το master plan για αόριστο και πιστεύουν οτι αναζητείται ακόμη η «τύχη» εκείνου του ειδικού αναπτυξιακού σχεδίου .
*Η Δώρα Σιαλβέρα είναι Δημοσιογράφος, μέλος της Ένωσης Συντακτών Μακεδονίας Θράκης (ΕΣΗΕΜΘ). Εργάζεται ως Υπεύθυνη Γραφείου Τύπου στον Δήμο Σερβίων.
**Ο Θανάσης Τέγος Έχει συνεργαστεί με το Kozan.gr, την εφημερίδα “Θάρρος” και το Top (τηλεοπτικό κανάλι)- όπου παρουσίαζα αθλητική εκπομπή. Είναι μέλος της ΕΣΗΕΜΘ (Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Μακεδονίας Θράκης).
*** Ο Αντώνης Μαυρίδης είναι Δημοσιογράφος- πολιτισμολόγος-πτυχιούχος σχολής ανθρωπιστικών σπουδών. Μέλος της Ένωσης Συντακτών-Ε.Σ.Η.Ε.Μ.Θ- και της Διεθνούς Ένωσης Δημοσιογράφων. Συνεργάτης ως δημοσιογράφος, τοπικών και πανελλαδικών μέσων ενημέρωσης και συντάκτης, ρεπόρτερ και παραγωγός δημοσιογραφικών εκπομπών της ΕΡΤ Α.Ε-ΕΡΤ Κοζάνης, από το 1988.
Της Λαμπροπούλου Βάιας
http://xronos-kozanis.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου