Η ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης: Από την Σουηδία στην Πολωνία. Το Real Economy ταξιδεύει σε δύο ευρωπαϊκές χώρες για να παρουσιάσει πώς τα πάνε με τους στόχους της ενεργειακής με

Γνωρίζατε ότι η Σουηδία αντλεί παραπάνω από το μισό της ενέργειάς της από τις ανανεώσιμες πηγές; Η εκπομπή Real Economy ξεκινά την πέμπτη της χρονιά, από την Στοκχόλμη, καθώς οι Σουηδοί ηγούνται της ενεργειακής μετάβασης στην Ευρώπη και στοχεύουν στην απεξάρτηση από τον άνθρακα μέχρι το 2045.

Η αλλαγή αυτή φοβίζει, κυρίως επειδή πάρα πολλές δουλειές σε
πολλές περιοχές της Ευρώπης εξαρτώνται από τον άνθρακα. Αλλά είναι αναπόφευκτο να υπάρξει αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου. Και είναι ακόμη πιο δύσκολο να την αποφύγεις, στις ανταγωνιστικές συνθήκες ενός παγκοσμιοποιημένου κόσμου. Ακόμη και οι γίγαντες μετακινούνται προς την πράσινη ενέργεια.

Στην Ευρώπη υπάρχει το ορόσημο του 2020, όπου και πρέπει να επιτευχθούν κάποιοι στόχοι, αλλά οι περισσότερες χώρες έχουν μείνει πίσω στη διαδικασία μετάβασης.

Ο Ντέιμον Έμπλινγκ, ταξίδεψε στο Ρίμπνιγκ, στην Πολωνία για να ανακαλύψει κάποιες από τις αιτίες καθυστέρησης. Το 80% της ενέργειας της Πολωνίας προέρχεται από τον άνθρακα. Αυτό σημαίνει ότι πολλές δουλειές εξαρτώνται από αυτόν. Γι’ αυτό υπάρχει απροθυμία αλλαγής.

Ο Μάρεκ Βίστιρκ είναι πρώην ανθρακωρύχος και αμφιταλαντεύεται: «Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τον πλούτο που έχουμε αποκομίσει από τον άνθρακα. Είμαι από οικογένεια ανθρακωρύχων. Ξέρω ότι πρέπει να βοηθήσουμε στην αλλαγή, εξαιτίας της μόλυνσης και του κλίματος».

Γι’ αυτόν τα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν. Ο Μάρεκ έστειλε τον μεγαλύτερο γιο του σε ένα λύκειο που εξειδικεύεται στην πράσινη ενέργεια. Ο 19χρονος Σιμόν Βίστιρκ επισημαίνει:

«Το περιβάλλον είναι πολύ σημαντικό για μένα, γιατί εδώ που μένω, δεν χρειάζεται να καπνίζω. Απλά αναπνέοντας, είναι σαν να καπνίζω δέκα πακέτα τσιγάρα την ημέρα. Αλλά η γενιά μου θα αλλάξει τα πάντα. Έχουμε αρχίσει να το κάνουμε».

Μέχρι το 2020, το 15% των ενεργειακών αναγκών της Πολωνίας, θα πρέπει προέρχεται από τις ανανεώσιμες πηγές. Το 2016, ήταν μόλις το 11,3% της ενεργειακής χρήσης.

Η Πολωνία όμως βασίζεται όμως ακόμη πολύ στον άνθρακα, γι’ αυτό και οι ερευνητές προσπαθούν να κάνουν την καύση του πιο καθαρή. Σ’ αυτό το εργαστήριο στο Μικόλοφ που χρηματοδοτείται από την Ε.Ε., αναπτύσσουν τεχνολογίες αεριοποίησης για τη βιομηχανία:

«Η αεριοποίηση του άνθρακα είναι καλύτερη από την παραδοσιακή καύση, γιατί καθιστά δυνατή τη μείωση των περιβαλλοντικών συνεπειών από τη χρήση άνθρακα, αφαιρώντας τις ρυπαντικές ουσίες, όπως είναι το θείο και ο υδράργυρος για παράδειγμα, πριν τη χρήση του άνθρακα» εξηγεί ο Κριστόφ Καπούστα, ερευνητής του Κέντρου Τεχνολογίας Καθαρού Άνθρακα.

Στο Κατοβίτσε, την πρωτεύουσα της Σιλεσίας, αυτό το παλιό ορυχείο έχει μετατραπεί πλέον σε μουσείο. Με το βλέμμα στο παρελθόν, είναι σαν να καλεί σε μια πιο γρήγορη ενεργειακή μετάβαση. Ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Σιλεσίας, Πιοτρ Σκούμπαλα επισημαίνει:

«Υπάρχουν πολλοί ενθουσιώδεις. Έχουν ξεκινήσει να χρησιμοποιούν διαφορετικά είδη ανανεώσιμων πηγών. Εάν η κυβέρνηση καταφέρει να τους δραστηριοποιήσει προς αυτή την κατεύθυνση, τότε η κατάσταση θα αλλάξει πολύ γρήγορα».

Η ενέργεια στην Ευρώπη

Η Ευρώπη έχει διπλασιάσει τη χρήση ανανεώσιμων πηγών τα τελευταία 12 χρόνια. Να μερικά στοιχεία που αξίζει να γνωρίζουμε την ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης:

Η ενέργεια που σπαταλάμε στην Ευρώπη θα μπορούσε να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες όλων των κτιρίων μας.

Τα ενεργειακά αποδοτικά προϊόντα μπορούν να εξοικονομήσουν 500 Ευρώ ανά οικογένεια το χρόνο

Η τεχνολογία που μπορεί να μας βοηθήσει σ’ αυτό γίνεται φθηνότερη.

Πάνω από το 1/4 των καινοτομιών για νέες τεχνολογίες και ανανεώσιμες πηγές πραγματοποιείται από ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.

Έτσι είναι δυνατόν 1 ανεμογεννήτρια να τροφοδοτήσει 1500 σπίτια.

Ή να μπορεί η ηλιακή ενέργεια να ταξιδέψει από τον ηλιόλουστο Ευρωπαϊκό Νότο στο Βορρά,
και η αιολική ενέργεια από εκεί να ταξιδέψει τον Νότο.

Ο Ωκεανός που βρίσκεται στο κατώφλι της Ευρώπης μπορεί να καλύψει το 10% όλων των αναγκών μας.

Η ξεχωριστή περίπτωση της Σουηδίας

Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν ισχυρές διαφωνίες για τους στόχους της ενεργειακής μετάβασης μέχρι το 2030. Δεν ξεκίνησαν όλοι τις δράσεις τόσο νωρίς όσο οι Σουηδοί ή δεν έχουν την οικονομική δύναμη ή την ικανότητα να πείσουν τους ψηφοφόρους και τα συνδικάτα.

Αλλά οι Σουηδοί αντιλαμβάνονται τις προκλήσεις και τις λύσεις για τη μετάβαση. Ο Υπουργός Ενέργειας, Ιμπραήμ Μπέιλαν μίλησε στο Euronews και την Μαϊτρέι Σιθαράμαν για την πολτική που ακολούθησαν .

Μαϊτρέι Σιθαράμαν, Euronews:

Κύριε Υπουργέ, σας θέσαμε την πρόκληση να φέρετε ένα αντικείμενο, που να συμβολίζει την ενεργειακή μετάβαση. Σε σας και στη Σουηδία. Ποιο είναι αυτό;

Ιμπραήμ Μπέιλαν, Υπουργός Ενέργειας Σουηδίας:

Έφερα μια μπανιέρα. Γεννήθηκα στην Νοτιοανατολική Τουρκία, σε ένα επαρχιακό χωριό. Το να κάνουμε μπάνιο, στη περίπτωσή μου, 3 αδέλφια, οι γονείς μου, οι παππούδες μου, η οικογένεια του θείου μου ήταν πάντα κάτι δύσκολο. Αν πλενόσουν πρώτος, το νερό έκαιγε. Αν ήσουν στο τέλος δεν ήταν μόνο κρύο, αλλά δεν ήταν και καθαρό. Ερχόμενος λοιπόν σε μια κοινωνία όπως η Σουηδική, που είναι πολύ μοντέρνα, τότε γνωρίζεις καλά το ζήτημα. Ο μέσος Σουηδός κάνει μπάνιο ή ντους, με ζεστό νερό που προέρχεται σχεδόν κατά 90, κατά 97% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Μαϊτρέι Σιθαράμαν, Euronews:

Αλλά δεν μπορούν όλοι στην Ευρώπη να έχουν αυτά που εσείς έχετε πετύχει. Η χώρα έχει πετύχει.

Ιμπραήμ Μπέιλαν, Υπουργός Ενέργειας Σουηδίας:

Αυτό που κάνουμε τα τελευταία χρόνια, είτε η εισαγωγή του φόρου διοξειδίου του άνθρακα, είτε η εφαρμογή πολλών μέτρων και προδιαγραφών, που στην εποχή τους φαίνονταν πολύ αυστηρά, είναι ότι ενισχύσαμε την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας μας, της οικονομίας μας. Ο άνθρακας δεν είναι πλέον ο φθηνότερος τρόπος για να παράξουμε ηλεκτρισμό ή ενέργεια. Η ηλιακή ενέργεια είναι. Φέτος παρατηρούμε να κατασκευάζονται παράκτιες ανεμογεννήτριες, χωρίς καμιά επιδότηση. Όσες χώρες ασχολούνται ακόμη με τα ορυκτά καύσιμα, με τον άνθρακα, δεν μπορώ να τις καταλάβω πλέον από οικονομικής άποψης.

Μαϊτρέι Σιθαράμαν, Euronews:

Ίσως είναι πολιτικό ζήτημα. Είναι θέμα ψήφων; Είναι οι εργαζόμενοι που πρέπει να επανεκπαιδευτούν; Δεν έχουν τα κονδύλια;

Ιμπραήμ Μπέιλαν, Υπουργός Ενέργειας Σουηδίας:

Έτσι νομίζω. Αλλά πρέπει να δουν ότι δημιουργούνται πολλές θέσεις εργασίας, όταν κάνεις την ενεργειακή μετάβαση. Ας χρησιμοποιήσω το παράδειγμα της μπανιέρας εδώ. Στη Σουηδία, εισάγαμε τεράστιες ποσότητες πετρελαίου. Όταν κάναμε τη μετάβαση, δημιουργήθηκαν δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας κατά τόπους, γιατί σήμερα χρησιμοποιούμε υπολείμματα από τη δασοκομία. Πράγματα που τότε βλέπαμε ως σκουπίδια. Ως πολιτικός, δεν πρέπει να βλέπεις μόνο τις δουλειές του παρόντος. Είμαι πεπεισμένος ότι αυτές οι δουλειές θα χαθούν ούτως ή άλλως.

Μαϊτρέι Σιθαράμαν, Euronews:

Η τελευταία μου ερώτηση είναι: αν έπρεπε να δώσετε μια συμβουλή στις χώρες που έχουν μείνει πίσω, με μια πρόταση, τι θα τους λέγατε;

Ιμπραήμ Μπέιλαν, Υπουργός Ενέργειας Σουηδίας:

Αν δούμε την ιστορία, πότε θυμάστε μια χώρα να αναπτύσσεται με παλιές τεχνολογίες; όταν έχουν μάλιστα εμφανιστεί νέες, πιο αποτελεσματικές και στην περίπτωσή μας πιο καθαρές;
Μπορώ να έχω το τηλέφωνό μου; Ένα από τα καλύτερα παραδείγματα εμφανίστηκε πριν από 10 χρόνια. Την εποχή που εμφανίστηκε, η εταιρία είχε το 40% στην παγκόσμια αγορά. Δεν το πίστευαν. Στο τέλος, θέλετε να γίνετε iPhone ή θέλετε να γίνετε η Nokia του μέλλοντος;

gr.euronews.com