Η ημερίδα που οργάνωσε πρόσφατα (20/7) με εξαιρετική επιτυχία η ΡΑΕ με θέμα την εισαγωγή του Target Model στην ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας υπήρξε ιδιαίτερα διαφωτιστική ως προς τις επερχόμενες αλλαγές. Σε λίγους μήνες ουσιαστικά τα πάντα πρόκειται να αλλάξουν, αφού
μέλλει να καταργηθεί η καθημερινή υποχρεωτική αγορά (το mandatory pool) όπως την ξέρουμε, στη λειτουργία της οποίας στηρίχθηκε έως τώρα η λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας, ενώ αυτή θα αντικατασταθεί από μια νέα αγορά βασισμένη σε ένα χρηματιστηριακό μοντέλο, ως προς το σκέλος των προσφορών και εκκαθάρισης των εντολών. Με άλλα λόγια, η ελληνική αγορά θα ακολουθήσει με μία καθυστέρηση το μοντέλο που εφαρμόζεται ήδη στις περισσότερες ευρωπαϊκές αγορές, αλλά και σε αρκετές της ΝΑ Ευρώπης.
Πιο συγκεκριμένα, βάσει του τρέχοντος χρονοδιαγράμματος η νέα αγορά θα ξεκινήσει την 1η Απριλίου 2019, ενώ μία ημέρα πριν θα σταματήσει τη λειτουργία του ο Ημερήσιος Ενεργειακός Προγραμματισμός (ΗΕΠ). Έτσι, η Ημερησία Αγορά θα αντικατασταθεί στην πράξη από τέσσερις αγορές οι οποίες θα λειτουργούν παράλληλα και θα καλύπτουν την αγορά προθεσμιακών προϊόντων(futures market), την ενδοημερήσια αγορά (intraday market), την αγορά επόμενης ημέρας (day ahead market) και την αγορά εξισορρόπησης (balancing market), οι οποίες και αντικαθιστούν το σημερινό μοντέλο.
Οι ανωτέρω αγορές θα λειτουργήσουν από το νεοϊδρυθέν Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ), το οποίο επίσημα ξεκίνησε τη λειτουργία του στις 20 Ιουνίου 2018. Να υπενθυμίσουμε ότι το ΕΧΕ αποτελεί το βασικό πυλώνα του μοντέλου στόχου (target model) της ΕΕ με το οποίο επιδιώκεται η αναδιοργάνωση της χονδρεμπορικής αγοράς ενέργειας και η δημιουργία ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας. Βασικοί μέτοχοι του ΕΧΕ είναι ο ΛΑΓΗΕ (22%), ο ΑΔΜΗΕ (20%), ο ΔΕΣΦΑ (7%), το ΧΑ (30%) και η EBRD (20%). Να σημειώσουμε ότι οι αρμοδιότητες του ΛΑΓΗΕ ως προς τον προγραμματισμό, λειτουργία και εκκαθάριση της αγοράς έχουν μεταφερθεί ήδη στο ΕΧΕ, ενώ ο ΛΑΓΗΕ, ο οποίος συνεχίζει τη λειτουργία του, επικεντρώνεται πλέον στη διαχείριση των ΑΠΕ και των εγγυήσεων. Σε λίγες εβδομάδες έπεται η ίδρυση του Φορέα Εκκαθάρισης Αγοράς (ΕΤΕΚΕ ΑΕ) που θα έχει την ευθύνη για την εκκαθάριση των συναλλαγών των ανωτέρω αγορών, το διακανονισμό και την ημερησία διαπραγμάτευση.
Μιλώντας στο πλαίσιο της ανωτέρω Ημερίδας, ο πρόεδρος της ΡΑΕ, κ. Νίκος Μπουλαξής, ανακοίνωσε ότι βρισκόμαστε σε στάδιο ολοκλήρωσης του θεσμικού πλαισίου του μοντέλου στόχου στη βάση των εισηγήσεων των αρμοδίων Διαχειριστών και του Λειτουργού και κάλεσε όλους τους συμμετέχοντες να λάβουν μέρος ενεργά στο διάλογο για τη διαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου. Επίσης ανέφερε ότι μέσα στο Σεπτέμβριο αναμένεται να εγκριθούν οι Κώδικες των τεσσάρων νέων αγορών ενέργειας που δημιουργούνται στο πλαίσιο της προσαρμογής της ελληνικής αγοράς προς το ευρωπαϊκό target model.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν από τους ειδικούς εισηγητές της ΡΑΕ για την οργάνωση και λειτουργία των τεσσάρων αγορών, οι βασικές αρχές μπορούν να συνοψισθούν ως εξής:
- Συμμετοχή ανά μονάδα παραγωγής σε όλες τις αγορές (εκτός ΕΧΑ όπου επιτρέπεται η δημιουργία χαρτοφυλακίου)
- Κεντρική διανομή
- Υποχρεωτική συμμετοχή για παραγωγούς στις αγορές επόμενης ημέρας και ενδοημερήσια
- Παραγωγοί: αλλαγή στην στρατηγική προσφορών (δηλ. οι μονάδες θα πρέπει να υποβάλλουν προσφορές με βάση το συνολικό τους κόστος).
Παρά τη συνθετότητα και φαινομενική πολυπλοκότητα του επερχόμενου νέου μοντέλου λειτουργίας της αγοράς, οι ιθύνοντες υποστηρίζουν ότι αυτό συμβάλλει τελικά στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, στη ζεύξη των αγορών (λχ. με Ιταλία, Βουλγαρία κ.ά.), την καλύτερη διαχείριση των κινδύνων, αλλά και στην αύξηση της ρευστότητας των αγορών. Ως προς το τελευταίο σκέλος τα οφέλη απαριθμούνται ακολούθως:
- Διαφανής μηχανισμός διαμόρφωσης τιμής
- Ευελιξία εργαλείων (hedging μέσω ΕΧΑ και δυνατότητα διμερών συμβάσεων)
- Εμπορία ανάμεσα σε ηλεκτρισμό, φυσικό αεριο και περιβαλλοντικά προϊόντα
- Αποτελεσματική διαχείριση κινδύνου (φορέας εκκαθάρισης, πιστωτική κάλυψη, διακανονισμός και εκκαθάριση)
- Ελκυστικές και ανταγωνιστικές χρεώσεις
Παράγοντες της αγοράς στους οποίους απευθύνθηκε το energia.gr για να σχολιάσουν τις επερχόμενες αλλαγές επεσήμαναν κατ’ αρχάς τα οφέλη που προσδοκούν από το νέο μοντέλο το οποίο κατά την άποψή τους επιτρέπει ουσιαστικά περιθώρια διαφοροποίησης του ενεργειακού κόστους, τα οποία είναι αρκετά περιορισμένα με το σημερινό σύστημα. Σε αντίθεση, οι προαναφερθείσες νέες αγορές αναμένεται να προσδώσουν τα κατάλληλα εργαλεία διαχείρισης κινδύνου στους συμμετέχοντες, γεγονός που συνεπάγεται μεγαλύτερη ευελιξία. Όμως το αναμενόμενο νέο μοντέλο προϋποθέτει πολύ μεγαλύτερη τεχνογνωσία και μεγάλη εξοικείωση με το πλήρες ψηφιοποιημένο σύστημα και χρηματοπιστωτικό περιβάλλον μέσα στο οποίο θα λειτουργήσει. Για αυτό και τα ανωτέρω στελέχη, αλλά και θεσμικοί παράγοντες της αγοράς, όπως λχ η ΕΒΙΚΕΝ, εκφράζουν την ανησυχία τους για την πληρότητα της προετοιμασίας του όλου εγχειρήματος, καθώς και για τυχόν μετάθεση του χρονοδιαγράμματος έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας του νέου μοντέλου της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
www.energia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου